''Ανακύκλωση''

Μετά από περιπλάνηση 2.5 ετών πίσω στην Ε.Α.Α.Α.

Γράφει ο Βασίλης Γκάτσος

Εξ αρχής την είχα προτείνει ως λύση, αλλά πήρε 2.5 χρόνια να το χωνέψει η Παράταξή μας και φυσικά να μάθει τα στοιχειώδη για την Ανακύκλωση. Πολύ αργά μαθαίνει η Παράταξή μας και βλέπω ..... να τον χάνουμε τον Δήμο! Αν δεν μας τον πάρει ο κύριος Σφυρής, θα μας τον πάρει ο Αγαπητός Ανάργυρος! Προτίμησε να παίζει με αρχιεθελοντές, με το Πλατύ Πηγάδι, τις Αγροτικές Αποθήκες κ.λ.π., γιατί αυτά ρίχνανε μια "δημοκρατική και λαϊκή" πάσπαλη στην υπόθεση και ο Δήμος έδειχνε (τρομάρα μας) το ...
... σοσιαλιστικό του πρόσωπο.

Είναι καλό όλοι οι Δημοτικοί Σύμβουλοι, πλην βέβαια Δημάρχου και Αγαπητού Αντιδημάρχου που τα ξέρουν όλα (ίδιον του αντιπροσώπου, όταν καταλαμβάνει σημαντική θέση στην κατάταξη των αντιπροσώπων, να μετατρέπεται αυτόματα σε Απάσα Ύλη = παντογνώστης, ίδιον της εξουσίας δηλαδή), να διαβάσουν μετά προσοχής ΟΛΟ το site της εταιρείας ανακύκλωσης Ε.Α.Α.Α. και των ομοίων εταιρειών.

Συνοπτικά για όσους .... ατύχησαν (ή ευτύχησαν;) να μην είναι αντιπρόσωποι, αν και τα έχω ξαναπεί λεπτομερώς:

Κάθε εταιρεία που διαθέτει συσκευασμένα προϊόντα στην ελληνική αγορά είναι υποχρεωμένη να μαζέψει από την αγορά τις συσκευασίες της.

Μπορεί να δηλώσει αρμοδίως ότι αυτό θα το κάνει με δικά της μέσα και πόρους, οπότε κανένα πρόβλημα. Π.χ. Μία εταιρεία αγοράζει γάλα, το βάζει σε γυάλινο μπουκάλι και το παραδίδει στον πελάτη κάθε πρωΐ στην πόρτα του σπιτιού του και την άλλη μέρα παίρνει πίσω το άδειο μπουκάλι της προηγούμενης, ακόμη και αν είναι σπασμένο. Αυτή η εταιρεία αξιοποιεί την συσκευασία με συνεχή επανάχρηση, και μόνη της διαθέτει τα σπασμένα και φθαρμένα μπουκάλια σε μια Υαλουργεία. Άρα διαθέτει αδειοδοτημένο σύστημα ανακύκλωσης δικό της το οποίο βέβαια κατ' έτος ελέγχεται από ορκωτό λογιστή για την αξιοπιστία των στοιχείων του. Αυτή η εταιρεία δεν έχει ανάγκη να μετέχει σε εταιρεία ανακύκλωσης, ούτε πληρώνει τίποτα πουθενά.

Σχεδόν όλες οι σημερινές εταιρείες όμως διασπείρουν τις συσκευασίες τους οι οποίες δεν ξαναχρησιμοποιούνται σε χιλιάδες θέσεις, οπότε είναι αδύνατον και πολυέξοδο να τις μαζέψουν από την αγορά. Τότε ο νόμος επιτρέπει, μαζί με άλλες ομοειδείς, να ιδρύσουν μια αδειοδοτημένη φυσικά εταιρεία ανακύκλωσης που θα φροντίσει να μαζέψει από την αγορά όλες τις συσκευασίες τους. Σύμφωνα βέβαια με την αρχή "ο ρυπαίνων πληρώνει" οι εταιρείες που σκορπίζουν τις συσκευασίες τους οφείλουν να τις μαζέψουν από την αγορά με δικά τους έξοδα και να τις διαθέσουν προς αξιοποίηση.

