 |
| Γράφει ο Βασίλης Γκάτσος |
ΔΕΥΑΕΡ και Αναβάθμιση Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων Κρανιδίου
(Με αφορμή την πρόταση ένταξης της Αναβάθμισης σε Πρόγραμμα.)
Α΄ΜΕΡΟΣ: Λίγα για την "ιστορία" των λυμάτων μας.
Κάτι παρόμοιο είχε όμως συμβεί και με την προηγούμενη πλειοψηφία και όλοι θυμόμαστε τον κ. Αποστόλου να δείχνει γεωτρήσεις, εξοπλισμό, δεξαμενες μέσα στη βλάστηση, χωρίς συντήρηση, παρατημένη κατάσταση δηλαδή, που με προσωπική κυρίως εργασία αποκατέστησε.
Και πάει λέγοντας προς τα πίσω, όπου στο τέλος θα βρούμε, πριν 30-40 χρόνια, τα λύματα να πέφτουν ελεύθερα: στα δύο λιμάνια τής Ερμιόνης, στην άκρη του λιμανιού του Πορτοχελιού, και, μέσω Γραμματικού, στον Κάμπο του Κρανιδίου.
Ποιος φταίει; Οι Κοινότητες και οι Δήμοι, οι Κοινοτάρχες και οι Δήμαρχοι, η Νομαρχία και η Περιφέρεια, τα αρμόδια Υπουργεία; Φταίνε όλοι και κανένας. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει εργοδότης να έχει επενδύσει τα λεφτά του στήνοντας επιχείρηση κερδοσκοπική, όπου η ΔΕΥΑΕΡ είναι ένα παραγωγικό της Τμήμα, πλήρως ελεγχόμενο, με καλά αμειβόμενο προϊστάμενο πλήρους ευθύνης και αρμοδιότητος ως προς τον εργοδότη, τι περιμένουμε;
Θα μου πείτε ότι ο δημοτικός υπάλληλος ως δημόσιος λειτουργός είναι υπηρέτης του λαού, με υψηλή αίσθηση καθήκοντος, οι αιρετοί ομοίως. Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε.
Θα το επαναλάβω: μόνον όταν ο Δήμος λειτουργήσει ως οργανισμός και οργανωθεί όπως όλοι οι οργανισμοί με πρότυπα διοίκησης, μόνον όταν οι δημοτικοί υπάλληλοι αναλάβουν πραγματικές ευθύνες, όπως γίνεται με τους ιδιωτικούς υπαλλήλους, μόνον όταν ο Δήμαρχος και το ΔΣ μάθουν να μετρούν και να αξιολογούν, μόνον τότε θα δει η ΔΕΥΑΕΡ προκοπή. Και οι αρχές οργάνωσης και διοίκησης είναι ίδιες και για κερδοσκοπικούς και για μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς.
Για το πραγματικώς πόσιμο νερό κανένας δεν γνωρίζει πότε και πώς θα τρέξει στις βρύσες της Ερμιονίδας. Ομοίως για το νερό άρδευσης. Δηλαδή είμαστε και πάλι στο μηδέν. Οι αφαλατώσεις, τα φράγματα, δεν είναι πλέον ούτε στα χαρτιά. Σχέδιο δεν φαίνεται να έχει η σημερινή πλειοψηφία, ούτε η Περιφέρεια, ούτε κανένας.
Β΄ΜΕΡΟΣ: Αναλυτικότερα το "σήμερα" των λυμάτων μας.
Στον παλιό Δήμο Ερμιόνης κατασκευάστηκαν δύο ΕΕΛ (Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων) : Ερμιόνης και Θερμησίου. Της Ερμιόνης λειτουργεί, του Θερμησίου την παράτησαν λίγο πριν τελειώσει.
Στον παλιό Δήμο Κρανιδίου, η ΕΕΛ Κρανιδίου λειτουργεί, την του Πορτοχελίου την παράτησαν στα μπετά.
