 |
| ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΙΛΤΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ |
"Κρανίδι,σ'αποχαιρετώ, του χρόνου ποιος το ξέρει, αν θα πεθάνω ή αν θα ζω, ή αν θα'μαι σε άλλα μέρη..."
Ένα τοπικό και αυθεντικό Κρανιδιώτικο αποκριάτικο έθιμο, που χάνεται στα βάθη των χρόνων και αναβίωσε μόλις πριν από λίγα χρόνια, (το 2012, από την τότε Δημοτική Κοινότητα Κρανιδίου επί προεδρίας της κ. Δήμητρας Μονά), βρίσκεται στις καρδιές και στις θύμισες των Κρανιδιωτών.
Η Λύριζα, ήταν ένα αυτοσχέδιο γλέντι με "άρωμα" γειτονιάς!
Τότε,όλοι οι γείτονες, έβγαζαν τραπέζια και καρέκλες στο πλάτωμα,έφερνε ο καθένας τις ετοιμασίες του,άφθονο κρανιδιώτικο κρασί και κυρίως το κέφι του για να γλέντι!
Όπως έχει ειπωθεί -τόσο από τις εκδηλώσεις του πρόσφατου παρελθόντος όσο και μέσα από τις διηγήσεις των παλαιότερων-
στα γλέντια αυτά, απαραίτητο ήταν το μασκάρεμα,τα πειράγματα,οι πλάκες,και ο χορός. Πολύ χορός.
Αγαπημένες μεταμφιέσεις ήταν οι απάχηδες και η γκαμήλα.
Aπαραίτητα εδέσματα ήταν οι γκόγκες,(φτιαχτά μακαρόνια,ζεματισμένα με φρέσκο βούτυρο γάλακτος ),και το φτιαχτό γιαούρτι,λόγω της πληθώρας του γάλακτος την περίοδο της αποκριάς.
Το όνομα λύριζα του εθίμου, προέρχεται από τη λύρα, το μουσικό όργανο και την αρβανίτικη κατάληξη-ζα που σημαίνει μικρό γλέντι,με όργανα όταν υπήρχαν ή με γραμμόφωνα.
Γνωστές λύριζες στο Κρανίδι,ήταν της Μπαρδούνιας,των Σαραντάσπιτιών,του Αγίου Κωνσταντίνου,της Κάτω Πλατείας, του Μαυροειδή,(τα στοιχεία λένε ότι υπήρξε η παλιότερη και μακροβιότερη λύριζα),και του Αγίου Βασίλη(δημαρχείο ).
Στο τέλος της κάθε λύριζας, οι Κρανιδιώτισσες και οι Κρανιδιώτες, τραγουδούσαν ένα στιχάκι βγαλμένο μέσα από την άδολη και πελώρια αγάπη τους για τον τόπο τους μιας και εκείνα τ'ασπρόμαυρα" χρόνια, σήμαιναν και ξενιτεμό για μια καλύτερη ζωή...
"Κρανίδι,σ'αποχαιρετώ, του χρόνου ποιός το ξέρει, αν θα πεθάνω ή αν θα ζω, ή αν θα'μαι σε άλλα μέρη...".
Οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες, είναι από τον φακό του Στέφου...
Υγ. Οι Σύλλογοι του Κρανιδίου, που έχουν στοιχεία και ντοκουμέντα, οι Κρανιδιώτισσες και οι Κρανιδιώτες, που έχουν να μας διηγηθούν τη δική τους ανάμνηση ή ιστορία που έχουν ακούσει από τους παλαιότερους, είθε να μας εμπλουτίσουν με ακόμα περισσότερα στοιχεία για την Κρανιδιώτικη Λύριζα, με την ευχή οι νεότεροι, να την αγαπήσουν και να συνεχίσουν ,(πρώτα ο Θεός από του χρόνου που η ζωή θα γυρίσει στους γνώριμους ρυθμούς), ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του απ'τα πολύ παλιά...