Πότε θ΄ αλλάξουμε ζωή και τρόπο σχέσης;

Ίσως σε μερικούς να φαντάζουν υπερβολικά αυτά που γράφω περί αγροτικής παραγωγής. Δεν είναι όμως υπερβολικά για αυτούς που τα έχουν καταφέρει θαυμάσια, στην περίπτωσή μας τους Ιταλούς, που έχουν και βιομηχανική χώρα και βιοτεχνική και τουριστική. Αυτοί γελάνε με το χάλι μας, εμείς το χάλι μας το θεωρούμε πρόοδο.

Ο τουριστικός τομέας καλοδεχούμενος. Στην αρχή του σκεφτόμαστε ότι θα φτιάξουμε ελληνικά ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια, θα φέρνουμε τους ξένους με δικά μας αεροπλάνα, και όλα θα τα κάναμε με δικά μας μέσα, και φυσικά όλα τα λεφτά δικά μας. Έλα όμως που δεν μπορούμε να ελέγξουμε το τουριστικό προϊόν, δηλαδή τους πελάτες που είναι στα ξένα. Και σκέπτονται εκεί στα ξένα: Αφού εγώ έχω την πελατεία, γιατί να μη τη διακινήσω με δικές μου τουριστικές εταιρείες, με δικά μου αεροπλάνα; Γιατί να μην αγοράσω ξενοδοχεία στην Ελλάδα, και γη για να κτίσω, και να πηγαίνω εκεί τους πελάτες μου; Γιατί στα ξενοδοχεία μου να μη χρησιμοποιώ το καλοκαίρι και προσωπικό από τη χώρα μου ή άλλη χώρα, αφού επιτρέπεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση;

Επειδή λοιπόν για να έχουμε τουριστικό προϊόν πρέπει να έλθουν πελάτες που δεν τους ορίζουμε, βλέπουμε ότι ξένοι μπορούν εύκολα να κερδίζουν ένα πολύ μεγάλο μέρος του τουριστικού προϊόντος, και οι Έλληνες να παλεύουν για το υπόλοιπο. Πέραν αυτού δεσμεύονται χιλιόμετρα ακτών. Οποιοδήποτε άσχημο νέο ή συμβάν εξαφανίζει την πελατεία μέσα σε μια μέρα. Σεισμός, ασταθής πολιτική κατάσταση, επεισόδια, εθνικές περιπέτειες.

Έχει λοιπόν ο τουριστικός τομέας τον προβληματισμό του και τα όριά του. Το βλέπουμε και στη γειτονική χώρα, την Ιταλία, η οποία έχει ανεπτυγμένο τουριστικό τομέα, αλλά από αυτόν δεν περιμένει τα πάντα.

Ο Αγροτικός Τομέας, όταν έχεις τέτοιο ήλιο, τέτοιο κλίμα και τέτοια γη, έχει το μεγάλο πλεονέκτημα, ότι το προϊόν του είναι καταδικό σου. Μπορείς να το στείλεις παντού, αρκεί να έχεις ποιότητα και ανταγωνιστικές τιμές. Σεισμός, ασταθής πολιτική κατάσταση, επεισόδια, εθνικές περιπέτειες, ελάχιστα επηρεάζουν το αγροτικό προϊόν. Το τρώμε και μόνοι μας, περιορίζοντας τις εισαγωγές. Άμα παράγεις τρόφιμα και δεν τα εισάγεις είναι σαν να εξάγεις. Αν όλα τα κρασιά που εξάγουμε, τα πιούνε στον τόπο μας οι τουρίστες στην ίδια τιμή, ακόμα και λίγο χαμηλότερη, το ίδιο κέρδος έχουμε, όπως και αν τα πιούμε μόνοι μας, κόβοντας τα εισαγόμενα.

Φυσικά χώρα που στηρίζεται στον αγροτικό τομέα και στον τουρισμό, και όχι στην βιομηχανία, και κυρίως στην έρευνα και την ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών (R&D που λένε στο management), θα παραμείνει μια φτωχή χώρα.

Με τα γραπτά μου αποβλέπω στο παρακάτω όραμα που το θεωρώ εφικτό, όχι βέβαια καινοτόμο, αφού έχει πραγματωθεί σε τόπους ξένους:

Ερμιονίδα:

Ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά που να καλύπτουν όλες τις τοπικές ανάγκες + συν τις υποχρεώσεις που μας αναλογούν + εξαγωγή ρεύματος εκτός Ερμιονίδας σε σοβαρό ποσοστό. Αυτό δεν σημαίνει να γεμίσουμε όλη την επαρχία, αλλά με μέτρο (έχω αναφερθεί λεπτομερώς σε παλαιότερά μου γραπτά).

Τρία τουλάχιστον φράγματα + μικρότερα, + Ανάβαλος. Γιατί νερά έχουμε, αλλά τα αφήνουμε να πέφτουν στη θάλασσα.

Σημαντικότατη ποιοτική αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή και μεταποίηση. Όχι εντατική με λιπάσματα και φυτοφάρμακα, αλλά εξ ολοκλήρου βιολογική.

Τουρισμός που όμως είναι καιρός να αισθανθεί τα όριά του, δηλαδή μέχρι πόσα ξενοδοχεία, μέχρι πόσες βίλες και εξοχικά ακόμη. Και φυσικά ένα τέλος στη πώληση της καλλιεργήσιμης γης ως αγροτεμάχιο.

Θάλασσα με αυστηρά μέτρα επιτήρησης, ώστε να ξαναγίνει παραγωγική, όπως την είχαμε παλιά.

Αυτό είναι ένα όραμα, και φορέας του πρέπει να γίνει η παιδεία μας. Ένα όραμα των νέων ανθρώπων, που θα πιστέψουν στην Ερμιονίδα.

Δεν διαφαίνεται χώρος στην Ερμιονίδα για βιομηχανική δραστηριότητα ή έρευνα και εφαρμογή. Αν όμως το παραπάνω όραμα υλοποιηθεί, με αποτέλεσμα και τον διπλασιασμό, τουλάχιστον, του μόνιμα πληθυσμού της, είναι στο χέρι των κατοίκων της να επεκταθούν και σε αυτούς τους τομείς, αφού σήμερα περισσότερα λεφτά βγάζεις με τα κομπιούτερ και τις νέες άυλες τεχνολογίες παρά με τα βαριά μηχανήματα.

Επαναλαμβάνω: Το θαύμα της προεπαναστατικής Ύδρας ήταν η πίστη σε ένα όραμα που το συντηρούσε και το μετέδιδε η υδραίικη κοινότητα, από τον πατέρα στο γιο. "Να μπεις από μικρός στα καράβια, να μάθεις, να αποκτήσεις πόντους, να γίνεις καπετάνιος και μετά πλοιοκτήτης να σε καμαρώνει όλη η Ύδρα.Γι΄ αυτό μάθε από μικρός κολύμπι, μάθε βουτιές από τα ψηλά βράχια, να μη σε τρομάζει η θάλασσα". Άμα λέγανε στα παιδιά τους "Μακριά από τη θάλασσα, να είσαι κοντά στο σπίτι σου, να έχεις τη ζεστασιά σου" τότε η Ύδρα θα ήταν με 20 κτηνοτρόφους και 5 ψαράδες με καλάμια από τη στεριά.

Το όραμα προσωπικά το πιστεύω απόλυτα. Δεν έχει να κάνει ούτε με τον καπιταλισμό, ούτε με τον σοσιαλισμό, ούτε με κανέναν άλλο -ισμό. Έχει να κάνει με τη δημιουργική ικανότητα των κατοίκων της Ερμιονίδας, και των σχέσεων που μεταξύ τους αναπτύσσουν. Θα πραγματωθεί, είτε από μας, είτε από την Περιφέρεια και το Κράτος, αλλά αν είμαστε τόσο ανίκανοι, από τους ξένους. Το πιστεύω απόλυτα και για ολόκληρη την Πελοπόννησο που είναι ο ωραιότερος τόπος της χώρα μας και της Ευρώπης, με άφθονα νερά που όμως πέφτουν στη θάλασσα, μη θαυματουργή γη, μοναδικό κλίμα, μοναδικό ήλιο και φως. Και αν εμείς αποδειχθούμε άχρηστοι, όταν η Ευρώπη θα έχει βρει το δρόμο της, εκατοντάδες ξένοι θα κατακλύσουν τους τόπους αυτούς που εμείς περιφρονούμε και θα τους κάνουν αγροτικούς, τουριστικούς και βιοτεχνικούς παραδείσους, όπου η πλειοψηφία ημών.... θα παρακολουθεί τη ζωή των άλλων από την κλειδαρότρυπα.

Έρρωσθε,

Βασίλειος Γκάτσος