Με αφορμή το "ΟΧΙ στην ιδιωτικοποίηση του νερού".

 

Γράφει ο Βασίλης Γκάτσος

Ιδιωτικοποίηση κατά τα λεξικά είναι η μεταβίβαση μιας δημόσιας (κρατικής) εταιρείας σε ιδιώτες εν όλω ή εν μέρει. Το νερό  δεν ιδιωτικοποιείται. Το ίδιο και η γη. Ο αγρότης στην πραγματικότητα δεν έχει δική του γη, αλλά αποκλειστική χρήση του εδάφους για καλλιέργεια. Και έδαφος ορίζεται το περίπου μισού μέτρου πάχους επιφανειακό χώμα. Δεν μπορεί ο αγρότης να σκάψει και να πουλήσει χώμα, ούτε να το μεταφέρει σε άλλο κτήμα του κ.λ.π. Αυτό είναι παράνομο. Το ίδιο και με το νερό. Άδεια παίρνει για γεώτρηση και αυτήν υπό προϋποθέσεις, μόνο για να ποτίσει το κτήμα του.

Άρα. αν η ΔΕΥΑΕΡ ιδιωτικοποιηθεί, σημαίνει ότι την αγοράζει ένας ιδιώτης και του παρέχονται τα δικαιώματα λήψης νερού για ένα διάστημα. (Φανταστείτε να πάρει ιδιώτης την ΔΕΥΑΕΡ και ο άνθρωπος να φροντίζει να μας δίνει μισοτιμής το νερό αλλά ίδιας κακίστης ποιότητας με το σημερινό. (Το τι έχει να γίνει .... που δεν γίνεται σήμερα).

Οι περισσότερες ΔΕΥΑ μικρών Δήμων δεν είναι στην ουσία δημοτικές ή δημόσιες εταιρείες, αλλά μετεξέλιξη του παλαιού υδραυλικού της Κοινότητας που φρόντιζε το νερό από το πηγάδι μέχρι τη βρύση. Η δική μας η ΔΕΥΑΕΡ επανειλημμένα έχει τονίσει ότι δεν διαθέτει παρά μία υπάλληλο γραφείου και ένα δύο υδραυλικούς για τις βλάβες. Δηλαδή όλα τα άλλα γίνονται με αναθέσεις στον ιδιωτικό τομέα. Αυτό είναι δημοτική ή κεκαλυμμένη ιδιωτική επιχείρηση;

Η μεγαλύτερη, και μάλιστα επιτυχημένη, δημόσια επιχείρηση νερού και αποχέτευσης είναι η ΕΥΔΑΠ (Εταιρεία Ύδρευσης και Αποχέτευσης Πρωτευούσης Α.Ε.). Είναι μια ολοκληρωμένη επιχείρηση με τεχνογνωσία που αρχίζει από τα φράγματα, μέχρι τους βιολογικούς σταθμούς επεξεργασίας λυμάτων. Παρέχει πόσιμο νερό αρίστης ποιότητας σε πολύ καλή τιμή.

Δεν είναι όμως εντελώς δημόσια. Το Δημόσιο κατέχει περί το 60% των μετοχών της και τις υπόλοιπες διάφοροι, αφού είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο. Το Δημόσιο είναι μεγαλομέτοχος και ασκεί Διοίκηση.

Μια ματιά στα αποτελέσματα της ΕΥΔΑΠ του 2019:

Η ΕΥΔΑΠ με κεφαλαιοποίηση 752,9 εκατ. ευρώ παρουσίασε για το 2019 κύκλο εργασιών  323,7 εκατ. ευρώ από 322,4 εκατ. ευρώ το 2018, ενώ τα κέρδη μετά από φόρους εμφάνισαν αύξηση κατά 21% και διαμορφώθηκαν στα 58,1 εκατ. ευρώ από 48 εκατ. ευρώ το 2018.  Διαθέτει ταμείο 428,6 εκατ. ευρώ ενώ θα δώσει μέρισμα 0,38 ευρώ ή 5,4% απόδοση (αποκοπή 30 Ιουνίου).   Περίπου το 60% του μερίσματος θα πάει στο δημόσιο που είναι και ο μεγαλομέτοχος.

Η ΕΥΔΑΠ όμως .... δεν έμεινε πιστή στον τίτλο της. Δεν παρέχει νερό μόνο στην Πρωτεύουσα που είναι η Αθήνα, αλλά πρακτικά σε όλους τους κατοίκους της Αττικής, σε δήμους της Βοιωτίας, και τελευταία δίνει νερό σε Σαλαμίνα και Αίγινα, ενώ από φέτος κάνει επένδυση 1 δισ. ευρώ καλύπτοντας και την Ανατολική Αττική, περί τους 400 000 επιπλέον κατοίκους. Μάλιστα πρόκειται να επεκταθεί και αλλού, στηριζόμενη στην τεχνογνωσία που κατέχει αλλά και τη φήμη, γιατί κακά τα ψέματα, στην Ευρώπη λίγες τέτοιες εταιρείες υπάρχουν.

Να σημειώσουμε ότι η παροχή νερού σε Σαλαμίνα, Αίγινα, εξυπηρετεί και τα χιλιάδες εξοχικά των νησιών αυτών. Και το νερό της ΕΥΔΑΠ για να "πατήσει" Μέθανα και να πάει προς Πόρο Τροιζηνία, μέσω Αγκιστριού, θα είναι ζήτημα χρόνου. Δηλαδή να πατήσει γερά η ΕΥΔΑΠ στο άκρο της Αργολίδας, στη γη μας. (Σχετικά έχω γράψει παλαιότερα για αυτή τη δυνατότητα που εξυπηρετεί θαυμάσια και την Ερμιονίδα και τα νησιά της).

