Υπάρχουν παλιές σχέσεις ανάμεσα στις Σπέτσες και τις βασιλικές οικογένειες της Ελλάδος, απο τον καιρό του Όθωνα. Μη ξεχνάμε πως οι Σπέτσες είναι νησί με κυρίως «δεξιά» φρονήματα, όπως η Ικαρία είναι νησί με κυρίως «αριστερό». Ακολουθούν 3 σχετικά θέματα:(Α) Αποσπάσματα απο το βιβλίο «Ανεξερεύνητες Σπέτσες» του Πέτρου Χαριτάτου (εκδόσεις Road) που δείχνουν τις σχέσεις των Σπετσιωτών με τον Όθωνα, τον Γεώργιο Α’ και τη σύγκρουση του Κωνσταντίνου Α’ με τον Βενιζέλο.
(Β) Δυο φωτογραφίες απο την συλλογή Στέφου Αλεξανδρίδη περίπου του 1940 απο την επίσκεψη του διαδόχου Παύλου και της πριγκήπισσας Φρειδερίκης στις Σπέτσες.
(Γ) Φωτογραφίες του Αλέξανδρου και της Ασπασίας.
Αρχοντικό Παναγιώτη Μέξη και Όθωνας (1845)
Είναι το ιδιόρρυθμο αρχοντικό με πυργίσκο στη σκεπή, που χρησίμευε για να παρατηρούν τη θάλασσα. Το κτίριο είναι σε κακή κατάσταση διότι δεν καταφέρνουν οι τωρινοί του κληρονόμοι να το συντηρήσουν. Ανήκε στον τρίτο γιο του Χατζηγιάννη Μέξη, τον Παναγιώτη (1800-1885), που συμμετείχε στις περισσότερες θαλάσσιες εκστρατείες του Αγώνα. Μετά την Επανάσταση, φιλοξένησε εδώ τους πρωθυπουργούς Κωλέττη και Βούλγαρη, αλλά υπερήφανος και ανιδιοτελής, δεν δέχτηκε καμιά διάκριση, αποζημίωση ή σύνταξη.
Το 1845 τον επισκέπτεται ο βασιλιάς Όθων και του προσφέρει τιμητική θέση, όμως εκείνος του απαντά ότι είναι μεν φτωχός, αλλά η πατρίδα είναι ακόμα πιο φτωχή κι έτσι προτιμά να μη της πάρει κάτι. Αυτά γράφει το βιβλίο του Βασιλείου Μ.Μέξη “Οίκος Μέξη, ιστορικόν και ανέκδοτον αρχείον”, πηγή για πολλά που αναφέρουμε εδώ για τους Μέξηδες. Η υπερηφάνεια του Παναγιώτη Μέξη ήταν κάτι το διαδεδομένο και αποτυπώνεται στην προφορική παράδοση.Αρχοντικό Μιχάλη Οικονόμου, Όθωνας (1862) και Γεώργιος Α’ (1865-1913)
Ο καραβοκύρης Μιχάλης Οικονόμου, αρχηγός του αντι-οθωνικού στρατόπεδου στις Σπέτσες.Ο Οικονόμου έρχεται σε ανταγωνισμό με τις παλιές ναυτικές οικογένειες που κάνουν κουμάντο στις Σπέτσες. Είναι οι κυρίαρχοι του τόπου, με τις πλάτες των υπουργών του Όθωνα, και χρησιμοποιούν τη δύναμη του κράτους κατά των αντιπάλων τους. Η διαμάχη τους από εμπορική γίνεται και πολιτική. Έτσι, όταν ξεκινά ο αγώνας κατά του Όθωνα, με αιτία τις βασιλικές παρεμβάσεις στις εκλογές, ο Οικονόμου είναι ηγέτης της αντιπολίτευσης στις Σπέτσες, σε συνεργασία με το γειτονικό Ναύπλιο, όπου ξεσπά ένοπλη εξέγερση στις αρχές του 1862. Τον Οκτώβριο η επανάσταση εκθρονίζει τον Όθωνα. Η επαναστατική επιτροπή στις Σπέτσες διώχνει τα παλιά τζάκια από τη δημοτική αρχή και διορίζει τον Οικονόμου ως Δήμαρχο· κάτι που θα του στοιχίσει τη ζωή δέκα χρόνια αργότερα, από χέρι Μπουμπουλαίικο. Προηγήθηκαν όμως ημέρες δόξας και αναγνώρισης. Ένας παλιός Σπετσιώτης, ο πρώην αγροφύλακας Άγγελος Θυμαράς, θυμάται τις αφηγήσεις των ακόμα πιο παλιών:
Γεώργιος Α'
“Αυτός έφερε στις Σπέτσες τον Γεώργιο τον Πρώτο και του έκανε σπουδαία υποδοχή. Από τη Ντάπια μέχρι το σπίτι, στρώσανε περσικά χαλιά. Βγήκε ο Γεώργιος στο μπαλκόνι και όλος ο πορθμός ήταν γεμάτος στόλο, και τον ρωτάει, καπετάνιε ποιανού είναι αυτά τα καράβια; Δικά μας, του απαντά ο Μιχάλης Οικονόμου. Δηλαδή; Κύττα του λέει το σινιάλο· κυττάει ο Βασιλιάς με το γυαλί και όλα είχαν το σήμα του Οικονόμου”.
