''ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ: 100 χρόνια από τη γέννησή του''

Γράφει η Φιλόλογος Τίνα Αντωνοπούλου - Δημαράκη 

''...με αφορμή την εκδήλωση της Κυριακής για τον Οδυσσέα Ελύτη απο την Δημοτική Βιβλιοθήκη Ερμιόνης ''

«Ο νικήσαντας τον Άδη και τον Έρωτα σώσαντας,

αυτός ο Πρίγκιπας των Κρίνων είναι.

Κι από κείνες πάλι τις πνοές της Κρήτης,

μια στιγμή ζωγραφιζόμουν»

                                                 Απόσπασμα από το  «Άξιον Εστί»

              Ο λόγος για τον Οδυσσέα Ελύτη, τον ποιητή του Αιγαίου, που εξέφρασε την ψυχή ενός λαού και άγγιξε τη σκέψη κάθε σκεπτόμενου ανθρώπου.

               Η γέννησή του, στο Ηράκλειο, δυο βήματα από το σπίτι του Θεοτοκόπουλου, υπήρξε, όπως ο ίδιος έλεγε, μια συμβολική χειρονομία της Μοίρας..... 
......

               «Και μόνο το γεγονός ότι μου δόθηκε να θηλάσω γάλα κρητικό, αποκτά ξεχωριστή σημασία στα μάτια μου» και παρακάτω «οι στίχοι του Ερωτόκριτου με φωτίσανε, καθοδηγήσανε τα βήματά μου».

«Ήταν γερό παιδί

Τις νύχτες αγκαλιά με τα νερατζοκόριτσα

Λέρωνε τις μεγάλες φορεσιές των άστρων».

               Μοναχικός και ποιητής από παιδί. Η θάλασσα, το καράβι, «το χρυσάφι του καλοκαιριού», το «άρωμα των υακίνθων», πότιζε με βαθύ μπλε και ξανθό την ψυχή του από τις μέρες της σχόλης που περνούσε στην Κρήτη, στη Μυτιλήνη και τα καλοκαίρια του στις Σπέτσες.

               Στα δεκάξι του έχει διαβάσει τα ποιήματα του Ελυάρ και του Λόρκα, του Καβάφη και του Καρυωτάκη. Λίγο αργότερα μυήθηκε στον υπερρεαλισμό από τον Εμπειρίκο.

               Το πρόσωπο της ποίησής του ελληνοκεντρικό, ολόφωτο και γαλανό. Το έχει μπολιάσει η γνωριμία του με το Θεόφιλο στη Μυτιλήνη, η συνάντησή του με τη λαϊκή ζωγραφική.

               Η ποίησή του ευφρόσυνη, σε μια τρελή ροή λόγου, γεμάτη τολμηρές εικόνες, γεμάτη καταστάσεις αισθησιακής υπερβολής. «Τα όπλα μου είναι η ομορφιά και η αθωότητα. Η ποίηση είναι η μόνη οδός για να υπερβούμε τη φθορά. Να γιατί γράφω . . .»

               Ο ήλιος, τα ελληνικά νησιά, το φως, οι γραμμές των λόφων γίνονται σύμβολα καθαρότητας στην ποίησή του. Τα δέντρα σημαίνουν, η χλόη μιλάει και το λευκό τού ασβέστη μεταφέρει τη χαρά που πηγάζει από τη μοναξιά. Η φύση ολόκληρη είναι μια παρτιτούρα. Το φως είναι ρίγος. Η πραγματικότητα χάνεται και η ζωή ξεντύνεται τα ρούχα που της φόρεσαν οι άνθρωποι για να παρουσιαστεί γυμνή, όπως την έκαναν τα χέρια του δημιουργού της.

               Ο Ελύτης μετάλλευσε τις λέξεις Ελευθερία – Ελλάδα – Ηέλιος για να συνθέσει από το χρυσάφι τους το όνομά του.

               Αυτός πορφυρώθηκε με της «αγάπης αίματα» και «οξειδώθηκε μεσ’ τη νοτιά των ανθρώπων».

              

ΥΓ. Σκέψεις για την ποίηση του Ελύτη που γεννήθηκαν με αφορμή την ποιοτική εκδήλωση που οργάνωσε η Δημοτική Βιβλιοθήκη Ερμιόνης στην επιβλητική αυλή του Πνευματικού Κέντρου Ερμιόνης (Συγγρού) με ομιλήτρια τη σύντροφο της ζωής του, Ιουλίτα Ηλιοπούλου, με την παρουσία ενός κοινού που με την άψογη, σχεδόν κατανυκτική παρουσία του μυήθηκε στην Ελυτική ποίηση, που δεν μπορεί βέβαια να αναλυθεί. Χαρακτηρίζεται μόνον, σημειώνεται. Όσο μπορεί να σημειωθεί μια πυρκαγιά, ένας ήλιος που ανεβαίνει, ένα φεγγάρι που κατεβαίνει, ένα σύννεφο που πάει . . .

Τίνα Αντωνοπούλου – Δημαράκη