Άρα οι δήμοι της Αττικής δεν ασχολούνται με νερό και αποχέτευση, όσο για τα απορρίμματα η Περιφέρειά τους διαθέτει χώρους και διευκολύνει το έργο της συλλογής και διάθεσης. Και η ανακύκλωση είναι πολύ πιο εύκολη, λόγω του ότι δεν υπάρχουν πολλά πλαστικά μπουκάλια νερού, υπάρχουν χιλιάδες φτωχοί ρακοσυλλέκτες, και πολύ κοντά πολλές εταιρείες αξιοποιησης. Και οι δήμοι της Αττικής έχουν το 40% του πληθυσμού της χώρας. Επίσης είναι απαλλαγμένοι από το πρόβλημα άρδευσης και αγροτικών δρόμων, αφού είναι καθαρά αστικοί δήμοι.

Αντίθετα, οι Δήμοι της Περιφέρειας Πελοποννήσου με πόλεις που δεν περνάνε τους 30 χιλιάδες κατοίκους, καλούνται να αντιμετωπίσουν μόνοι τους όλα τα προβλήματα. Αυτό δεν είναι δυνατόν.

Η Περιφέρειά μας πρέπει να αναλάβει:

1. Την ίδρυση μιας Α.Ε. αντίστοιχης της ΕΥΔΑΠ, με κύριο μέτοχο την Περιφέρεια, για πόσιμο νερό και αποχέτευση σε όλη την Περιφέρεια και να καταργήσει τις ΔΕΥΑ. Την τεχνογνωσία μπορεί να την ζητήσει από την ΕΥΔΑΠ.

2. Την ίδρυση μιας Α.Ε. με κύριο μέτοχο την Περιφέρεια, που θα ασχολείται με την άρδευση της καλλιεργήσιμης γης, από φράγματα, Ανάβαλο, πηγές και ποτάμια, μέχρι το ρολόι που θα δίνει νερό σε κάθε κτήμα της Περιφέρειας.

3. Την ίδρυση μιας Α.Ε. με κύριο μέτοχο την Περιφέρεια, που θα ασχολείται με τα απορρίμματα. Το πολύ να μείνει στους Δήμους η συλλογή και μεταφόρτωση.

4.  Την ίδρυση μιας Α.Ε. με κύριο μέτοχο την Περιφέρεια, που θα ασχολείται με το επαρχιακό δίκτυο δρόμων. Οι αγροτικοί μπορούν να μείνουν στους δήμους και τις Κοινότητες.

5. Μια υπηρεσία που θα φροντίζει για τον σχεδιασμό και υλοποίηση έργων που είναι πέραν των δυνατοτήτων ή αρμοδιοτήτων της Περιφέρειας, όπως εθνικό δίκτυο προς Ερμιονίδα, Μονεμβασιά, Μάνη, φυσικό αέριο, δίκτυα ρεύματος, τραίνα, αεροδρόμια, αιολικά και ηλιακά πάρκα, θαλάσσια πάρκα κ.λ.π.

Με αυτές τις Α.Ε. θα υπάρξει συν τοις άλλοις και οικονομία κλίμακος, λόγω μεγέθους.

Μόνο αν αναλάβει αυτούς τους ρόλους και αυτές τις κύριες αρμοδιότητες η Περιφέρειά μας θα δικαιώσει το λόγο ύπαρξής της και θα γίνει η κινητήρια δύναμη ανάπτυξης της Πελοποννήσου. Έτσι θα απαλλάξει την Πελοπόννησο και από αυτά τα μορφώματα που τα είπαμε Δήμους (Καποδίστριας, Καλλικράτης κ.λ.π.) που βουλιάζουν από τις πολλές ετερόκλητες αρμοδιότητες, από την έλλειψη πόρων, μέσων και κατάλληλου προσωπικού. Γιατί, ας μη ξεχνάμε, αυτα τα μορφώματα που τα είπαμε δήμους έγιναν για ένα σκοπό εξωπραγματικό: Τάχατες λόγω μεγέθους θα έβρισκαν πόρους από προγράμματα κ.λ.π. Για κανένα άλλο λόγο δεν έγιναν. Άλλωστε οι δήμοι μεγάλων πόλεων που έχουν το 80% του πληθυσμού της χώρας καμιά ουσιαστική αλλαγή δεν υπέστησαν.

Έτσι η Περιφέρεια θα βοηθήσει να επανέλθουμε στις παλιές Κοινότητές μας και τους Δήμους για τις μεγάλες πόλεις της Πελοποννήσου, που βοηθούμενες και από τη ψηφιακή τεχνολογία θα φροντίσουν τον τόπο τους στα υπόλοιπα, χωρίς μάλιστα αμειβόμενους  Κοινοτάρχες, Δημάρχους, Αντιδημάρχους, αφού τα βασικά και δύσκολα θα τα κάνει συντονισμένα με Εταιρείες η Περιφέρεια, η οποία μόνο έτσι θα συμβάλει στην πραγματική αποκέντρωση. Όσο για Δημάρχους, Αντιδημάρχους και Κοινοτάρχες έχει η Πελοπόννησος εκατοντάδες ευπατρίδες που με ενθουσιασμό θα αναλάβουν καθήκοντα εκλεγμένου.

Βασίλης Γκάτσος