''Δεν υπάρχει δικαιολογία''

''Στης εκκλησιάς τα σκαλοπάτια.''

Γράφει ο Βασίλης Γκάτσος
Η εκκλησιά πάει με τα σκαλοπάτια της. Παναγιά η Χρυσοσκαλίτισσα στην Κρήτη. Ανέβηκα στην εκκλησιά, λέμε, γιατί σχεδόν σ’ όλη τη χώρα ανεβαίνεις (ευχαρίστως) πολλά σκαλιά για να φτάσεις στις εκκλησιές. Όσο περισσότερα, τόσο πιο ευχάριστα. Κατά τας εκδρομάς, οι νεότεροι, είναι αλήθεια, αποφεύγουν τα πολλά τα σκαλοπάτια, αλλά οι μεγάλης ηλικίας, ακόμη και οι.....
....... με προβληματική υγεία, με πείσμα τα ανεβαίνουν και ντάλα μεσημέρι. Γιατί είναι άθλημα, όπως η νηστεία, είναι τάμα, είναι και αμαρτία να τα αποφύγεις. Είναι κι ένα συμβολικό ανέβασμα στον Γολγοθά.

Αλλά και τα παιδιά παίζουν, οι γέροι κάθονται να ξαποστάσουν, στις εκκλησιάς τα σκαλοπάτια.

Γι’ αυτό οι ξηλώσαντες τα ιστορικά σκαλοπάτια του ναού των Ταξιαρχών έχουν ιερό χρέος να τα βάλλουν πίσω στη θέση τους με τα ίδια τους τα χέρια και ντάλα μεσημέρι.

Όσο για την Αρχαιολογική Υπηρεσία δεν μας έχει συνηθίσει σε τέτοιες επιπόλαιες αποφάσεις οι οποίες βλάπτουν, συν τοις άλλοις, το κύρος του ΚΑΣ (διαβάστε παρακάτω από το site του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού). Είναι για να προστατεύει την πολιτιστική μας κληρονομιά και όχι να υπηρετεί την τρέχουσα σκοπιμότητα, ότι η ισοπέδωση της ιστορικής εισόδου θα διευκολύνει την προσέλευση των πιστών. Με αυτή τη λογική μπορεί να δεχθεί αίτηση από ειδωλολάτρες και αρχαιοελληνολάτρες, που να ζητάνε την κατεδάφιση του ναού των Ταξιαρχών, ώστε να καταστεί  δυνατή η άσκηση των λειτουργικών αναγκών των πιστών τους στον από κάτω ευρισκόμενο ναό της Δήμητρος Χθονίας. Είναι ίδιας τάξης αίτημα.

