ΝΥΧΤΩΣΕ ΧΩΡΙΣ ΦΕΓΓΑΡΙ
γράφει ο Νίκος Δημαράκης
Θεσσαλονίκη 1945,Ελλαδα του εμφύλιου...Μέσα στη νυχτα,ενας νεαρός φοιτητής περπατάει κάτω από το τρομερό Γεντι Κουλε,το κολαστήριο που μάζευαν τους αριστερους..Η μαύρη σιλουέτα της φυλακης,τον στοιχειωσε,τον ανατρίχιασε.. ‘Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι νύχτωσε και στο Γεντί,κι όμως ένα παλικάρι δεν μπορεί να κοιμηθει.
Πόρτα ανοίγει πόρτα κλείνει μα διπλό είναι το κλειδί,τι έχει κάνει και το 'ρίξαν το παιδί στη φυλακή’….Το ‘νύχτωσε και στο Γεντί’ έγινε ‘το σκοτάδι είναι βαθυ’,το ‘μα διπλό είναι το κλειδί,τι έχει κάνει και το 'ρίξαν το παιδί στη φυλακή’,εγινε ‘με βαρύ αναστεναγμο,ας μπορούσα να μαντέψω της καρδιάς του τον καημο’,και γενικά η γελοία λογοκρισία αλλοίωσε ένα από τα ιστορικοτερα λαϊκά τραγούδια μας.
Λιγα καταφερε όμως,καθως.......
........ τα λαικα τραγουδια εκτος από ερωτα,μερακι και χαρα,επισης και κατά μεγάλο μέρος διδάσκουν ιστορια,αναφερουν γεγονότα και κρατούν άσβεστες τις μνήμες από δεκάδες δύσκολες περιόδους που πέρασε τούτος ο τόπος…
Ο νεαρός θα μεγαλωσει,θα γράψει ακόμα περίπου 700 τραγουδια,από Καρδάρας γίνεται Καλδαρας και σημειώνει μια αξεπέραστη καριερα,μια μοναδική πορεία..
Γεννήθηκε στα Τρίκαλα το 1922.Καλος μαθητης,φοιτα στη Γεωπονική μα ευτυχώς αυτή τον χανει,για να τον κερδίσουμε εμείς…Πως αλλιώς αφού μεγάλωσε με προσφυγικές μελωδίες της μητέρας του και αγάπη για το μπουζουκι.Οταν,μικρος ακόμα γράφει το ‘Μάγκας βγήκε για σεργιανι’,στελνει το μήνυμα πως υπάρχει κάποιος σημαντικός συνθέτης στα σκαριά.Ο Καλδαρας γρήγορα ξεχωρίζει στο σινάφι του.Συνεργαζεται με τον Μπιθικωτση ,την Πανου,την Λυδια,την Μοσχολιου,τον Παριο,την Αλεξιου,τον Διονυσίου και πολλούς ακομα.Ενας ‘επαγγελματίας’ συνθετης,γραφει μανιωδώς μεγάλες επιτυχίες σαν να τρέχει σ’έναν σκληρό μαραθώνιο με λαχτάρα για τον τελευταίο γύρο…Και τι δεν έγραψε : «Εβίβα ρεμπέτες»,«Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι», «Σ’ ένα βράχο φαγωμένο», «Συ μου χάραξες πορεία», «Θα βρω μουρμούρη μπαγλαμά», «Άμα θες να κλάψεις κλάψε», «Στ’ Αποστόλη το κουτούκι», «Ρίξε στο γυαλί φαρμάκι»,«Γυάλινος κόσμος»,.Ο Καλδαρας οργιάζει στην σύνθεση και η δεκαετία του ’60 και ’70 είναι η εποχή που καθιερωνεται.Απο τους λίγους λαϊκούς σύνθετες που διέπρεψε και στο έντεχνο: «Η φαντασία σου τα φταίει», «Όνειρο απατηλό», « Γιε μου», «Πήρα απ’ τη νιότη χρώματα», «Ένα αστέρι πέφτει πέφτει»,«Δεν ξέρω πόσο σ’αγαπω» κ.τ.λ.
Ο Καλδαρας όπως και ο Χιωτης,εστρεψαν το βλέμμα τους και εκτός Ελλαδας.Ο Χιώτης προς Δύση και ο Καλδαρας στην Ανατολη.Αυτος ήταν και ο λόγος που κατακριθηκε.Ο Τσιτσανης και ο Παπαιωαννου παρέμειναν πιστοί στο καθαρό ρεμπέτικο και εναντιώθηκαν στον Καλδαρα.Ειναι η εποχή των εκατερωθεν βαριων χαρακτηρισμων και της βίαιης εισχώρησης των ινδικών μελωδιων,μιας υποκουλτούρας που έπληττε το τραγουδι,αφου το μόνο που γίνεται είναι απλή μετάφραση ινδικών τραγουδιών με το ‘κιλο’.Σ’αυτό ο Καλδαρας παραδόθηκε άνευ ορων,και γιαυτο κατηγορηθηκε.Οι ταινίες και τα εφήμερα αυτά σουξέ λανσάρονται με μανία και οδηγούν,(για λίγο),στον ευτελισμό του λαϊκού τραγουδιού….
Ο Καλδαρας σίγουρα έκανε λάθος σ’αυτην του την επιλογή χωρίς να κρίνουμε τους λογους.Δεν παύει όμως να υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους σύνθετες μας,ένα αστέρι της μουσικης,που μας παρέδωσε θησαυρό πολιτισμού και με τη λάμψη του περιέβαλε μια εποχή δυσκολη,οπου το τραγούδι βαλλόταν από παντού…Υπήρξε ο συνδετικός κρίκος των Μάρκου και Τσιτσανη με την μετεμφυλιακη Ελλάδα και προφύλαξε την ομαλή μετάβαση του ρεμπέτικου από την πρώιμη στην σύγχρονη εποχή…Ευγνωμοσύνη και σεβασμός στον νεαρό του Γεντι Κουλέ….