Μεταλλεία Ερμιόνης 17-8-2014

Η φετινή εκδήλωση του Ερμιονικού Συνδέσμου, την Κυριακή 17 Αυγούστου 2014, στην Ερμιόνη με θέμα «Μεταλλεία Ερμιόνης: Ένας σημαντικός σταθμός στην τοπική ιστορία» διέθετε ένα δυνατό χαρακτηριστικό. Ήταν πρωτίστως ποιοτική.
    Νομίζω ότι αυτό οφειλόταν τόσο στην αυθεντικότητα και
γνησιότητα των προσώπων, που πλαισίωσαν την ομιλήτρια με τις αφηγήσεις τους και που έδωσαν πολύτιμο βιωματικό υλικό όσο και στην κοινωνική – ανθρωπιστική προσέγγιση του θέματος, που αναπτύχθηκε με βάση την πορεία, που διέγραψαν τα Μεταλλεία Ερμιόνης μέσα στο χρόνο.
    Η εστίαση του θέματος από την κ. Σαμαρά, αφορούσε κυρίως τον ανθρωπιστικό άξονα. Οικογένειες εργαζομένων από την Κύμη, τη Σύρο και άλλα νησιά του Αιγαίου ως νεοάποικοι, εγκαταστάθηκαν στα Μεταλλεία. Προβλήθηκαν στοιχεία της οικογενειακής και κοινωνικής τους ζωής, η ένταξή τους στην τοπική κοινωνία, οι ενασχολήσεις τους.
    Παραπλεύρως η εταιρεία, το καταστατικό της, οι διευθυντές, πολλές πτυχές μιας ανθούσης για την εποχή βιομηχανικής επιχείρησης.
    Ξύπνησαν με τις αφηγήσεις μνήμες μέσα μας, όλων όσων η ζωή μας σχετίστηκε με τα Μεταλλεία.  Ο πρωταγωνιστής εργάτης, που με το φως της ασετιλίνης, που τρεμόσβηνε, έμπαινε κυριολεκτικά στα έγκατα της γης, για να εξασφαλίσει με τις ατέλειωτες ώρες των εργολαβιών το μεροκάματο του τρόμου. Η επιδίωξη της εξασφάλισης του επιούσιου για τον ίδιο και την οικογένειά του ήταν το ζητούμενο.
     Οι εικόνες των φορτηγών, που μετέφεραν τους εργάτες, σ’ όσους καταγόμαστε από το Ηλιόκαστρο αλλά και η μεγάλη «μπεζίνα» για όσους κατάγονται από την Ερμιόνη μοιάζουν πρόσφατες γιατί είναι ακόμη δυνατές. Τα πρόσωπα σκυφτά, κουρασμένα, μαυρισμένα, με τα ρούχα της δουλειάς, οι μεταλλωρύχοι, που επέστρεφαν το σούρουπο. Θα μπορούσαν άνετα να δώσουν υλικό στο συμβολιστή ποιητή, που στόχευε με την εικόνα να αποδώσει τη μελαγχολία.
    Αξίζει να επικεντρωθούμε στο αρχικό βίντεο που επιμελήθηκε η Πρωτοβουλία Ενεργών Πολιτών Ερμιόνης, με την υποβλητική μουσική, απουσία λόγου. Η εκκλησία, το σχολείο τότε, η είσοδος της στοάς, το υπό κατάρρευση μνημείο, που στήθηκε μετά τη δολοφονική επίθεση κατά του διευθυντή των Μεταλλείων Ανδρέα Συρίγου, εικόνες εγκατάλειψης, που πήραν ζωή και μετατράπηκαν από τη μουσειακή τους στατικότητα σε ζωντανές μνήμες. Εξαιρετική δουλειά.
    Τα πρόσωπα επίσης, ζωντανοί μάρτυρες γεγονότων, προέκτειναν στο παρελθόν, το ωραιοποίησαν, όπως άλλωστε είναι φυσικό λόγω παρέλευσης χρόνου. Άγγιξαν τη μνήμη, αναμόχλευσαν γεγονότα.
    Η κ. Σαμαρά μιλώντας για την επίδραση των Μεταλλείων στον οικονομικό, κοινωνικό και εργατικό τομέα κάλυψε πτυχές ενός θέματος για το οποίο δεν έχει γίνει  ποτέ ως τώρα καμιά μελέτη. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Μπορεί η εργασία της στη συνέχεια να ανοίξει φλέβα περαιτέρω μελέτης και έρευνας.
    Για παράδειγμα τα εργατικά ατυχήματα θα μπορούσαν να αποτελέσουν πτυχή ενδιαφέροντος, δηλαδή πώς αντιμετωπίστηκαν τα τραγικά αυτά γεγονότα από την οικογένεια, τον κοινωνικό περίγυρο αλλά και από την Εταιρεία. Επίσης οι σχέσεις εργαζομένων με τη διεύθυνση, ποιος ήταν ο προορισμός του μεταλλεύματος, τι τελικό προϊόν  παραγόταν, πόσο βοήθησε την ελληνική οικονομία κ.λ.π.
    Ο κόσμος των Μεταλλείων σήμερα είναι παρελθόν. Χθες όμως αναβίωσε με αξιοπρεπή προσέγγιση, με αμεσότητα, με σεβασμό στα πρόσωπα και τις οικογένειες. Αξίζουν συγχαρητήρια στην κ. Σαμαρά, στην Πρωτοβουλία Ενεργών Πολιτών Ερμιόνης, στον Ερμιονικό Σύνδεσμο και σε όσους συνεισέφεραν με οποιονδήποτε τρόπο στην επιτυχία της εκδήλωσης.
Τίνα Αντωνοπούλου – Δημαράκη
Φιλόλογος