Χάρτης απορριμμάτων Ερμιονίδας. Για να μη ξεχνιόμαστε.

Γράφει ο Βασίλης Γκάτσος

Η Ερμιόνη στην πράξη είχε δύο ΧΑΔΑ. Τον δικό της στο Κρόθι αλλά και τον ΧΑΔΑ Δήμου Κρανιδίου στα Δισκούρια ο οποίος βρισκόταν ακριβώς στα όρια των Δήμων Ερμιόνης και Κρανιδίου. 

Με άλλα λόγια ο Δήμος Κρανιδίου είχε επιλέξει χώρο στα σύνορα, ενώ το "δίκαιο σημείο" θα ήταν κάπου προς Κορακιά (λευκός κύκλος στον χάρτη).

Ο ΧΑΔΑ Δισκουρίων συνετέλεσε στο να χαλάσει το μόνο καλό νερό της Ερμιόνης στο πηγάδι των Δισκουρίων.

Στην κύρια τουριστική περιοχή της Ερμιόνης (Κάμπος Αγίων Αναργύρων, Κινέττα, Κουβέρτα, Πετροθάλασσα) κυριαρχούσε η κάπνα του ΧΑΔΑ Δισκουρίων η οποία δεν γινόταν αισθητή στην τουριστική ζώνη του Δήμου Κρανιδίου. Η συνοικία των Μύλων Ερμιόνης "απολάμβανε" πολύ περισσότερο την κάπνα των Δισκουρίων, παρά του Κροθιού.

Πέραν αυτού, τον ΧΑΔΑ Δισκουρίων ξέπλεναν ρέματα που κατέβαζαν το "προϊόν" τους στο ρέμα της κοιλάδας των Δισκουρίων που κατέληγε στην Πετροθάλασσα δίπλα στο ξενοδοχειακό συγκρότημα ΕΡΜΙΟΝΗ (παλιό Σκάρλετ Μπήιτς), όπου έκαναν μπάνιο πάρα πολλοί στα ρηχά νερά του. Όλα αυτά εδαφικά ανήκαν στον Δήμο Ερμιόνης.

Αντίθετα, ο ΧΑΔΑ του Δήμου Ερμιόνης ήταν δίπλα στην Ερμιόνη. Μπορούσε η Ερμιόνη να φτιάξει ΧΑΔΑ πάνω στο Αλατοβούνι και μάλιστα προς τη μεριά της λίμνης Θερμησίας, οπότε η λειτουργία του και οι καπνοί του δεν θα επηρέαζαν καθόλου την περιοχή της Ερμιόνης. Δεν έπραξε έτσι, σεβόμενη του συμπατριώτες Θερμησιώτες.

Όταν έκλεισε ο Δήμος Κρανιδίου τον ΧΑΔΑ Δισκουρίων, δημιούργησε νέο ΧΑΔΑ πάλι πολύ μακριά του, προς τα σύνορα με τα Δίδυμα.

Φυσικά όλα αυτά έγιναν ....... συμπτωματικά, και επί χρόνια η Ερμιόνη είχε το προνόμιο να απολαμβάνει δύο ντουμάνια. Ο Δήμος Κρανιδίου μετά μετέφερε το συνολικό ντουμάνι στον Σταυρό.

Στον χάρτη βλέπετε τα τρία σημεία των χωματερών και επιπλέον εξηγήσεις δεν χρειάζονται,εκτός αν θέλουν να δώσουν οι τότε Δημοτικές Αρχές Κρανιδίου (συμπολίτευση και αντιπολίτευση).

Η, ας την πούμε, υπερχωματερή του Σταυρού ήταν έργο ιδιοκτησίας ΦΟΔΣΑ. Δημιουργοί και μέτοχοι του φορέα αυτού είναι Δήμοι Πελοποννήσου, μεταξύ αυτών και ο Καλλικράτειος Ερμιονίδας (αρχικά ο Καποδιστριακός Κρανιδίου). Σήμερα όλοι παραδέχονται ότι ο ΦΟΔΣΑ ως ιδιοκτήτης και λειτουργός του Σταυρού φταίει για όλα. Όμως οι μέτοχοί του και δημιουργοί του δεν έχουν καμιά ευθύνη;;;

Είναι γεγονός ότι όσο λειτουργούσε ο δεματοποιητής, φοντανοποιούσαμε τα σκουπίδια μας, κοινώς κουκούλωνε το πρόβλημά μας.