Σχεδιασμός να σου πετύχει! Φτιάχνεις 4 ΕΕΛ, ενώ χρειάζεσαι τελικά 2;
Η ΕΕΛ της Ερμιόνης, αρχικά με ένα ρυάκι, που αργότερα έγινε πλαστικός αγωγός, έστελνε τα επεξεργασμένα λύματα στην επιφάνεια τής θάλασσας, πράγμα περιβαλλοντικά απαράδεκτο. Μετά από χρόνια η ΔΕΥΑΕΡ τροποποίησε την ΑΕΠΟ και σήμερα τα επεξεργασμένα λύματα πηγαίνουν προς εμπλουτισμό (!) των υπόγειων υδάτων μέσω δύο ειδικώς κατασκευασμένων πεδίων διήθησης. Μιας λεκάνης διήθησης 1.8 στρεμμάτων και μιας έκτασης διήθησης 2.9 στρεμμάτων, με τάφρους διήθησης λόγω κλίσης του εδάφους. Δηλαδή εμπλουτίζουμε τον υπόγειο υδροφορέα με επεξεργασμένα λύματα σύμφωνα με τις προδιαγραφές, αλλά με υφάλμυρο νερό, αφού τα Χλωριόντα και τα ιόντα Νατρίου δεν τα απομακρύνει η επεξεργασία. Παγκόσμιο πατέντο! Να προσπαθούμε να βελτιώσουμε τον υδροφορέα της Ερμιονίδας, και να τον ενισχύουμε με υφάλμυρο νερό! Και ποιον υδροφορέα; Στην άκρη του Κροθιού 100 μέτρα από τη θάλασσα!
Αλλά μπορεί η ΔΕΥΑΕΡ να μας δείξει πού ακριβώς στον χώρο της ΕΕΛ Ερμιόνης υπάρχουν αυτοί οι δύο χώροι διήθησης;
Όλοι βλέπουμε από το Μπίστι να ξεραίνονται τα βένια άνωθεν αλλά και κάτωθεν της εγκατάστασης λυμάτων στο Κρόθι. Η ΑΕΠΟ γράφει ότι τα βένια μπορεί να ξεραθούν από το πολύ νερό - επεξεργασμένα λύματα, γιατί απλά είναι ξερικά είδη όπως και τα πεύκα.
Η του Κρανιδίου ΕΕΛ, αν και νεότερη, έχει μεγαλύτερη ιστορία. Στέλνει σύμφωνα με την ΑΕΠΟ τα επεξεργασμένα λύματα στο ρέμα Κουσεΐνη (Χουσεΐνι το ήξερα), που εκβάλλει στον βάλτο της Κοιλάδας. Μάλιστα το ρέμα χαρακτηρίζεται ως "υδάτινος αποδέκτης", δηλαδή με νερό που ρέει. Η ΑΕΠΟ γράφει σαφώς ότι η εκροή των επεξεργασμένων λυμάτων στο ρέμα Κουσεΐνη "που αποτελεί τον αποδέκτη τους, πρέπει να γίνεται σε σημείο που να εξασφαλίζεται η αποτελεσματική ανάμιξή τους με τη φυσική ροή του ρέματος(!!!)". Δηλαδή αυτό το ξερορεματάκι, με την ελάχιστη λεκάνη απορροής, που σχεδόν ποτέ δεν έχει νερό, αναφέρεται ως υδάτινος αποδέκτης, χωρίς σ
Άρα δεν είναι υδάτινος αποδέκτης. Υδάτινος αποδέκτης ..... στην ελληνική γλώσσα είναι η θάλασσα, οι λίμνες και τα ποτάμια. Ρέουν λοιπόν τα επεξεργασμένα λύματα στην ξερή κοίτη του, πάνε πάρα κάτω, πάρα κάτω κ.λ.π. και φυσικά τα ρουφάει η γη. Δηλαδή είναι διάθεση επιφανειακή σε ξερή κοίτη και αναπόφευκτος τοπικός εμπλουτισμός υδροφορέα με υφάλμυρο νερό! Αν μάλιστα αυξηθούν τα επεξεργασμένα λύματα, ώστε να φτάνουν στον βάλτο, στη θάλασσα δηλαδή, τότε θα έχουμε διάθεση στη θάλασσα που δεν την προβλέπει η ΑΕΠΟ και πέφτουν πρόστιμα, όπως δεν προβλέπει και τη διάθεση σε ξερή κοίτη.
Με την τελευταία τροποποίηση της ΑΕΠΟ έχουμε έναν τελείως νέο σχεδιασμό για την ΕΕΛ Κρανιδίου: Με κατάλληλο αγωγό θα δέχεται και τα λύματα του οικισμού Πορτοχελίου και Κοιλάδας. Με βυτία δε τα βοθρολύματα όλων των μη συνδεδεμένων χωριών της Ερμιονίδας.
Επίσης (πάντα σύμφωνα με την ΑΕΠΟ), με αγωγό θα δέχεται προς επεξεργασία τα αστικά λύματα από το διπλανό γκόλφ (Kilada Hills), και την επένδυση στη Δέλπριζα, την ονομαζόμενη και Νέα Κοιλάδα.
Οι ποσότητες των λυμάτων είναι πολύ μεγάλες και θα αυξήσουν κατά πολύ τα επεξεργασμένα λύματα που θα διοχετεύονται στο "ρέμα" Κουσεΐνη.
Όμως, όταν με το καλό η ΕΕΛ Κρανιδίου εκσυγχρονιστεί - αναβαθμιστεί και τα επεξεργασμένα λύματά της πληρούν τις προδιαγραφές για πότισμα καλλωπιστικών φυτών, γκαζόν κ.λ.π. (όχι φυσικά αγροτικών καλλιεργειών), τότε η ΑΕΠΟ αναγράφει ότι με αγωγό θα τροφοδοτούνται τα δύο ως άνω συγκροτήματα με τα επεξεργασμένα λύματα για τις ανάγκες τους. Και επειδή οι ανάγκες τους, το θέρος κυρίως, είναι μεγάλες, οι ποσότητες που θα πηγαίνουν στο ρέμα Κουσεΐνη το θέρος θα είναι κατά πολύ λιγότερες, αλλά τον χειμώνα πολύ περισσότερες.
Τώρα πώς θα ποτίζουν γκαζόν με ισχυρώς υφάλμυρα επεξεργασμένα λύματα, δεν το λέει η ΑΕΠΟ.
Με άλλα λόγια μέσω της νέας ΑΕΠΟ ο Δήμος και η ΔΕΥΑΕΡ μελλοντικά απαλλάσσουν τα δύο συγκροτήματα από την υποχρέωση να φτιάξουν δικές τους ΕΕΛ και θα πηγαίνουν τα λύματά τους με αγωγό στην ΕΕΛ Κρανιδίου.
Όμως με αυτή του την ενέργεια ο Δήμος ανοίγει τους ασκούς του Αιόλου. Για λόγους ίσης μεταχείρισης μπορούν να κάνουν αίτηση όλες οι ξενοδοχειακές μονάδες, ενοικιαζόμενα δωμάτια, βίλες και εξοχικά να συνδεθούν με αγωγούς στο κύριο δίκτυο λυμάτων και να τα στέλνουν και αυτοί στην ΕΕΛ Κρανιδίου. Ποιο ΔΣ του Δήμου μας θα τολμήσει να απορρίψει τις αιτήσεις αυτές; Και γιατί; Ποιος θα το αρνηθεί στο νέο πολυτελές συγκρότημα που χτίζεται στο παλιό Ακουάριους στην Πετροθάλασσα;
Έτσι διαφαίνεται ότι η ΕΕΛ Κρανιδίου θα μετεξελιχθεί σε έναν μεγάλο βιολογικό σταθμό, που θα είναι πολύ κοντά σε Κοιλάδα - Κρανίδι και δίπλα σε δύο συγκροτήματα υπερπολυτελείας, που έχει αποδεχθεί η Ερμιονίδα και στηρίζεται σε αυτά για θέσεις εργασίας. Δεν μπορεί λοιπόν να βρωμοκοπάει ο Κάμπος από τις αναθυμιάσεις του, και πρέπει να γίνει τελείως κλειστού τύπου όπως είναι στην Ελευσίνα η μεγάλη ΕΕΛ Θριασίου Πεδίου. (Ας την επισκεφθεί ο Δήμαρχος αλλά και η Αντιπολίτευση).