Έρρωσθε,

Βασίλης Γκάτσος

Πέμπτη,30 Αυγούστου 2012 Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο αποτελεί κορυφαίο γνωμοδοτικό, επιστημονικό όργανο του Υπουργείου Πολιτισμού και από τους λίγους θεσμούς της Ελληνικής Πολιτείας, οι οποίοι εξασφάλισαν την καθολική υπερκομματική αποδοχή λειτουργώντας απρόσκοπτα επί δεκαετίες. Χάρη στο ενδιαφέρον των εκπροσώπων του Τύπου έχει καταστεί αναγνωρίσιμο και οι συνεδριάσεις του αναδεικνύουν θέματα ευρύτερου ενδιαφέροντος. Το Συμβούλιο, άλλοτε ολιγομελές, πλέον πολυμελές, αντιπροσωπευτικό όλων των επιστημών και των ειδικοτήτων, που σχετίζονται με την ανεύρεση, διάσωση, ανάδειξη και προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, περιέλαβε και εξακολουθεί να συγκροτείται από κορυφαίους επιστήμονες εγνωσμένου κύρους, με πολύχρονη εμπειρία σε θέματα πολιτιστικής διαχείρισης. Στους κόλπους του είναι φυσικό να εκφράζονται τάσεις, που αντανακλούν τις διαφορετικές προσεγγίσεις για την προστασία και ανάδειξη των αρχαιοτήτων: ως προς το εύρος των επεμβάσεων, ως προς το απόλυτο ή το σχετικό της προστασίας σε σχέση με άλλα δημόσια, κοινωνικά ή ιδιωτικά αγαθά, συνταγματικώς κατοχυρωμένα, όπως της εργασίας, της ιδιοκτησίας, της συγκοινωνίας, της ενέργειας, της προσπέλασης των ατόμων με αναπηρίες, των άλλων δημόσιων υποδομών. Στο διαζευκτικό και απόλυτο "ή το ένα ή το άλλο" συχνά δίδεται η συγκεραστική απάντηση "και το ένα και το άλλο με αναζήτηση αποδεκτών λύσεων". Κοινός τόπος όλων των προσεγγίσεων η αγάπη για την πολιτιστική μας κληρονομιά. Εύλογο όμως είναι κατά την κρίση να υπεισέρχονται παράμετροι, όπως η κοινωνική, η του ευρύτερου δημόσιου συμφέροντος, η οικονομική και η περιβαλλοντική πολιτική. Όλες έχουν και την πολιτική διάστασή τους, συχνά και από την πλευρά των παρισταμένων ενδιαφερομένων (με εισαγωγικά ή χωρίς). Κάποτε, μετά από πολύωρες εξαντλητικές συνεδριάσεις, δεν λείπουν και αστοχίες ή κενά στις γνωμοδοτήσεις, που θεραπεύονται σε άλλες συνεδριάσεις. Κύριοι στόχοι του Συμβουλίου υπήρξαν διαχρονικά η διάσωση και ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, η χάραξη μακροπρόθεσμης αλλά και η έγκριση μιας βραχυπρόθεσμης πολιτιστικής πολιτικής και όλα αυτά συνδυασμένα με την εξασφάλιση της αειφόρου ανάπτυξης της Ελλάδος. Έτσι, το ΚΑΣ γνωμοδότησε σε σχέση με θέματα τουριστικής ανάπτυξης (βελτίωση λιμενικών εγκαταστάσεων, βελτίωση οδικού δικτύου, κατασκευή ξενοδοχειακών μονάδων), μεταπλάσεων του αστικού ιστού διαφόρων ελληνικών πόλεων (Πλατεία Μοναστηρακίου, ενοποίηση αρχαιολογικών χώρων Αθηνών, αναπλάσεις - πεζοδρομήσεις στην πόλη του Ηρακλείου ), βασικών έργων υποδομής (Εγνατία Οδός, Υπόγειος Μητροπολιτικός Σιδηρόδρομος Θεσσαλονίκης, αεροδρόμιο "Ελευθέριος Βενιζέλος", καθορισμός χώρων Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων, συγκοινωνιακοί κόμβοι, υδροηλεκτρικά φράγματα, ταινιόδρομοι σε εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ), προώθησης εναλλακτικών πηγών ενέργειας (εγκαταστάσεις αιολικών πάρκων), παραγωγικών και εμπορικών μονάδων (λατομείων, μεγάλων εμπορικών καταστημάτων, συνεργείων), κατασκευής κτηρίων της εκπαίδευσης, ψηφιοποίησης του πολιτιστικού αποθέματος των ελληνικών μουσείων τόσο