 |
| Γράφει ο Βασίλης Γκάτσος |
Αρχές δεκαετίας 1960:
Όλα τα σπίτια είχαν αυλές, τα περισσότερα μεγάλες. Το καλοκαίρι η οικογένεια ζούσε περισσότερο στην αυλή. Δηλαδή ο ιδιωτικός χώρος ήταν σπίτι + αυλή. Όπου υπήρχε χώρος έξω από αυλόπορτες, έστηναν οι γειτόνισσες ανεμπόδιστα κουβέντι, γιατί τον θεωρούσαν δημόσιο χώρο κουβεντιού και μάλιστα γυναικών. (Κουβέντι είναι η συνάθροιση και όχι η κουβέντα - συνομιλία. Το αντίστοιχο για τους άντρες ήταν η ταβέρνα).
Στέκια για παιχνίδι παιδιών: Όπου μέσα στο χωριό υπήρχε άπλα, μικρή ή μεγάλη αλάνα.
Μικρά γηπεδάκια:
Στον χώρο πίσω από το ιερό της Παναγίας προς το Χρυσοχοείο του Νάκου.
Δυτικά του ναού των Ταξιαρχών.
Στην πλατεία του Πεύκου του Μαρμαρινού, από της κυρα Λένης μέχρι του Φάνη του Γκάτσου.
Στα Μαντράκια, από την ταβέρνα του Νικολού μέχρι το σπίτι της κυρά Φανιώς.
Πίσω από την Ηλεκτρική στα Ευκάλυπτα, για τους Λιμανιώτες.
Στο νότιο προαύλιο του Δημοτικού σχολείου στο Μπίστι.
Σε μια μεγάλη αλάνα που τότε υπήρχε κάτω από το σπίτι του Aπόστολου Σπετσιώτη μέχρι του Κατσογιώργη και το Δημοτικό σχολείο.
Στην αρχή του Μπιστιού, αμέσως μετά τα κυπαρίσσια (σήμερα δρόμος).
Πέραν αυτών, τα Μαντράκια ήταν ένας απέραντος ελεύθερος χώρος για μικρούς και μεγάλους. Παιχνίδια, μπάνια, ψαρέματα, βαρκαρόλες, τραγούδια, βαρέλια, φούσια, πυρoφάνια με μαλαστούπα, και τόσα άλλα.
Στον Μύλο του Μπιστιού πετροπόλεμος και ξιφομαχίες.
Στους Μύλους στον Πρώνα ατέλειωτα παιχνίδια.
Στον Βράχο του Γκουριμέσι.
Ακόμη και στο αυστηρότατο Δημοτικό σχολείο νοιώθαμε ελεύθερα τον χώρο του, χωρίς κάγκελα, χωρίς περιφράξεις.
Από ηλικία 3 έως 18 χρονών είμαστε 900 παιδιά, και η Ερμιόνη βούιζε μέσα στα γέλια και τα παιχνίδια τους.
Πλήθος επαγγελμάτων, κουρεία, ξυλουργεία, ναυπηγεία, επιπλάδικα, τσαγκαράδικα,σαμαρτζίδικα, σιδηρουργεία, φανοποιεία, πατητήρια, μηχανουργεία, λιτρίβια, παγοποιείο κ.λ.π. λειτουργούσαν και ως μικροί δημόσιοι χώροι συνάθροισης.
Νοικιάζαμε ποδήλατο στου Μεϊντάνη και αλωνίζαμε στους κάμπους μας.
Οι μεγάλοι πέρα από τους δημόσιους χώρους απολάμβαναν και τις θαυμάσιες ταβέρνες, μπακαλοταβέρνες,κ.λ.π. που σχεδόν υπήρχαν σε κάθε γειτονιά.
Για τους ψαράδες, επαγγελματίες και ερασιτέχνες, χώροι άπλετοι για να τραβούν τις βάρκες και τα καΐκια τους, να απλώνουν και νετάρουν τα δίχτυα, να αράζουν.
Πάρα πολλά οικόπεδα και μάλιστα συνεχόμενα ανήκαν ιδιοκτησιακά στην Κοινότητα Ερμιόνης και, ως είναι φυσικό, χρησιμοποιούνταν από όλους μας ως δημόσιοι ελεύθεροι χώροι. Αργότερα τα περισσότερα από αυτά πουλήθηκαν με σκοπό να ολοκληρώσει η Κοινότητα κοινωφελή έργα, κυρίως ύδρευσης, αποχέτευσης, ασφαλτόστρωσης.
Υπήρχαν 7 ανεμόμυλοι στον Πρώνα, ιδιωτικοί μεν, αλλά στην πράξη κοινόχρηστα στέκια. Μαζί με τον ανεμόμυλο του Μπιστιού ήταν το "σήμα κατατεθέν" της Ερμιόνης.
Αυτόν τον θείο τόπο διάλεξε ο Μπιλ Πάπας και ο αδελφός του, άνθρωποι ξεχωριστής ευαισθησίας, για να εγκατασταθούν, η Μαρκό, η Καρολίνα και τόσοι άλλοι.
Αν η Ερμιόνη είχε διατηρηθεί όπως ήταν αρχές δεκαετίας 1960, αυτό θα ήταν και το τουριστικό της ατού.
Αυτό ήταν το "άλλοτε".
Το "τώρα" το ζούμε όλοι μας και δεν χρειάζονται λεπτομέρειες και περιγραφές.
Δυστυχώς δεν είναι δυνατό να επιστρέψουμε στο "άλλοτε".
Μπορούμε όμως να βελτιώσουμε κατά πολύ το "τώρα".
Σημείωση: Η Κοινότητα Ερμιόνης είχε στον οικισμό και πέριξ αυτού μεγάλη κτηματική περιουσία κυρίως στο Μπίστι (μεταξύ Δημοτικού Σχολείου και Αγιογιάννη), αλλά και στους Μύλους την οποία ρυμοτόμησε και την πούλησε για τις ανάγκες του χωριού.
Οι ιδιοκτήτες των ερειπωμένων πλέον ανεμόμυλων από το νόμο δικαιούνταν και ορισμένη έκταση γύρω από τον μύλο τους. Οι μύλοι δεν είχαν κηρυχθεί διατηρητέα μνημεία, οπότε γκρεμίστηκαν για να χτιστούν σπίτια. Αν η Κοινότητά μας (όχι μόνο οι Κοινοτάρχες και οι Σύμβουλοι, αλλά όλοι οι κάτοικοι) είχε τη θέληση να κρατηθούν οι ανεμόμυλοι, μπορούσε να ανταλλάξει τους 7 μύλους με 7 οικόπεδα ίσης και μεγαλύτερης αξίας που είχε στον Πρώνα, ή στο Μπίστι. Καμία αντίρρηση δεν θα υπήρχε από τους ιδιοκτήτες τους. Δυστυχώς .... "διορατικότης μηδέν".
Αλλά ποτέ δεν είναι αργά. Ήδη ο Δήμος Ύδρας έβαλε σε πρόγραμμα την πλήρη αποκατάσταση 4 ανεμόμυλων από τους συνολικά 16 που υπήρχαν στην Ύδρα και την χαρακτήριζαν.
Πρέπει και μεις να ξαναφτιάξουμε το μυλοτόπι μας στον Πρώνα, δεδομένου ότι τουλάχιστον 3 μύλοι του ήσαν κατά πολύ παλαιότεροι από όλους τους μύλους της Ερμιονίδας, αλλά και των νησιών μας.
Βασίλης Γκάτσος