Δείτε λοιπόν παρακάτω τη λίστα των μετόχων της Ε.Α.Α.Α. :

ARTENIUS HELLAS SA
COCA – COLA 3Ε Ελλάδος Ανώνυμος Βιομηχανική και Εμπορική Εταιρεία
COLGATE PALMOLIVE (HELLAS) AEBE

       CROWN HELLAS CAN AE

FRIESLANDCAMPINA HELLAS SA
ION AE
NESTLE ΕΛΛΑΣ ΑΕ

       PEPSICO – HBH ABE

VIVARTIA ABEE
ΑΘΗΝΑΙΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ ΑΕ
ΕΛΑΪΣ - UNILEVER HELLAS AE ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΩΝ, ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΩΝ, ΤΡΟΦΙΜΩΝ
ΕΛΒΑΛ ΑΕ
ΜΕΒΓΑΛ ΑΕ
ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ ΑΒΕ ΣΙΓΑΡΕΤΩΝ

       ΠΡΟΚΤΕΡ & ΓΚΑΜΠΛ ΕΛΛΑΣ ΕΠΕ

ΤΕΤΡΑ ΠΑΚ ΕΛΛΑΣ ΑΕ
ΥΑΛΟΥΡΓΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΙΟΥΛΑ ΑΕ
ΦΑΓΕ ΑΕ

ΨΥΓΕΙΑ ΘΕΟΔ. ΚΛΙΑΦΑ ΑΕ

Κεντρική Ένωση  Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ)

Αντιλαμβάνεστε ότι οι μεγαλύτερες εταιρείες που σκορπίζουν πλαστικές, χάρτινες, γυάλινες συσκευασίες δημιούργησαν την Ε.Α.Α.Α. για να τις ξαναμαζεύει από την αγορά. Και που θα βρεθούν τα χρήματα για να μαζευτούν οι συσκευασίες;

Κάθε μία εταιρεία είναι υποχρεωμένη κατά έτος να καταγράψει με ακρίβεια το βάρος των υλικών συσκευασίας που χρησιμοποίησε στα προϊόντα της, να ανατρέξει σε πίνακα για να δει τι πληρώνει ανά μονάδα βάρους και είδους συσκευασίας, να κάνει τους υπολογισμούς της, να τους τεκμηριώσει με ορκωτό λογιστή και να πληρώσει το ποσό στην Ε.Α.Α.Α. Π.χ. μία μεγάλη εταιρεία μπορεί να πληρώσει 600000 ευρώ/έτος στην Ε.Α.Α,Α. Άπαξ και πλήρωσε σύμφωνα με το νόμο απαλλάσσεται από την ευθύνη του μαζέματος των συσκευασιών της και η ευθύνη μεταφέρεται στην εταιρεία ανακύκλωσης.

Καμιά εταιρεία ακόμη και αν δεν είναι μέτοχος σε εταιρεία ανακύκλωσης δεν μπορεί να ξεφύγει. Την "ανακαλύπτει" μια εταιρεία ανακύκλωσης, της κάνει ένα τηλέφωνο και της ζητάει το τρόπο διαχείρισης των συσκευασιών της. Αν δεν έχει τρόπο την καλεί να γραφτεί στον κατάλογο των εταιρειών και να καταγράφει και να πληρώνει κατ' έτος για τις συσκευασίες που σκορπά στην αγορά, αλλιώς θα την καταγγείλει στο ΥΠΕΚΑ και τα πρόστιμα είναι πολύ μεγάλα, μέχρι και αφαίρεση άδειας λειτουργίας.

Άρα το σύστημα είναι πλήρες και σύμφωνο με την αρχή "ο ρυπαίνων πληρώνει", η Ε.Α.Α.Α. και οι όμοιές της εταιρείες αυτοδύναμα μπορούν να αναπτύσσονται σε όλη την επικράτεια και να συλλέγουν με δικά τους μέσα τα υλικά συσκευασίας και φυσικά με δικά τους έξοδα και εγκαταστάσεις, δεδομένου ότι έχουν έσοδα και από τη διάθεση - αξιοποίηση των ανακυκλώσιμων και όχι μόνον από τους μετόχους. Παραδείγματος χάριν, οι εταιρείες ανακύκλωσης χρησιμοποιημένων ορυκτελαίων, μπαταριών, ελαστικών, συλλέγουν με δικά τους μέσα και αποθηκεύουν σε δικούς τους χώρους και όχι σε συνεργασία με Δήμους και ποτέ οι Δήμοι δεν διεκδίκησαν τη συλλογή αυτών των υλικών.

