Το βιβλίο πιστός φίλος του ανθρώπου. Αρκεί να το ανοίξεις, αφού το βρεις πρώτα.Σήμερα τα παιδιά μπορούν να πάνε στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Ερμιόνης και να επιλέξουν ανάμεσα σε 8000 βιβλία. Είναι στην κυριολεξία μέσα στα βιβλία. Ένα πανέμορφο κτήριο γεμάτο βιβλία και άνετο περιβάλλον είναι σήμερα αυτονόητο.........
.........
Δεν ήταν πριν από 45-50 χρόνια. Είμαστε στην Τετάρτη τάξη του Δημοτικού Σχολείου Ερμιόνης κάπου στο 1961. Μαζεύαμε χαρτζιλίκι για να πάρουμε, άλλοι τον ΜΙΚΡΟ ΗΡΩΑ, άλλοι τον ΓΚΑΟΥΡ ΤΑΡΖΑΝ που βγαίνανε κάθε βδομάδα. Υπήρχαν και τα ΚΛΑΣΣΙΚΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΑ και τα ΜΙΚΡΑ ΚΛΑΣΣΙΚΑ, εικονογραφημένα και αυτά, που βγαίνανε κάθε μήνα, αν θυμάμαι καλά. Ήταν εξαιρετικά αλλά ακριβά. Άμα μας τσοντάρανε στο χαρτζιλίκι, κάτι παίρναμε κι απ’ αυτά. Και μετά αρχίζανε οι ανταλλαγές. Δώσε μου να διαβάσω αυτό για να σου δώσω αυτό που θέλεις να διαβάσεις εσύ. Μανία να διαβάσουμε το πρώτο τεύχος. Πόσο μάλλον να το έχουμε. Ήταν θέμα γοήτρου. Θυμάμαι μια φορά την χαρά που κάναμε με τον Θανάση τον Παπαφράγκο όταν στο σπίτι του ανακαλύψαμε ένα πρώτο τεύχος ΜΙΚΡΟΥ ΗΡΩΑ που είχε μείνει από τα μεγαλύτερα αδέλφια του.
Στο σχολείο έφερναν την ΖΩΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ και ένα άλλο, περιοδικά χριστιανικών οργανώσεων. Που δεν τα προτιμούσαμε. Δεν ήταν δωρεάν αλλά ήταν φτηνά και μάλλον τα αγοράζαμε με πίεση, πίεση που ασκείτο και προς τους δασκάλους μας, ώστε να τα διαθέτουν.
Αν ήθελες μια πρόσθετη πληροφορία, γεωγραφική, ιστορική, κ.λ.π. που να πάς; Ελάχιστοι είχαν στα σπίτια τους την ΑΠΑΣΑ ΥΛΗ και μετρημένοι στα δάκτυλα την εγκυκλοπαίδεια του ΗΛΙΟΥ. Στα Μαντράκια εγκυκλοπαίδεια είχε ο μπάρμπα Άγγελος ο Φαρμακοποιός, και Απάσα Ύλη η θεία η Διαμαντάραινα του Κουτούβαλη, γι αυτό και τη λέγαμε «θεία Επιστήμη!».
Άλλα βιβλία δεν ξέραμε. Λίγα λογοτεχνικά έφερνε ο Γκόγκος στο πρακτορείο εφημερίδων που είχε και που φρόντιζε να έχει και βιβλία, γιατί ο ίδιος τα αγαπούσε.
Τότε περίπου διάφοροι πωλητές περνούσαν από το Σχολείο κυρίως να δώσουν την εγκυκλοπαίδεια Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ. Ήταν η πρώτη ..... οικιακή εγκυκλοπαίδεια που την παίρναμε με δόσεις.
Τότε ο εξάδελφος Λευτέρης Μαρμαρινός, είχε φτιάξει τα «Ποδοσφαιράκια» στο Πεύκο του Μαρμαρινού και είχε την ιδέα να φέρνει και να πουλάει λογοτεχνικά βιβλία με δόσεις. Ποδοσφαιράκια – βιβλιοπωλείο, τρελά πράγματα δηλαδή. Από κει αγόρασα τα δύο πρώτα μου βιβλία: ΟΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ και ΜΠΕΝ ΧΟΥΡ. Με δόσεις φυσικά και κάνανε 30 δραχμές. Πέντε δραχμές το μήνα. Κοπανάγαμε χταπόδια με το τελάρο και έτσι έβγαινε η δόση, αν δεν πήγαινε κατευθείαν στον ρόλο.
Γι’ αυτό, όταν μπαίνουμε στον χώρο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ερμιόνης, αυτό το μικρό θαύμα του τόπου μας, να θυμόμαστε ότι προσέφεραν και εργάστηκαν σιωπηλά πολλοί για να γίνει. Άξιος ο μισθός τους. Ο εν τοις Ουρανοίς και ο εν τη μνήμη ημών. Να μη παρεξηγηθούμε κιόλας.
Και μια που ο λόγος το έφερε, δεν έχουμε στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Ερμιόνης μια συλλογή που να δείχνει τι διάβαζαν στην Ερμιόνη τα παλιά χρόνια, πια σπίτια είχαν μικρές βιβλιοθήκες, τι βιβλία είχανε. Γιατί μπορεί το σπίτι του φτωχού ψαρά και του αγρότη να μην είχε βιβλία, ούτε εφημερίδα να έμπαινε ποτέ, αλλά οι πλέον ευκατάστατοι και μορφωμένοι είχαν λίγα βιβλία. Πέραν αυτού, οι εφημερίδες δημοσίευαν σε συνέχειες, γεωγραφίες, ιστορίες, κ.λ.π. και τα έκοβαν οι μπαμπάδες και τα έδεναν σε πρόχειρα βιβλία. Λείπει μια μελέτη και ανάλογη τεκμηρίωση για το βιβλίο, τα περιοδικά, την εφημερίδα στην παλιά Ερμιόνη. Όπως και λείπει για το θέατρο, τον καραγκιόζη, τη μουσική, τα φακιρικά κ.λ.π.
Έρρωσθε,
Βασίλης Γκάτσος