Όμως η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της δεματοποίησης του Σταυρού δεν έπρεπε να εγκριθεί με τίποτα από τις τότε αρμόδιες Δημόσιες και Περιφερειακές αρχές. Βαριά η ευθύνη τους.

Για να εγκριθεί μία ΜΠΕ η οποία ισχυρίζεται ότι θα διαθέτει τα δέματα εκτός Ερμιονίδας πρέπει να αναφέρει τους αποδέκτες. Όχι με "θάθατα". Να προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία ότι στην Ελλάδα λειτουργούν τα τάδε εργοστάσια που δέχονται και αξιοποιούν τα δέματα. Και έπρεπε να προσκομίσει από τα εργοστάσια αυτά πολλά αποδεικτικά στοιχεία και όχι μια απλή δήλωσή τους ότι θα τα δέχονται. Δηλαδή να φέρει δελτία παραλαβής και αξιοποίησης τέτοιων δεμάτων από τουλάχιστον 3 εργοστάσια, ώστε να βεβαιωθούν οι αρμόδιες αρχές ότι υπάρχει όχι αποδέκτης, αλλά πραγματικοί αποδέκτες.

Άρα δεν έπρεπε να εγκριθεί η ΜΠΕ και δεν έπρεπε να υπάρξει δεματοποίηση. Τότε ο Δήμος μας θα κατέφευγε στη μόνη λογική λύση που ήταν η δημιουργία δικού του ΧΥΤΑ που σήμερα θα είχε μετεξελιχθεί σε ΧΥΤΥ και θα είχαμε λυμένο το πρόβλημα των απορριμμάτων μας με την προσθήκη ενός απλού χώρου κομποστοποίησης και μιας αξιοπρεπούς διαδικασίας διαχωρισμού απορριμμάτων στην πηγή.

Ο ΦΟΔΣΑ όμως ως ιδιοκτήτης και λειτουργός του χώρου δεματοποίησης του Σταυρού φέρει βαρύτατη ευθύνη για τον τρόπο που λειτούργησε τον χώρο. Και την ευθύνη δεν τη φέρει η λέξη ΦΟΔΣΑ αλλά οι Δήμοι και οι Δήμαρχοι που τον δημιούργησαν. Ήταν ένας χώρος χωρίς έλεγχο πύλης, χωρίς καταγραφές εισερχομένων, και εξερχομένων φορτίων κ.λ.π. Κοινώς, πλήρως ανεξέλεγκτος. Ακόμη και το ΙΓΜΕ που έκανε την πρόσφατη έρευνά του καταγράφει ότι δεν υπάρχουν στοιχεία ούτε για ποσότητα, ούτε για ποιότητα των εκεί απορριμμάτων.

Σε αυτό λοιπόν το ξέφραγο πλέον αμπέλι έλυσε το πρόβλημά του ο Καλλικράτειος Δήμος μας, μπαίνοντας ελεύθερα και αποθέτοντας στο χώμα όλα του τα απορρίμματα και φυσικά κάθε ιδιώτης ακόμη και από άλλη περιοχή με ανεξέλεγκτο φορτίο. Πλέον ο Σταυρός είχε γίνει ΧΑΔΑ (χώρος ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων).

Και όταν ο κόμπος έφτασε στο χτένι, κυρίως από τις διαμαρτυρίες και τις κινητοποιήσεις των διπλανών χωριών, έκλεισε ο ΧΑΔΑ και έγινε ΧΑΔΑ όλη η Ερμιονίδα, η χειρότερη περίοδος "διαχείρισης" απορριμμάτων που έζησε ποτέ ο τόπος μας.

Στη συνέχεια η κατάσταση ομαλοποιήθηκε με ορθότερη διαχείριση των απορριμμάτων, ανακυκλώσιμων και μη, που ναι μεν ομαλοποίησε την όλη κατάσταση αλλά δεν έχει οριστικώς λύσει το πρόβλημα.

Σ' αυτήν την ιστόρηση μπορούν να μπουν χρονολογίες και να αναγραφούν οι περίοδοι δημαρχίας ενός εκάστου και οι ευθύνες του. Γιατί από αυτή την ιστορία μόνο ευθύνες αναδύονται, όχι έπαινοι.

Ένα συμπέρασμα: Ως δημότες Ερμιονίδας, με όσα είδαν τα μάτια μας και έπαθε ο τόπος μας, δεν μπορούμε με τίποτα να εμπιστευτούμε αυτό το μόρφωμα των Δήμων που ακούει στο όνομα ΦΟΔΣΑ. Οι μέτοχοι και δημιουργοί του μπορεί να λένε ωραία λόγια πολιτικοκοινωνικά. οικολογικά, αποκεντρωτικά ως αιρετοί, αλλά απέδειξαν στον Σταυρό ότι δεν μπορούν να διοικήσουν, δεν μπορούν να λειτουργήσουν εγκαταστάσεις και εργοστάσια, αλλά και ούτε να επιβλέψουν εργολάβους κ.λ.π.

Μπορούμε να εμπιστευτούμε τον Δήμο μας, τον οποίο μπορούμε και να ελέγχουμε: Να φτιάξει δικό του ΧΥΤΥ, δικό του χώρο κομποστοποίησης, δικό του σύστημα διαχωρισμού στην πηγή με πλήρη συνεργασία με την ΕΕΑΑ  (Ελληνική εταιρεία ανακύκλωσης αποβλήτων) για τα αξιοποιήσιμα ανακυκλώσιμα. Εκ των πραγμάτων το ίδιο θα κάνει και η Ύδρα που είναι νησί, το ίδιο και οι Σπέτσες.

Αν δεν είμαστε ικανοί για κάτι τέτοιο, πλήρως ελεγχόμενο από εμάς, τότε λύση είναι ο ΣΔΙΤ δηλαδή η σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα που ετοιμάζει η Περιφέρεια και που θα πάρει όλα μας τα απορρίμματα και έτσι ξενοιάσαμε. Ακριβή λύση, φτηνή λύση, δεν έχει σημασία, από τη στιγμή που δεν είμαστε ικανοί να κάνουμε τη δουλειά μόνοι μας.

Και για να λέμε και του στραβού το δίκιο, στην αποτελεσματικότητα της λύσης ΣΔΙΤ δεν πιστεύουμε στην Περιφέρεια αλλά στην αποτελεσματικότητα του ιδιωτικού τομέα.

Με τίποτα λοιπόν συμπράξεις μεταξύ Δήμων για να λύσουν το πρόβλημά μας. Δείγμα τέτοιας σύμπραξης είναι το αίσχος του Σταυρού, το οποίο, ας σημειωθεί, προέβλεπε να προσφέρει και λύση στους όμορους Δήμους εις βάρος του δικού μας περιβάλλοντος. Ας είμαστε πραγματιστές.

Όσο για τους εκφραζόμενους φόβους για την αποκατάσταση του Σταυρού, τις αναερόβιες και τις αερόβιες διεργασίες, το μέλλον των παιδιών μας, δεν εκφράστηκαν αυτοί οι φόβοι, όταν ο Δήμος μας απέρριπτε ανεξέλεγκτα και χύδην εκεί, όλα του τα απορρίμματα και μάλιστα ..... προς δεματοποίηση! Αντίθετα, η τότε ούτως ενεργήσασα Δημοτική Αρχή, η διαθέτουσα και επιστημονική κατάρτιση, με την πράξη της αυτή έπειθε ότι κανένας φόβος δεν υπάρχει. αλλιώς δεν θα τα πήγαινε εκεί, ακόμα και στη μεγαλύτερη ανάγκη.

Όχι τώρα που η έρευνα του ΙΓΜΕ έθεσε το πρόβλημα σε πραγματικές επιστημονικές βάσεις, να βγαίνουμε και πάνω από το ΙΓΜΕ. Να λέμε ότι καλύτερα να μείνει η κατάσταση ως έχει, γιατί αν ανακατευθούν τα απορρίμματα και σκεπαστούν θα είναι χειρότερα. Ούτε να λέμε να φύγουν από κει, όταν εμείς τα πετάξαμε εκεί, όταν γνωρίζουμε ότι κανείς, σύμφωνα με την αρχή "ο ρυπαίνων πληρώνει", όχι μόνο δεν μπορεί να τα δεχθεί, αλλά δεν του επιτρέπεται να τα δεχθεί προς υγειονομική ταφή. Απλά σου λέει ότι αφού η ταφή εκτός Ερμιονίδας είναι υγειονομική (ΧΥΤΑ), κάντε την στην Ερμιονίδα.

Βασίλης Γκάτσος