 |
| Γράφει ο Βασίλης Γκάτσος |
Δεν κατηγορείται κανείς γιατί έστρωσε δρόμο με σταμπωτό τσιμέντο, ή σκέτο τσιμέντο ή πίσσα. Άλλωστε οι τσιμεντοστρώσεις είχαν αρχίσει από την αρχή του 20ου αιώνα στην Ερμιόνη και κυριάρχησαν την εικοσαετία 1970 - 1990. Υλικά είναι και αυτά και φυσικά χρήσιμα, αποτελεσματικά και φθηνά. Αλλοιώς όμως τα χρησιμοποιεί ο εμπνευσμένος αρχιτέκτονας.
Όσοι έχουν επισκεφθεί τα πλακόστρωτα του Πικιώνη στην Ακρόπολη θα έχουν διαπιστώσει ότι από τη μεριά τού Λουμπαρδιάρη μέχρι το μνημείο του Φιλοπάππου (Λόφος των Μουσών) υπάρχει συνδυασμός τσιμέντου, πέτρας, μαρμάρου, κεραμικών, μορφοποιημένης πέτρας με εξαιρετικό εικαστικό αποτέλεσμα.
Αν η Ερμιόνη είχε δομηθεί σε οικοδομικά τετράγωνα με ψηλά κτίρια - μικρές πολυκατοικίες, το φυσικό και αποδεκτό θα ήταν, τα πεζοδρόμια να ήταν πλακόστρωτα με τεχνητές τσιμεντόπλακες σαν αυτές που βλεπουμε στην Αθήνα και τον Πειραιά.
Αν η Ερμιόνη είχε διατηρηθεί στο σύνολό της ως ιστορικός παραδοσιακός οικισμός με διατηρητέα σπίτια όπως ή Ύδρα, θα κυριαρχούσαν τα πλακόστρωτα, τα σκαλοπάτια, αλλά και το χώμα, γιατί στα παραδοσιακά Μαντράκια το χώμα ταίριαζε.
Σήμερα έχουμε μια πολύπλοκη κατάσταση. Δεν έχουμε μαντράκια, αλλά προκυμαίες, ζώνες λιμένων και μόλους. Δεν έχουμε, ούτε μπορούμε να έχουμε, παντού πεζοδρόμια. Έχουμε τεράστιους χώρους "αφιερωμένους" στο αυτοκίνητο. Έχουμε λογικούς χώρους για εστίαση, δεν έχουμε χώρους για πεζούς, πάρκα, μνημεία κ.λ.π. Εντός οικισμού δεν έχουμε χώρους παρά μόνο στο Λιμάνι και στα Μαντράκια. Και τελικά επικράτησε και αυτή η φτηνή λύση του σταμπωτού παντού, που δίνει μια άχρωμη μονοτονία.
Σήμερα κυριαρχούν στην Ερμιόνη τα σπίτια τύπου μικρής πολυκατοικίας σε δρόμους στενούς, πολυδαίδαλους. Έχουν πνίξει τα παραδοσιακά εντελώς, και η "θέα" του οικισμού δεν θυμίζει την θαυμάσια Ερμιόνη, αλλά ένα συνοθήλευμα σπιτιών χωρίς αρχιτεκτονική.
Παρ' όλα αυτά υπάρχουν περιοχές - γειτονιές που κρατούν ακόμη τα παλιά σπίτια και θα μπορούσαν να είναι θαυμάσιες, με πλακοστρωμένα δρομάκια, σκαλοπάτια κ.λ.π. Υπάρχει η περιοχή που την περπατούν όλοι, που συνδέει τα δύο λιμάνια. Ο κύριος δρόμος που περνούν τα αυτοκίνητα κάλλιστα μπορεί να είναι πίσσα, τα δρομάκια όμως, τα πεζοδρόμια, όπου είναι δυνατά, και οι μικρές πλατείες δεν μπορεί να είναι σταμπωτό, ή συνέχεια της πίσσας και του τσιμέντου.
Με άλλα λόγια και με αφορμή τη νέα επίστρωση σταμπωτού, η Ερμιόνη πρέπει να προχωρήσει σε ένα εμπνευσμένο συνολικό "ανασχηματισμό" δημοσίου χώρου της, να αποκτήσει εκ νέου χαρακτήρα αλλά και να προσφέρει άνεση, ξεγνοιασιά, απόλαυση, όνειρο, σε ντόπιους και επισκέπτες, κάτι που συνέβαινε παλιά, που δεν συμβαίνει σήμερα, παρά μόνο στα διαφημιστικά του Δήμου.
Σημείωση 1:
Δεν έγιναν τα Μαντράκια ούτε η Ερμιόνη, Κυκλάδες. Όχι μόνο στις κοσμοπολίτικες Κυκλάδες αλλά σχεδόν σε όλα τα νησιά, ακόμη και σε πόλεις όπως η Καλαμάτα και τα Χανιά, έχουν μέσα στους παραθαλάσσιους οικισμούς διαφυλαχθεί αμμουδιές, μερικές εκπληκτικές, και οι κάτοικοι και οι επισκέπτες σε 5-10 λεπτά με τα πόδια από το κατάλυμά τους πάνε για μπάνιο. Το ίδιο συμβαίνει στο Τολό, στη Νέα Επίδαυρο, στον Πόρο πίσω στην Ρουκουτίμα και το Νεκροταφείο, αλλά και σε Κοιλάδα, Πορτοχέλι, Θερμήσι.
Συνέβαινε αυτό και στην Ερμιόνη. Οι περισσότεροι κατέβαιναν στα Μαντράκια με το μαγιό από τα σπίτια τους ιδιαίτερα οι νέοι και τα παιδιά για μπάνιο και παιχνίδι χωρίς και τον φόβο των αυτοκινήτων. Το καρνάγιο του Κοκονάκη για τις δραστηριότητές του δέσμευε περί τα 70 μέτρα παραλίας κατάλληλης για μπάνιο, που όταν έκλεισαν, μπορούσε να ήταν η κύρια μπανιέρα του χωριού μέχρι και σήμερα.
Αντί αυτής της πραγματικά πολιτισμένης κατάστασης πολύ πολύ ευνοϊκής και για τον τουρισμό μέσα στον οικισμό, αναγκάζονται οι Ερμιονίτες να παίρνουν τα αυτοκίνητά τους και να πηγαίνουν στην Κουβέρτα ή στην Ντάρδιζα. Η μπανιέρα η πρώτη στου Μαστρογιάννη και τα ομαλά βραχάκια της έχουν χρόνια αχρηστευτεί. Τα 3-4 σημεία μέχρι το Φανάρι του Μπιστιού όπου υπάρχει ελάχιστη αμμουδιά δεν χωρούν πάνω από 50 άτομα που αν μένουν στον πάνω μαχαλά, μόνο με αυτοκίνητο πηγαίνουν, και φυσικά τούς είναι ευκολότερο να πάνε Ντάρδιζα ή Κουβέρτα. Τα βράχια για μπάνιο για τους ηλικιωμένους, απρόσιτα και άκρως επικίνδυνα. Φυσικά το μπάνιο στο Μπίστι μοναδικό, αλλά δύσκολο.
Από πού πηγάζει το ¨κοσμοπολίτικον" των Μαντρακιών; Επειδή πιάνουν κότερα με "αλλοδαπούς κοσμοπολίτες" και όχι πια δικοί μας ψαράδες και ερασιτέχνες; Έτσι νιώθουμε και μεις "κοσμοπολίτες";
Σημείωση 2:
Aπό τη νότια παραλία της Ερμιόνης, από Αγιογιάννη μέχρι Φολώκα, υπάρχουν περίπου 16 θέσεις όπου λειτουργούν ή λειτουργούσαν περί τα 20 κέντρα εστίασης - διασκέδασης. Από αυτά μόνο 4 έχουν κτίριο παλιό - παραδοσιακό ως βάση τους. Τα άλλα είναι σε καινούργια κτίρια ξένης προς τον τόπο μας αισθητικής (αν μπορούμε να μιλάμε για αισθητική).
Oι αλλοδαποί που έρχονται με τα κότερα φωτογραφίζουν τα παλιά σπίτια, τις πόρτες, τα παράθυρα, τα κάγκελα, τα λουλούδια κ.λ.π., και φωτογραφίζονται με φόντο αυτά. Δεν είδα ποτέ κανέναν να φωτογραφίζει νέα σπίτια - σπιρτόκουτα, ούτε να ενδιαφέρεται γι' αυτά.
Όλοι οι ασχολούμενοι με τον τουρισμό διακοσμούν τα κέντρα και τα καταστήματά τους με φωτογραφίες παλιάς Ερμιόνης, παλιάς Ερμιονίτικης ζωής.
Τυχαία τα ως άνω; Έχει πέσει σε όλους μας πούσι και δεν μπορούμε να δούμε την "ομορφιά" της σημερινής κατάστασης του οικισμού μας;
Βασίλης Γκάτσος