Αν λοιπόν όλες αυτές οι εταιρείες ανακύκλωσης σε συνεργασία με τις εταιρείες, τα καταστήματα και τα νοικοκυριά, έκαναν σωστά τη δουλειά τους, τότε η ανακύκλωση θα ήταν υπόθεσή τους και οι Δήμοι θα μάζευαν μόνον τα απορρίμματα για τα οποία ρυπαίνων είναι ο Δημότης, δηλαδή τα αποφάγια, τα σαρίδια από το σκούπισμα της αυλής, την περιποίηση του κήπου, και τίποτε άλλο. Δηλαδή οι Δήμοι ελάχιστα θα ασχολούντο με τα απορρίμματα, γιατί το βάρος τους θα ήταν ούτε το 10% των σημερινών, ο δε όγκος τους ούτε το 1% των σημερινών. Η δε δημοτική υπηρεσία συλλογής, συγκέντρωσης, διάθεσης, κ.λ.π. θα ήταν πολύ πολύ συρρικνωμένη.

Περιέργως όμως μεταξύ των μετόχων και μάλιστα με μεγάλο ποσοστό εμφανίζεται η ΚΕΔΕ, δηλαδή  όλοι οι Δήμοι της χώρας, την στιγμή που δεν έχουν καμιά υποχρέωση από το νόμο διότι ΔΕΝ παράγουν προϊόντα συσκευασίας, ΔΕΝ εισάγουν συσκευασμένα προϊόντα που τα διαθέτουν στην ελληνική αγορά, ΔΕΝ παράγουν συσκευασμένα προϊόντα που διαθέτουν στην ελληνική αγορά, και ως εκ τούτου δεν έχουν καμία μα καμία νομική υποχρέωση να μαζεύουν συσκευασίες και συσκευές.

Περιέργως όμως υπάρχουν και δύο τύποι συμβάσεως με τους Δήμους που υπογράφονται με την Ε.Α.Α.Α. ή κάθε άλλη παρόμοια εταιρεία.

Συμπέρασμα: Με αφορμή ότι κάθε Κοινότητα και κάθε Δήμος παραδοσιακά μάζευαν όλα τα αστικά απορρίμματα και ο δημοτικός τομέας με αυτή την αρμοδιότητα ήταν ο πολυπληθέστερος, δεν θέλησαν να αφήσουν από τα χέρια τους αυτή την δραστηριότητα και ιδιαίτερα τη συλλογή, γιατί αυτή είναι ... πολυπληθής. Όποιος νομίζει ότι το έκαναν για πολιτικάντικους, ή ψηφοθηρικούς, ή πολιτικοκομματικόδιαπλοκο λόγους, ....... μάλλον λάθος κάνει! 'Οπως κάνει μεγάλο λάθος, ότι ο Δήμος Φυλής θέλει να κλείσει ο ΧΥΤΑ της, αφού είναι η κύρια πηγή εσόδων του Δήμου. Θέλει μόνον να λειτουργεί σωστά.

Δείτε παρακάτω τους δύο τύπους συμβάσεων που μπορεί να υπογράψει ο κάθε Δήμος με την Ε.Α.Α.Α., όπως και ο Δήμος Ερμιονίδας φυσικά:

Σύμφωνα με τον Νόμο 2939/01, προβλέπεται η κατάρτιση εξαετών συμβάσεων συνεργασίας μεταξύ της ΕΕΑΑ και τον Ο.Τ.Α., οι οποίες σκοπό έχουν να χρηματοδοτηθεί το επιπλέον κόστος που προκύπτει από την αξιοποίηση των αποβλήτων συσκευασίας στη διαχείριση των απορριμμάτων.

Παρακάτω περιγράφονται τα πιστοποιημένα από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. μοντέλα συνεργασίας με τους Δήμους. Διευκρινίζεται πως, βάσει του παραπάνω νόμου, ως «ΔΗΜΟΣ» ορίζεται και νοείται ο υπόχρεος φορέας διαχείρισης αποβλήτων, δηλαδή Δήμοι, Σύνδεσμοι, Δημοτικές Επιχειρήσεις κ.λπ.

• Α΄ τρόπος συνεργασίας

Το Σύστημα αναλαμβάνει την επένδυση και τις δαπάνες λειτουργίας των έργων και οι δήμοι τη συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών. 

Επένδυση

Οι δαπάνες επένδυσης που περιλαμβάνουν το σύνολο των αποθηκευτικών μέσων (τσάντες, κάδοι, κλπ.), των οχημάτων συλλογής, των κτιριακών και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων των απαιτούμενων Κ.Δ.Α.Υ., χρηματοδοτούνται από το Σύστημα.  Οι δήμοι έχουν την υποχρέωση της παροχής χρήσης του κατάλληλου βιομηχανικού γηπέδου (γης) και της δημιουργίας πρόσβασης σε αυτό. Επίσης, οι δήμοι οφείλουν να συνεργαστούν για την έκδοση των προβλεπόμενων περιβαλλοντικών και άλλων νομικών αδειών, τον οποίων το κόστος αναλαμβάνει το Σύστημα.

Λειτουργία
Όλες οι δαπάνες λειτουργίας των έργων καλύπτονται από το Σύστημα.

Συλλογή (προσωπικό, αναλώσιμα, συντήρηση) :	Δήμοι
Τελική διάθεση υπολείμματος :	Δήμοι
Επεξεργασία (προσωπικό, ηλεκτρική ενέργεια, αναλώσιμα κ.λπ.) :	Σύστημα
Ενημέρωση :	Σύστημα
Διαχείριση :	Σύστημα

Συλλογή

Οι δήμοι εκτελούν τη συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών με τους δικούς τους εργαζόμενους βάσει συμφωνημένου σχεδιασμού.  Οι δήμοι καλύπτουν επίσης το κόστος καυσίμων, λιπαντικών και λοιπών αναλωσίμων της συλλογής, καθώς και το κόστος αποκομιδής και τελικής διάθεσης του υπολείμματος των Κ.Δ.Α.Υ.

• Β΄ τρόπος συνεργασίας

Οι Δήμοι υλοποιούν τα προγράμματα αξιοποίησης των αποβλήτων συσκευασίας.  Πρόκειται για έργα ανακύκλωσης και αξιοποίησης υλικών συσκευασίας που έχουν οργανωθεί και κατασκευαστεί από τους Δήμους, οι οποίοι και τα λειτουργούν μόνοι τους χρηματοδοτούμενοι από το Σύστημα, κατά τις προβλέψεις του Νόμου 2939.  Η χρηματοδότηση ποικίλει ανάλογα με τις ποσότητες των ανακτώμενων υλικών που πιστοποιημένα παραδίδονται προς αξιοποίηση. 

Προκειμένου να πιστοποιηθεί η αξιοποίηση των αποβλήτων συσκευασίας που ανακτώνται από τα έργα τν δήμων, έχουν οριστεί συγκεκριμένες προσυμφωνημένες προδιαγραφές, ενώ η πιστοποίηση γίνεται μέσω των ανάλογων παραστατικών διάθεσης του υλικού και των ελέγχων που διενεργούνται.   

Εγγύηση απορρόφησης ανακτώμενων υλικών.

Σε περίπτωση που οι Δήμοι αδυνατούν να βρουν χρήστες - αξιοποιητές για το ανακτηθέν υλικό και εφόσον η μη απορρόφηση δεν οφείλεται σε απόκλιση από τις συμφωνηθείσες προδιαγραφές, το Σύστημα έχει την υποχρέωση να παραλαμβάνει το δευτερογενές υλικό από προσυμφωνημένα σημεία παράδοσης, σε μηδενική τιμή.

Οικονομική ενίσχυση

Το 2009 εφαρμόστηκε το μέτρο που είχε εξαγγελθεί από το ΥΠΕΧΩΔΕ το Μαϊο 2008 και αφορούσε στην επιπλέον οικονομική ενίσχυση προς τους ΟΤΑ για τη συλλογή του μπλε κάδου.  Το συνολικό κόστος για το Σύστημα ανήλθε σε €7,2 εκατ.

