Περιμένοντας το νερό του Ανάβαλου (Η μεγαλύτερη επένδυση που έγινε ποτέ στην Ερμιονίδα).

Γράφει ο Βασίλης Γκάτσος

Είναι ένα έργο της Περιφέρειας που γίνεται με δημόσιο και ευρωπαϊκό χρήμα για να ποτιστούν τα κτήματα στην Ερμιονίδα. Δηλαδή μια δημόσια επένδυση που θα ενεργοποιήσει ιδιώτες ή συνεταιρισμένους, ή συνεργαζόμενους αγρότες, ώστε να αξιοποιήσουν κερδοφόρα τη γη τους. Το έργο αυτό το βλέπουμε στο σχέδιο (μπλε γραμμή). Δηλαδή από τα Ίρια θα έλθει κάπου στα Δίδυμα σε μια μεγάλη δεξαμενή.

Δυστυχώς έργο μηδενικής αξιοπιστίας ως προς τη χρονοχωρική υλοποίησή του.

Άγνωστο πότε θα ξεκινήσει. Άγνωστο πότε θα τελειώσει. Άγνωστη η ποιότητα του νερού. Άγνωστο πόσο θα πληρώνει το κυβικό ο αγρότης. Άγνωστο το πάγιο. Άγνωστο αν θα υπάρχουν κλιμάκια τιμής κυβικού μέτρου ανάλογα με την κατανάλωση. Άγνωστος ο φορέας λειτουργίας του όλου συστήματος διανομής στα κτήματα. Άγνωστο αν το νερό προορίζεται για κτήματα μόνον, κατ' αποκλειστικότητα αγροτών, ή θα μπορεί να πάρει ο καθένας που θέλει να ποτίσει το κτήμα του.

Το μόνο γνωστό, η ετήσια ποσότητα (2 000 000 κ.μ.) που κατά τους υπολογισμούς επαρκεί για την άρδευση 22 000 στρεμμάτων. Άγνωστο αν η όλη ποσότητα θα είναι απολήψιμη κατά την περίοδο (Μάιος - Σεπτέμβριος), τότε που χρειάζονται το νερό τα κτήματα.

Η Ερμιονίδα όμως δεν είναι Ίρια, δηλαδή ένας μικρός επίπεδος παραθαλάσσιος κάμπος, που με μια δεξαμενή στην πλαγιά τροφοδοτείς τα κτήματα με κοινούς αγωγούς 3 ή 4 χιλιομέτρων (βλέπε σχετικό χάρτη).

Οι κάμποι της είναι διάσπαρτοι, μεγάλες οι υψομετρικές διαφορές, μεγάλες οι αποστάσεις.

Στο σχέδιο βλέπουμε με πράσινο χρώμα, ένα καθ' υπόθεσιν κεντρικό δίκτυο μεγάλων αγωγών, δίκτυο που θα περιλαμβάνει και κεντρικές δεξαμενές, καθ' υπόθεσιν μεν, όχι όμως και πολύ διάφορο από αυτό που θα δημιουργηθεί στην πραγματικότητα. Το μήκος του πρέπει να φτάνει τα 60-70 χιλιόμετρα για να ικανοποιηθούν οι κυρίως κάμποι, γι' αυτό και στο σχέδιο δεν επεκτείνεται προς Πορτοχέλι και λόφους μεταξύ αυτού και του Κρανιδίου. Μιλάμε για δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, για έργο πολύ μεγαλύτερο από αυτό που περιμένουμε να μας φέρει τον Ανάβαλο από τα Ίρια.

Ερωτήματα:

Ποιος θα υλοποιήσει αυτό το έργο της διανομής; Πότε; Ποιος φορέας θα το λειτουργεί;

Πολλά κτήματα θα βρεθούν δίπλα στον αγωγό και με δέκα μέτρα σωλήνα θα πάρουν το νερό που θέλουν. Τα περισσότερα όμως μακριά, έως πολύ μακριά του. Μπορεί και 500 μέτρα, και με διαφορά υψομετρική, μεγάλη. Άρα για να ικανοποιηθούν όλοι, πρέπει να αναπτυχθεί και δευτερεύον δίκτυο μικρότερων αγωγών πολλών χιλιομέτρων. Και το ερώτημα του αγρότη: Γιατί οι τάδε πήραν νερό με ένα μέτρο σωλήνα και εγώ με μεγαλύτερο κτήμα πρέπει να πληρώσω 500 μέτρα θαμμένο αγωγό; Θα υπάρχει υποχρέωση, δια λόγους ισότητας, ο φορέας να αναλάβει με έξοδά του και το δευτερεύον δίκτυο;