Εθνικός διχασμός και αποκλεισμός των Σπετσών
Ο εστιάτορας Βασίλης Πάτραλης διηγείται πώς ξεκίνησε η οικογένεια: “Ο παππούς μου ο Βασίλης, είχε μπρατσέρα (δηλαδή δικάταρτο ιστιοφόρο). Έπαιρνε 35 τόνους. Από το Άστρος φορτώναν ελιές και από τα Ίρια τομάτες για τον Πειραιά.” Οι Σπετσιώτες θυμούνται το όμορφο άρωμα της φυσικής ντομάτας· λένε πως όταν περνούσαν τα καϊκια το βράδυ για Πειραιά, το μύριζες στον ύπνο σου. Το 1916 με τον εθνικό διχασμό η Ελλάδα κόβεται στα δύο. Από τη μια μεριά το βενιζελικό κράτος της Θεσσαλονίκης με τη Μακεδονία και την Κρήτη.
Κωνσταντίνος Α'
Από την άλλη, η κυβέρνηση των Αθηνών με ομάδες κρούσης που οργάνωσε ο Ιωάννης Μεταξάς, τους “επίστρατους”. Αφηγείται ο Ανάργυρος Καρδάσης: “Μετά την τελετή κατάδυσης του Σταυρού, στην Ντάπια, ολόκληρη η δύναμη των επιστράτων παρέλασε κατά τριάδες, με επικεφαλής έφιππον τον Ανάργυρο Βάμβα και δυο αστυνομικούς”. Σε ολόκληρη τη νότιο Ελλάδα οι σύλλογοι των επιστράτων ουσιαστικά διοικούσαν τις επαρχιακές πόλεις, παραμερίζοντας τους κρατικούς υπαλλήλους. Στις Σπέτσες ήσαν περίπου 250. Τα όπλα τους, γκράδες, φυλάγονταν πίσω από το Ποσειδώνιο, στο σημερινό ξυλουργείο του Γιάννη Καναβού με τις καμάρες και το πάτωμα από κόκκινο γρανίτη. Αυτοί είχαν στις Σπέτσες αρχηγό το μεγαλέμπορο Άγγελο Πασαμήτρο, που έμελλε – τραγική αντιστροφή της μοίρας – να εκτελεστεί ως κομμουνιστής τον καιρό της Κατοχής. Τα αγγλογαλλικά πολεμικά αποκλείουν τη νότια Ελλάδα για σχεδόν 7 μήνες, από τον Νοέμβριο 1916 μέχρι τον Μάιο 1917. Διακόπτουν τον ανεφοδιασμό και οι Σπέτσες πεινούν. Ο Ερυθρός Σταυρός στέλνει τρόφιμα. Την πρώτη αποστολή φέρνει η μπρατσέρα του Βασίλη Πάτραλη και την υποδέχονται με κωδωνοκρουσίες.
Επίσκεψη Παύλου και Φρειδερίκης στις Σπέτσες
Παρέλαση της νεολαίας Μεταξά μπροστά στον πρίγκηπα Παύλο και τη σύζυγό του Φρειδερίκη, στο Ποσειδώνιο (φωτο Στέφου Αλεξανδρίδη, μάλλον 1940).
Παύλος και Φρειδερίκη στο Ποσειδώνιο με το δήμαρχο Λαγάνη και τον Άγγλο διευθυντή της Αναργυρείου (φωτο Στέφου Αλεξανδρίδη, μάλλον 1940).
Αλέξανδρος και Ασπασία
Ασπασία Μάνου.
Ο Αλέξανδρος Α΄ ήταν Βασιλιάς της Ελλάδας από το 1917 ως το 1920 και πέθανε 27 χρονών, απο σηψαιμία, μετά που τον δάγκωσε ένας κατοικίδιος πίθηκος των Ανακτόρων. Όμως πρόλαβε να γίνει ο πιο δημοφιλής βασιλιάς της Ελλάδος, χάρη στην αρμονική του συνεργασία με τον Βενιζέλο στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και στο γεγονός ότι ήταν ο μόνος βασιλιάς τών Ελλήνων που παντρεύτηκε Ελληνίδα.
Αλέξανδρος.
Πριν γίνει βασιλιάς, ερχόταν τακτικά στις Σπέτσες και έβλεπε μυστικά την κοπέλα που αγαπούσε, την Ασπασία Μάνου. Στις επισκέψεις του ο Αλέξανδρος έμενε στο Ποσειδώνιο, που είχε ανοίξει το 1914. Συναντούσε την Ασπασία στο «νερό της αγάπης» όπου είναι και η επόμενη φωτογραφία, στην παραλία όπου είναι τώρα τα εστιατόρια τού Πάτραλη και τού Καλοσκάμη, στο δρόμο απο Κουνουπίτσα προς Σουρμπούτι.Περίπου το 1915 στο «νερό της αγάπης». Η Ασπασία είναι 19 χρονών και ο Αλέξανδρος 22 χρονών (φωτογραφία απο το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο Ε.Λ.Ι.Α.)
Αλέξανδρος και Ασπασία (φωτογραφία απο την επίσημη ιστοσελίδα της οικογένειας).
Ο Αλέξανδρος έγινε βασιλιάς το 1917 και παντρεύτηκε την Ασπασία το 1919 με μοργανατικό γάμο. Πέθανε ενώ η Ασπασία ήταν έγκυος πέντε μηνών με την κόρη τους, την Πριγκίπισσα Αλεξάνδρα που παντρεύτηκε τον εξόριστο βασιλιά της Γιουγκοσλαβίας.
Ο Αλέξανδρος ήταν ο δευτερότοκος γιος του Βασιλιά Κωνσταντίνου Α΄ και της Βασίλισσας Σοφίας. Σπούδασε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, από όπου αποφοίτησε το 1912.
Μετά το θάνατο του Αλέξανδρου, η Ασπασία βρήκε νεα ενδιαφέροντα. Πήρε πτυχίο πιλότου το 1931, ετών 35.