Και εδώ δημιουργείται θέμα κόστους και τελών. Τα επεξεργασμένα λύματα θα τα παίρνουν τα συγκροτήματα δωρεάν; Τα λύματα που θα στέλνουν προς επεξεργασία θα τα πληρώνουν με το κυβικό; Πόσιμο νερό πού θα βρουν; Τι θα γίνει με τα τέλη; Μήπως τελικά τα νοικοκυριά πάρουν πάνω τους όλη αυτή τη νέα κατάσταση;
Και κάτι ακόμη σπουδαιότερο: Αυτά τα γράφει η ΑΕΠΟ που είναι έγγραφο δημόσιο και φυσικά δεσμεύει τον Δήμο μας. Δεν περιλαμβάνει όμως στα σχετικά της κανένα δεσμευτικό έγγραφο των εταιρειών που έχουν αυτά τα συγκροτήματα, ούτε έστω ένα "γράμμα προθέσεων", δηλαδή μια ένδειξη ότι μπορεί να τα πάρουν τα επεξεργασμένα λύματα, άμα τους κάνουν.
Αυτονόητο ότι πρέπει να βγει ο Δήμαρχος και να ενημερώσει για όλο αυτό που γίνεται και που το αγνοούν πλήρως οι δημότες, αφού πρώτα διαβάσει μαζί με όλους τους αιρετούς αυτά που η ΔΕΥΑΕΡ προτείνει στην ιστοσελίδα της ως πληροφόρηση των Δημοτών: Πάμε στο site της ΔΕΥΑΕΡ, κλικάρουμε στο ΔΙΚΤΥΑ, διαβάζουμε, και στη συνέχεια κλικάρουμε στον κωδικό GR25100801-Kranidi, όπου διαβάζουμε για την Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) Κρανιδίου και στον GR2510060110-Ermioni για την αντίστοιχη της Ερμιόνης, όπου εκκρεμεί ακόμη και η δήλωση υπευθύνου των ΕΕΛ. Στους δύο αυτούς κωδικούς μπορούμε να διαβάσουμε τις νέες ΑΕΠΟ των δύο ΕΕΛ.
Δεν χρειάζεται η ΔΕΥΑΕΡ να μιλάει "συγκαλυμμένα" για την Αναβάθμιση: " Αναβάθμιση εγκατάστασης επεξεργασίας λυμάτων Κρανιδίου με σκοπό την επαναχρησιμοποίηση μέρους της εκροής για επωφελείς σκοπούς, δήμου Ερμιονίδας". Υπάρχει ΜΠΕ, υπάρχει ΑΕΠΟ, που γράφουν σαφώς για το πού θα πάει το κύριο μέρος των επεξεργασμένων λυμάτων. Δεν είναι αμάρτημα να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους.
Σκοπός μου δεν είναι να κρίνω, αλλά να επισημάνω και να βοηθήσω ως εκ του επαγγέλματός μου και της εμπειρίας μου:
Για την ΕΕΛ Ερμιόνης:
Να γίνει άμεσα τροποποίηση της ΑΕΠΟ, ώστε να καταργηθεί ο εμπλουτισμός των υπόγειων υδάτων με διήθηση και να οριστεί μια έκταση πέριξ των εγκαταστάσεων, περίπου 50 στρεμμάτων, η οποία σταδιακά θα φυτευτεί με ευκαλύπτους, δάφνες και καλάμια. Τα είδη αυτά τραβάνε από το έδαφος πολύ νερό και μέσω της διαπνοής, το αποδίδουν στον αέρα (ένας πολύ μεγάλος ευκάλυπτος το καλοκαίρι, αν ποτίζεται επαρκώς, μπορεί να εξατμίσει μέχρι 300 κιλά νερό την ημέρα!). Αντέχουν το υφάλμυρο και τα λύματα, και αυτό το διδάσκει και η ίδια η φύση: ο τόπος όπου έρρεαν τα επεξεργασμένα λύματα προς τη θάλασσα γέμισε καλάμια (τα βένια αντίθετα ξεραίνονται με το πολύ νερό και μάλιστα υφάλμυρο η δε διαπνοή τους είναι αμελητέα). Αναπτύσσονται γρήγορα και θα γίνουν ένα μεγάλο δάσος, που οπτικά θα καλύψει και την όλη εγκατάσταση.
Δηλαδή τροποποίηση της ΑΕΠΟ, ώστε με τα επεξεργασμένα λύματα να ποτίζεται η δενδροφυτεμένη αυτή έκταση. Σε λίγα χρόνια από κει θα έρχεται προς Ερμιόνη μυρωδιά ευκαλύπτου και όχι λυμάτων, τα δε κτίσματα της ΕΕΛ δεν θα φαίνονται από το Μπίστι. Έτσι τα επεξεργασμένα λύματα δεν κατηφορίζουν προς τον υδροφορέα. Αυτή η λύση είναι ο κανόνας για όλες τις μεγάλες βιομηχανίες που την προτείνουν όλοι οι αρμόδιοι. Ας την απαιτήσει και ο Πρόεδρός μας της Τοπικής Κοινότητας Ερμιόνης.
Για την ΕΕΛ Κρανιδίου:
Ήδη με τις αποφάσεις που έχουν παρθεί και αποτυπώνονται στην ΑΕΠΟ, να γίνει τροποποίηση αυτής και στο ρέμα Κουσεΐνη να ζητηθεί στην απέναντι πλαγιά δημόσιος χώρος 50 στρεμμάτων και να γίνει ό,τι προτείνεται για την ΕΕΛ Ερμιόνης. Έτσι τα επεξεργασμένα λύματα δεν θα πηγαίνουν, ούτε στη θάλασσα, ούτε στον υδροφορέα μέσω της ξερής κοίτης.
Επειδή η ΕΕΛ Κρανιδίου θα μεγαλώσει και άλλο στο μέλλον, να γίνει τελείως κλειστού τύπου και ως προς αυτό να ζητηθεί η χρηματική αλλά και τεχνική συμβολή όλων των μεγάλων τουριστικών εγκαταστάσεων που επωφελούνται, ιδιαίτερα των δύο διπλανών που θα έχουν μεγάλο πρόβλημα δυσωδίας, αν η ΕΕΛ Κρανιδίου μείνει ως έχει. Κακά τα ψέματα. Δεν μπορεί ένα συγκρότημα υπερπολυτελείας να έχει δίπλα του αυτή την τριτοκοσμική κατάσταση. Δηλαδή δεν αρκεί η αναβάθμιση της ΕΕΛ Κρανιδίου, ώστε να βγάζει επεξεργασμένα λύματα, κατάλληλα για πότισμα καλλωπιστικών φυτών. Πρέπει να γίνει τελείως κλειστού τύπου, γιατί το κύριο είναι η βρώμα.
Ο Δήμαρχος και το επιτελείο του να μελετήσουν πρώτα, και μετά να πουν σαφώς τι είναι όλο αυτό που γίνεται με τα λύματα, τα έργα μεταφοράς τους, τη διάθεση επεξεργασμένων λυμάτων στα 2 συγκροτήματα, το παράτημα των βιολογικών Θερμησίου και Πορτοχελίου κ.λ.π. κ.λ.π. Είναι ασύνδετες πολυέξοδες επενδύσεις; Ποιος τις αποφάσισε; Ποιος τις πληρώνει;
Υπάρχει αρχικός σχεδιασμός για όλη της Ερμιονίδα που θα ολοκληρωθεί σε βάθος χρόνου; Ποιος είναι αυτός; Ποιος τον έκανε; Πού αποβλέπει;
Τι πρόκειται να κάνει στο υπόλοιπο της θητείας της η σημερινή πλειοψηφία για το θέμα των λυμάτων; Η Αντιπολίτευση συμφωνεί; Διαφωνεί; Τι σχέδια έχει;
Και να μη ξεχνάμε ότι ήδη για τα λύματα έχουν "πέσει" αρκετά εκατομμύρια ευρώ. Δημότες, πολίτες, κράτος, Ευρωπαϊκή Ένωση δικαιούνται να ξέρουν αν έπιασαν η θα πιάσουν τόπο.
Από το να υπάρχουν σκόρπιοι ιδιωτικοί βιολογικοί σταθμοί σε βίλλες και συγκροτήματα, από το να διαθέτουμε τα επεξεργασμένα υφάλμυρα λύματα στον υδροφορέα για εμπλουτισμό (!!!), από το να φεύγουν τα λύματα μέσω "στεγανών βόθρων" στον υδροφορέα, καλύτερα ένα κεντρικό σύστημα στον Κάμπο του Κρανιδίου και ένα δεύτερο μικρότερο στην Ερμιόνη, αλλά να είναι σωστά και να λειτουργούν σωστά. Γιατί τώρα ούτε σωστά είναι, ούτε λειτουργούν σωστά. Σύστημα που μελλοντικά να συγκεντρώνει και τα λύματα τουλάχιστον των ξενοδοχειακών συγκροτημάτων.
Και φυσικά πρώτο λόγο έχουν και οι Πρόεδροι Δημοτικής Κοινότητας Ερμιόνης και Κρανιδίου. Όλα γίνονται στον χώρο τους. Έχουν κάθε δικαίωμα να επισκέπτονται τις εγκαταστάσεις των ΕΕΛ προς ενημέρωσή τους, επί του πεδίου και όχι εξ αποστάσεως.
* Τελευταίως με τα όσα συνέβησαν στον κόλπο του Ναυπλίου με τα λύματα, τα όσα γράφτηκαν (ήρθαν στο φως) για την κατάσταση των ΕΕΛ, τόσο την τεχνολογική όσο και την οικονομική, με το γνωστό σε όλους "Η ΔΕΥΑΕΡ είναι με μια υπαλληλο και έναν υδραυλικό", νομίζω ότι είναι ηλίου φαεινότερον ότι όχι μόνο ο Δήμος μας αλλά και κανένας άλλος Δήμος δεν μπορεί να λειτουργήσει μόνος του αποτελεσματικά τις ΕΕΛ και τα ΚΕΛ. Αυτά πρέπει να τα αναλάβει η Περιφέρεια με μια μεγάλη εταιρεία που θα συνεργάζεται αποτελεσματικά με τον ιδιωτικό τομέα, όπως κάνει η ΕΥΔΑΠ.
Άλλωστε και η ίδια η ΔΕΥΑΕΡ (Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης - Αποχέτευσης Ερμιονίδας) στο site της αναγράφει το 11μελές Διοικητικό Συμβούλιό της, αλλά δεν έχει κανένα οργανόγραμμα προσωπικού, δηλαδή θέσεις και πόστα εργαζομένων της, αφού πολλάκις έχει καταστήσει γνωστό ότι "είναι με μια υπάλληλο και έναν υδραυλικό". Άρα το Διοικητικό Συμβούλιο δεν διοικεί προσωπικό και διεργασίες, αλλά απλά είναι για να νομιμοποιεί αποφάσεις ανάθεσης έργου και τα παρόμοια. Δεν έχει δομή Επιχείρησης και για το έργο της απευθύνεται στον ιδιωτικό τομέα.
Βασίλης Γκάτσος
19-10-2021