Παρέκβαση: Τα έργα του ΜΕΤΡΟ στην Πρωτεύουσα γρήγορα απέκτησαν χρονοχωρική αξιοπιστία. Δηλαδή ήταν βέβαιο ότι θα εκτελεστούν και θα παραδοθούν εγκαίρως ή με μικρή καθυστέρηση. Ήταν βέβαιη και αμετάκλητη η θέση των σταθμών. Υπήρχε συνεχής ενημέρωση για την πορεία των έργων. Ο καθένας μπορούσε να προγραμματίσει την πορεία του και την επένδυσή του. Ο καταστηματάρχης, που μέσα στην κρίση είδε να τον περιτριγυρίζουν τα εργοτάξια του ΜΕΤΡΟ, γνώριζε ότι αυτό θα κρατήσει 2 το πολύ χρόνια και μετά θα βρεθεί σε ένα άλλο περιβάλλον που θα ευνοεί την επιχείρησή του. Άξιζε λοιπόν να την κρατήσει με νύχια και δόντια. Άλλος νοίκιαζε κατάστημα γνωρίζοντας ότι για 2 χρόνια θα μπαίνει μέσα, αλλά μετά θα πάει πολύ καλά. Άλλος που ετοιμαζόταν να πουλήσει το σπίτι του, είδε ότι σε δύο χρόνια θα βρίσκεται δίπλα σε σταθμό ΜΕΤΡΟ και η τιμή θα πάρει την ανηφόρα. Ο καθένας μπορούσε να προγραμματίσει.

Δυστυχώς, και το επαναλαμβάνω, ο ερχομός του Ανάβαλου και η διανομή του είναι έργο μηδενικής αξιοπιστίας ως προς τη χρονοχωρική υλοποίησή του. Ακόμη και αν ολοκληρωθεί ο ερχομός του, το νερό του μπορεί να μείνει  για απροσδιόριστο διάστημα μέσα σε μια δεξαμενή, κάπου στα βουνά των Διδύμων.

Κατ' αναλογίαν με το ΜΕΤΡΟ θα έπρεπε οι αγρότες να γνωρίζουν ότι τα έργα αρχίζουν στα Ίρια, ας πούμε το 2018 και το έργο τελειώνει το 2021.

Το 2019 αρχίζουν οι εργασίες των κύριων αγωγών διανομής σύμφωνα με το τάδε σχέδιο. Εντός του 2020 θα έχει ολοκληρωθεί το δίκτυο στον κάμπο Διδύμων, Φούρνων και Κρανιδίου. Το 2021 θα έχει ολοκληρωθεί το δίκτυο στον κάμπο Αυλώνας, Ερμιόνης, Αγίων Αναργύρων, Πικροδάφνης. Το 2021 ενεργοποιείται ο φορέας λειτουργίας του όλου έργου.

Εντός του 2022 παίρνουν νερό σταδιακά όλα τα κτήματα των ως άνω κάμπων και αρχίζουν τα έργα για τα δίκτυα κάμπου Ηλιοκάστρου, Ντάρδιζας, Θερμησίας. Παίρνουν νερό το 2023.

Αν είμαστε Ευρώπη, έτσι θα γινόταν αυτό το πολύ μεγάλο και σπουδαίο έργο για την επαρχία μας με δεδομένη τη χρονοχωρική του αξιοπιστία.

Τότε θα βλέπαμε τους αγρότες να φυτεύουν συνέχεια, ώστε το νερό να τους βρει με έτοιμα προς παραγωγή δέντρα. Να αγοράζουν ή να πουλάνε, ή να νοικιάζουν κτήματα. Να δημιουργούν, ενώσεις, συνεταιρισμούς, να σκέπτονται για μεταποίηση, για εμπορία, για εξαγωγές κ.λ.π., κ.λ.π.

Σημείωση: Το έργο από Ίρια μέχρι Δίδυμα είναι της τάξης των 45 εκ. ευρώ. Το έργο της διανομής, μαζί με τις αναγκαίες επενδύσεις των ιδιωτών - αγροτών, ίσως άλλα 70 εκ. ευρώ. Ανοίγεται όμως και ο δρόμος κατασκευής, τουλάχιστον των δύο μεγάλων φραγμάτων στην Τζερτζελιά και στο Ρορό, αφού το νερό τους θα βρει έτοιμα τα δίκτυα διανομής.

Το έργο είναι μεγάλο και σωτήριο για την Ερμιονίδα, και τα χρήματα όχι πολλά. Τη στιγμή που το Δημόσιο ετοιμάζεται να πουλήσει το "μεγάλο αγροτεμάχιο" του αεροδρομίου στο Πορτοχέλι, είναι απόλυτα θεμιτό με ένα μέρος αυτών των χρημάτων να χρηματοδοτηθεί το όλο δίκτυο διανομής του νερού Ανάβαλου στην Ερμιονίδα. Θα έλεγα επίσης να χρηματοδοτηθεί με τον ίδιο τρόπο και η κατασκευή των δύο μεγάλων φραγμάτων, δεδομένου ότι, αν εξασφαλίζεται μέρος της χρηματοδότησης από εθνικούς πόρους, η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω προγραμμάτων, δίνει πολύ περισσότερα χρήματα. Αυτό σημαίνει περιφερειακή πολιτική και αποκέντρωση.

Γιατί μεγάλο και σωτήριο έργο για την Ερμιονίδα; Γιατί όλο το εισόδημα από την αύξηση της παραγωγής και της μεταποίησης του πρωτογενούς μας τομέα θα μένει στα χέρια των ντόπιων κατοίκων και μάλιστα όχι στα χέρια ολίγων, αλλά των πολλών.

Βασίλης Γκάτσος