Στα Α τρόπο συνεργασίας - συμβάσεως ο Δήμος κρατάει το πιο δύσκολο κομμάτι, αυτό της συλλογής και της τελική διάθεσης του υπολείμματος. Αυτό δηλαδή που έπρεπε να μην το δεχθεί με ΤΙΠΟΤΑ το αναλαμβάνει ευχαρίστως ..... για ευνόητους λόγους! Δηλαδή αναλαμβάνει το κύριο μέρος της υποχρέωσης των εταιρειών ανακύκλωσης, υποχρέωσης που προκύπτει από την αρχή "ο ρυπαίνων πληρώνει". Στη ξύλινη γλώσσα των αντιπροσώπων αυτό λέγεται "συνεργασία με το ντόπιο και ξένο μεγάλο κεφάλαιο".

Στα Β τρόπο συνεργασίας - συμβάσεως ο Δήμος κρατάει ...... ΟΛΟ το κομμάτι της ανακύκλωσης και πληρώνεται (χρηματοδοτείται) για αυτήν την εξυπηρέτηση από την Ε.Α.Α.Α. (διάβαζε από τις εταιρείες μετόχους της Ε.Α.Α.Α.)  με τον τόνο παραγωγής! Στη ξύλινη γλώσσα των αντιπροσώπων αυτό λέγεται "πλήρης υποταγή στο ντόπιο και ξένο μεγάλο κεφάλαιο".

Έτσι η υποχρέωση του μαζέματος των συσκευασιών τους που την έχουν εξ ολοκλήρου οι εταιρείες εισαγωγής και παραγωγής συσκευασμένων προϊόντων, μετατίθεται και μεταφέρεται εξ ολοκλήρου στους Δήμους έναντι χρηματοδότησης! Έτσι ο μεν Δήμος διατηρεί την πολυπληθέστατη υπηρεσία του..... για ευνόητους λόγους, και όλες οι εταιρείες μετά χαράς δέχονται να ... μεταβιβάσουν τις περιβαλλοντικές τους ευθύνες στους Δήμους έναντι χρηματοδότησης! Έτσι αντί ο πλήρης κύκλος συλλογής και ανακύκλωσης να εκτελείται από τις εταιρείες ανακύκλωσης με χρήματα των μετόχων τους που ρυπαίνουν, και ο Δήμος, η Περιφέρεια και το ΥΠΕΚΑ να είναι ελέγχουσες αρχές, για τους λόγους που προαναφέραμε, το κύριο κομμάτι του κύκλου τα αναλαμβάνουν οι ΟΤΑ, σαν να είναι υπηρέτες.... του μεγάλου κεφαλαίου.

Ερώτημα: Ποίον εκ των δύο τύπων συμβάσεως υπέγραψε ο δήμος μας; Και οι δύο τύποι συμβάσεως προϋποθέτουν ότι ο Δήμος μας θα καθορίσει χώρο όπου θα εγκατασταθούν και θα λειτουργούν τα έργα ανακύκλωσης. Και σύμβαση δεν υπογράφεται χωρίς να ορίζεται αυτός ο χώρος. Αφού υπογράψατε σύμβαση, φέρτε την στη δημοσιότητα, για να δούμε και ποιος είναι ο χώρος των έργων ανακύκλωσης. Μπορεί η σύμβαση να αναγράφει ότι τα ανακυκλώσιμα φεύγουν κατ' ευθείαν εκτός Ερμιονίδας προς τις τάδε εγκαταστάσεις της Ε.Α.Α.Α. Μακάρι αλλά να το δούμε γραμμένο στην σύμβαση. Και πλέον δεν γίνεται κατανοητό, τι δουλειά και τι αρμοδιότητα έχει η Περιφέρεια για την ανακύκλωση στην Ερμιονίδα, τι δουλειά έχει η Επιτροπή που συνέστησε ο Δήμαρχος για να ψάχνει για χώρο για τη λειτουργία της ανακύκλωσης. Και πώς ψάχνει ακόμα αφού εσείς έχετε υπογράψει τη σύμβαση που προϋποθέτει τον ορισμό χώρου; Άντε και καλή διαύγεια!

Έρρωσθε,

Βασίλης Γκάτσος