από ιδιώτες όσο και από Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Α΄ και Β΄ Βαθμού). Μία ακολουθούμενη απαραίτητη πρακτική σε θέματα σύνθετα ή μείζονος ενδιαφέροντος είναι η πραγματοποίηση αυτοψιών, ώστε τα μέλη να διαμορφώσουν άμεση γνώμη επί τόπου. Εκεί έχουν δικαίωμα να παραστούν και να εκφράσουν την άποψή τους οι ενδιαφερόμενοι. Δικαίωμα παράστασης έχουν οι ενδιαφερόμενοι και στη συνεδρίαση που εξετάζει θέματά τους. Εκεί αναδεικνύονται πολλές φορές οι απλώς ενδιαφερόμενοι, οι αληθώς ενδιαφερόμενοι, οι περιστασιακώς ενδιαφερόμενοι, οι προσχηματικώς ενδιαφερόμενοι, οι πείσμονες, οι μαχητικοί, οι θρασείς εν τη αγνοία και τω φανατισμώ τους, οι ημιμαθείς, οι αναζητούντες ρόλο και παρουσία, οι ευγενείς, οι συγκροτημένοι και τεκμηριωμένοι, οι ειλικρινείς. Το Συμβούλιο λοιπόν δεν θέτει στο περιθώριο τον απλό Έλληνα πολίτη. Με απόλυτο σεβασμό στα συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα κάθε Έλληνα (ιδιοκτησίας) αλλά και με σεβασμό στα μνημεία, εξετάσθηκαν και επιλύθηκαν οριστικά χρονίζουσες επί μακρόν υποθέσεις, που ταλάνιζαν τόσο τη Διοίκηση όσο και τον πολίτη ( π.χ. απαλλοτριώσεις στο Ιερό Παλληνίδος Αθηνάς, απαλλοτρίωση στην Κέρκυρα, ζώνες προστασίας στο Πικέρμι). Το Συμβούλιο επίσης ασχολήθηκε με την άμεση έγκριση μελετών για έργα του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου σε όλη την Ελλάδα, που αφορούσαν άμεσα ή έμμεσα σε μνημεία (π.χ. διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου Λευκού Πύργου στη Θεσσαλονίκη). Επιπλέον εξετάσθηκαν με την αναγκαία προσοχή για τη διατήρηση της αρχιτεκτονικής ιδιαιτερότητας υποθέσεις σε περιοχές όπως η Μάνη, ο Μυστράς, η Πάτμος, όπου τα αιτήματα των πολιτών για οικοδόμηση και τουριστική ανάπτυξη συμβιβάστηκαν με την αρχιτεκτονική φυσιογνωμία κάθε τόπου. Πολιτισμός σημαίνει κατ' αρχήν και τον απόλυτο σεβασμό της ιδιαιτερότητας, του διαφορετικού. Το ΚΑΣ, το καλοκαίρι του 2004, κατόπιν τριών συνεδριάσεων και μίας αυτοψίας, γνωμοδότησε υπέρ της τοποθέτησης ανελκυστήρα στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης για την εξασφάλιση της πρόσβασης στα ΑμεΑ. Τα μνημεία της Ακρόπολης έγιναν προσιτά σε όλους, η αναπηρία έπαψε και σε αυτήν την περίπτωση να αποτελεί ένα μειονέκτημα, μία τροχοπέδη. Το αποτέλεσμα της επέμβασης στο Βράχο ήταν εντυπωσιακό: Τις πρώτες 45 ημέρες χρησιμοποίησαν τον ανελκυστήρα 3.500 άτομα με αναπηρία, η δε εγκατάστασή του, κατά γενική ομολογία, ουδεμία άμεση ή έμμεση βλάβη επέφερε στα μνημεία. Το Συμβούλιο κατέστη ένα εξωστρεφές όργανο, που αφουγκράζεται τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας και που σπεύδει να δώσει τις δέουσες λύσεις. Ένα επιπλέον δείγμα της εξωστρέφειας αλλά και της προσαρμογής μας στη σύγχρονη τεχνολογία αποτελεί και η δημιουργία διαδικτυακού τόπου, όπου ο κάθε Έλληνας θα μπορέσει να αναζητήσει πληροφορίες για την ιστορία του Συμβουλίου, τα μέλη του, τον τρόπο και τους στόχους λειτουργίας του, την ημερησία διάταξη των συνεδριάσεών του, αλλά και να ενημερωθεί για τα δικαιώματά και τις υποχρεώσεις του. Χρήστος Ζαχόπουλος Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού Πρόεδρος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου