Δεκάδες καταστήματα, πανσιόν, ξενοδοχεία κλειστά. Στην μεγάλη και καλοφτιαγμένη παραλία της λίγα εστιατόρια με δύο - τρεις παρέες το καθένα. Η πόλη των Μεθάνων είχε στηρίξει την οικονομία της στα ιαματικά λουτρά των Μεθάνων. Το ΠΙΝΔΟΣ, το ΝΕΡΑΪΔΑ, το ΣΑΡΩΝΙΣ έβγαζαν καθημερινά ηλικιωμένους με τα μπαγάζια τους, οι περισσότεροι για 15ημερη λουτροθεραπεία. Εποχές που η Ερμιονίδα δεν ήξερε τι πάει να πει τουρίστας. Έτρωγαν κατά κανόνα έξω, μαζεύονταν το εσπέρας μέχρι αργά στις αυλές των ξενοδοχείων ή στα ζαχαροπλαστεία για κουβέντι, χαρτί και ποτό. Κοσμοπλημμύρα. Η "σκάλα Μεθάνων" ως προς την επιβατική κίνηση ήταν πολύ πιο σημαντική από την Ύδρα. Λίγοι αγρότες, λίγοι ψαράδες, πολλοί ρετσινάδες, επαγγέλματα που σήμερα σχεδόν έχουν εκλείψει. Έκλεισαν το Λουτρά, πέταξε η ευμάρεια. Κάνουν αγώνα οι κάτοικοι για ένα καθημερινό δρομολόγιο, γιατί λόγω έλλειψης επιβατών πάνε για δρομολόγιο μέρα παρά μέρα. Πού; στη διάσημη λουτρόπολη των Μεθάνων. Και όμως δεν υπάρχει ωραιότερο μέρος από το βουνό των Μεθάνων! Ακούμε συνέχεια για τον "τουρισμό της λουτροθεραπείας", και κάνει εντύπωση που η ξακουσμένη Λουτρόπολη των Μεθάνων έχει κλειστές, χρόνια τώρα, τις εγκαταστάσεις της.
Ερχόμαστε στα καθ' ημάς: Τις τελευταίες δεκαετίες χάσαμε: Τα Μεταλλεία Ηλιοκάστρου - Ερμιόνης, το εργοστάσιο Λαναρά, την παραγωγή 180000 δέντρων με εσπεριδοειδή, την παραγωγή κηπευτικών, μεγάλο μέρος της ελαιοπαραγωγής μας και της κτηνοτροφίας μας, σχεδόν το σύνολο της ιχθυοπαραγωγής μας. Ένας όχι απλά χοντρικός αλλά χονδροειδής υπολογισμός, για να αντιληφθούμε το μέγεθος .... της χασούρας σε σημερινά ευρώ: 1. Από τα Μεταλλεία και στη συνέχεια από του Λαναρά χάθηκαν περί τις 300 θέσεις καλά αμειβόμενης εργασίας που μαζί με το ασφάλιστρο εργοδότη φτάνουν περί τα 1600 ευρώ/μήνα Χ 14 μήνες = 22400 ευρώ και το χρόνο: 300 Χ 22000 = 6720000 ευρώ/χρόνο. 2. Χάθηκε η παραγωγή 180000 δέντρων εσπεριδοειδών με παραγωγή 50 κιλά/δέντρο = 9000000 κιλά/χρόνο Χ 0.4ευρώ/κιλό = 3600000 ευρώ/χρόνο. 3. Κοιλάδα, Ερμιόνη, Πορτοχέλι ψάρευαν καθημερινά κατά μέσο όρο 1000 κιλά αλιεύματα. Με μέση σημερινή τιμή 10 ευρώ και για 365 μέρες το χρόνο = 3650000 ευρώ/χρόνο. 4. Κηπευτικά: ας πούμε 1000000 ευρώ/χρόνο. 5. Κτηνοτροφικά: ας πούμε 500000 ευρώ/χρόνο. 6. Έχουμε περί το 1200000 ελαιόδεντρα. Η παραγωγή έχει πέσει δραματικά, γιατί λόγω έλλειψης νερού εγκαταλείπονται πολλοί ελαιώνες, ενώ άλλοι δεν αποδίδουν. Η παραγωγή έχει πέσει στο μισό. Να δεχθούμε ότι έχουμε χασούρα κατ' έτος 2 κιλά λάδι ανά δέντρο, άρα το χρόνο 2400000 κιλά Χ3 ευρώ/κιλό = 7200000 ευρώ/χρόνο. Άρα χονδροειδώς συνολικά: 22670000 ευρώ/χρόνο. Νομίζω ότι είναι πολύ περισσότερα, αν αναλογιστούμε τη χασούρα από τα καταστήματα που έκλεισαν, την απωλεια των μεγάλων συντάξεων που προκύπτουν από την εργασία στα εργοστάσια που χάθηκαν, το κλείσιμο των ναυπηγείων ξύλινων σκαφών, τη απώλεια υποκαταστημάτων Τραπεζών, ΕΛΤΑ, ΟΤΕ, κ.λ.π. Αφήνουμε εκτός και τη χασούρα από την μεγάλη κρίση όπου χάθηκε 13ος και 14ος μισθός στο Δημόσιο και από όλες τις συντάξεις, όπως και η μεγάλη μείωση όλων των υψηλών συντάξεων. Σήμερα με 12000 μόνιμους κατοίκους έχουμε χασούρα 22670000: 12000 = περίπου 2000 ευρώ/μόνιμο κάτοικο. Για κάθε τετραμελή οικογένεια 8000 ευρώ. Πέραν της χασούρας το εισόδημα από αγροτική παραγωγή κατά 70% ήταν από ντόπια προσωπική εργασία. Όταν έβγαιναν όλοι στην αγορά εύρισκαν πολλά ντόπια προϊόντα. Το χρήμα έμενε στον τόπο και κινιώταν. Τώρα φεύγει προς εκτός Ερμιονίδας προμηθευτές.
Ας τώρα θεωρήσουμε ότι η διανυκτέρευση ενός τουρίστα στην Ερμιονίδα έχει τιμή 50 ευρώ (100 το δίκλινο). Άρα για να μπουν στην Ερμιονίδα από διανυκτερεύσεις 22670000 ευρώ πρέπει να γίνουν 453400 διανυκτερεύσεις. Δεδομένου ότι η τουριστική περίοδος στην Ερμιονίδα είναι 3 μήνες = 90 μέρες (και ούτε) ανά ημέρα θέλουμε 5037 διανυκτερεύσεις. δηλαδή ξενοδοχειακές κλίνες με καθημερινή πληρότητα 100%!. Τόσες είχαμε όταν όλα τα ξενοδοχεία μας λειτουργούσαν, ενώ τώρα έχουμε τις μισές. Αλλά αυτό είναι η μισή αλήθεια.
Από τα 50 ευρώ του τουρίστα πρέπει να αφαιρέσουμε τους φόρους και τα τέλη, τις αποσβέσεις και τα κέρδη του ξενοδοχείου, και να λάβουμε υπόψη ότι ό,τι αγοράζει είναι σχεδόν πάντα εισαγόμενο στην Ερμιονίδα. Αν τρώει πατάτα Ηλείας μένει στον τόπο ένα 10% της τιμής της, αν όμως τρώει πατάτα Διδύμων μένει το 80% της τιμής της. Πρακτικά το κέρδος του τόπου είναι τα μεροκάματα των ντόπιων εργαζομένων στα ξενοδοχεία. Άρα όχι 5037 κλίνες θέλουμε, αλλά 20000 κλίνες για να αναπληρώσουμε τη χασούρα στον πρωτογενή τομέα και από το σταμάτημα των Μεταλλείων και του Λαναρά. Δεν είμαστε λοιπόν επαρχία υπό ερημοποίηση μόνο από περιβαλλοντική άποψη, αλλά υπό ερημοποίηση και ως προς τις εργασίες που προσθέτουν στον τόπο αξία. Χωρίς νερό άφθονο και καλής ποιότητας, χωρίς δρακόντεια μέτρα προστασίας και ανάπτυξης των αλιευμάτων, χωρίς μέτρα αναδασμού της κατατεμαχισμένης γής μας, χωρίς συνεργατικές και εταιρικές μορφές καλλιεργειών η Ερμιονίδα, η κάποτε παραγωγικότατη και πλούσια, θα μετατραπεί σε εξοχικά που λειτουργούν 1 μήνα τον χρόνο και σε "τουριστικά" χωριά (τρόπος του λέγειν) μεροκαματιάριδων του τουρισμού. Αυτά άλλωστε ονειρεύεται η κοντόφθαλμη τουριστική ανάπτυξη, όπως η κοντόφθαλμη αγροτική ανάπτυξη ονειρεύεται εξαθλιωμένους μετανάστες που θα τους στοιβάζουμε σε κοντέινερ - σπίτια για να μαζεύουν με 20 ευρώ μεροκάματο τις όποιες ελιές έχουν απομείνει.
Η Ερμιονίδα χρειάζεται ανασυγκρότηση, μάλλον αναγέννηση, και ο Δήμος είναι η μόνη οργανωμένη δομή που μπορεί να ξεκινήσει αυτήν την προσπάθεια. Η Περιφέρειά μας είναι η μόνη που μπορεί να διεκδικήσει πόρους για αυτή την προσπάθεια. Ως τα τώρα ο Δήμος γίνεται αντιληπτός μόνο ως συλλέκτης απορριμμάτων και διεκπεραιωτής γραφειοκρατικών εργασιών. Η ανασυγκρότηση και αναγέννηση του πρωτογενούς τομέα είναι στήριγμα και βάση του τουριστικού τομέα, όχι το ανάποδο, γιατί αν ήταν το ανάποδο θα είχε συμβεί χρόνια τώρα. Ακούμε κάθε τόσο διθυραμβικούς λόγους, από διθυραμβιστές του τουρισμού, για τουριστικές επενδύσεις, για ξένους πάμπλουτους που αγοράζουν εκτάσεις και θα τις αξιοποιήσουν, για μαρίνες και υδατοδρόμια, για γκολφ και πλούσιες βίλες, αλλά φίλοι που είναι στα πράγματα μου τονίζουν χρόνια: "Αν γυρίσεις τις τσέπες του μισού πληθυσμού, ευρώ δεν θα πέσει κάτω. Μόνο από τις τσέπες ολίγων θα πέσουν μάτσο τα ευρώ." Και όμως την περίοδο 1965 - 2000 το ανάποδο συνέβαινε.
Σημείωση: Έχει ο Δήμος ακόμη την ευκαιρία στα χέρια του. Δύο μεγάλες και ισοδύναμες παρατάξεις προσκείμενες στη ΝΔ, άρα με επιρροή στην Περιφέρεια και την Κυβέρνηση, έχονταν μάλιστα μέσα τους πάνω από ένα 40% που δεν είναι ΝΔ (ας το πούμε αυτό κοινωνική συναίνεση για πρόοδο), μπορούν να ξεκινήσουν την ανασυγκρότηση - αναγέννηση του τόπου μας, με σύμπνοια, στόχους και αποτελέσματα. Η αλληλοϋπονόμευση, αλληλοκατηγορίες, οι κοκορομαχίες και οι εγωισμοί μόνο κακό φέρνουν στην Ερμιονίδα, κακό, ηττοπάθεια και απόγνωση. Ας μη νομίζουν ότι η ΝΔ θα είναι αιώνια στην εξουσία, ούτε ότι δύο συνδυασμοί της ΝΔ θα εναλλάσσονται στην τοπική εξουσία αιωνίως. Τώρα έχουν ευκαιρία και όπως δείχνουν τα πράγματα όχι για πολύ.
Βασίλης Γκάτσος | 
