 |
| Γράφει ο Βασίλης Γκάτσος |
Στο προηγούμενο σημείωμα καταγράψαμε 50 θέματα που αφορούν την πολιτιστική μας κληρονομιά. Αν τα υλοποιήσουμε όλα, γίνεται αντιληπτό ότι η Ερμιονίδα γίνεται ένας πολιτιστικός παράδεισος, ελκυστικότατος τουριστικός πολυθεματικός προορισμός αλλά με δυσβάστακτο κόστος υλοποίησης περί τα 50 εκατομμύρια, και με επίσης δυσβάστακτο ετήσιο κόστος λειτουργίας και συντήρησης.
Πώς πρέπει λοιπόν να σκεφτούμε, ώστε να έλθουμε σε μια αρκετά καλύτερη κατάσταση με μικρό κόστος;
Εδώ χρειάζεται η αρχή Παρέτο 20/80 "των σημαντικών ολίγων και των ασήμαντων πολλών", που υποδεικνύει ότι σε μια κατάσταση το 20% των θεμάτων είναι ουσιώδη και το 80% αυτών επουσιώδη.
Αν λοιπόν θέλουμε να φέρουμε την Ερμιονίδα σε μια κατάσταση, ώστε να γίνει τουριστικός προορισμός, δηλαδή να είναι αναγνωρίσιμη και να επιλέγεται ποικιλοτρόπως, δεν είναι ανάγκη να δώσουμε λύση και στα 50 θέματα που καταγράψαμε. Αρκεί να δώσουμε λύση στο 20% αυτών, ήτοι σε 10 θέματα.
Γίνεται αντιληπτό ότι δεν πάμε προς τον στόχο μας, αν φτιάξουμε το μνημείο της ρωμαϊκής σαρκοφάγου, καταγράψουμε και αποτυπώσουμε τα στανοτόπια μας, φτιάξουμε το Καποδιστριακό, επισκευάσουμε εκ νέου τους ανεμόμυλους Κρανιδίου, κάνουμε επισκέψιμο τον αρχαιολογικό χώρο των Αλιέων, συντηρήσουμε τον πύργο των Φούρνων, κ.λ.π. Αντιλαμβανόμαστε ότι όλα αυτά είναι στο 80% των επουσιωδών ως προς τον στόχο μας, που λίγο συμβάλλουν στην επίτευξή του. Επουσιώδη ως προς τον στόχο μας, όχι επουσιώδη αυτά καθ' εαυτά.
Και πώς το ξέρουμε; Μα κάποτε, μετά τις ανασκαφές, ο χώρος των Αλιέων ήταν επισκέψιμος, φτιάξαμε Λαογραφικά, φτιάξαμε Βιβλιοθήκες σε ωραία κτήρια, κάποτε οι ανεμόμυλοι του Κρανιδίου ήταν φρεσκοσυντηρημένοι, φωτίζαμε Φράχθι, Κάστρο Θερμησίας, Δολίνα Διδύμων, κ.λ.π. Δεν κάνανε αυτά τον τόπο μας αναγνωρίσιμο.
Από την άλλη όταν σχεδιάζουμε μια εκδρομή με το αυτοκίνητό μας από την Ερμιόνη ή την Πρωτεύουσα, αναζητούμε αναγνωρίσιμα μέρη. Και τα πούλμαν προσφέρουν εκδρομές ομοίως σε αναγνωρίσιμα μέρη. Έτσι μια εκδρομή Άρτα - Κοζάνη - Πτολεμαΐδα δεν είναι το ίδιο αναγνωρίσιμη με εκδρομή Ιωάννινα - Πρέσπες - Καστοριά - Φλώρινα, αν και πρόκειται ουσιαστικά για ίδια περίπου περιοχή. Οι περισσότερες μαθητικές εκδρομές στην Πρωτεύουσα κατευθύνονται στον χώρο της Ακρόπολης και όχι στο αρχαίο τείχος του Πειραιά και το θαυμάσιο Μουσείο του.
Άρα πρέπει να σταθούμε μακριά από τον τόπο μας και να σκεφτούμε τι είναι αυτό που θα μας έκανε να τον επισκεφτούμε. Δηλαδή να εντοπίσουμε τα 10 ουσιώδη θέματα που θα του προσέδιδαν αναγνωρισιμότητα.
Νομίζω ότι είναι τα παρακάτω:
1. Η αναστήλωση του Κάστρου Θερμησιού με πρόσβαση άνετη σε Πούλμαν. Είναι εξαιρετικό, με εξαιρετική θέα, ιστορικότατο όπως και οι αλυκές του, και πολύ γνωστό στο εξωτερικό, ιδιαίτερα στην Ιταλία. Όπου και να πάμε, πάντα στο πρόγραμμά μας βάζουμε ένα κάστρο.
2. Σπήλαιο Φράχθι. Χρειάζεται άνετη πρόσβαση σε Πούλμαν. Είναι διεθνώς γνωστό και ήδη εσωτερικά επισκέψιμο.
3. Μονή Αυγού. Χρειάζεται άνετη πρόσβαση σε Πούλμαν, αλλά και μεγάλο χώρο πάρκιν για αυτοκίνητα. Πρέπει να λειτουργήσει ως κανονικό μοναστήρι. Ευκαιρία ο εορτασμός των 200 χρόνων από την έναρξη της Επανάστασης του 1821. Ευκαιρία που δεν πρέπει να πάει χαμένη. Ιστορικότατη και ένδοξη μονή, σε εξαιρετικό τοπίο.
4. Μουσείο Ερμιόνης *. Όχι ένα Μουσείο με κάποια εκθέματα που "το κλειδί θα το έχει μια γειτόνισσα.". Μουσείο με προοπτική, έτοιμο να υποδεχτεί και τα ευρήματα μελλοντικών ανασκαφών από το αρχαίο νεκροταφείο της Ερμιόνης και τις ανασκαφές της Μαγγούλας (στον λόφο και κυρίως στη θάλασσα), που είναι ο κυριότερος αρχαιολογικός χώρος της Ερμιονίδας. Μουσείο και με πολιτιστική προοπτική που απαιτεί την ανάλογη διαμόρφωση όλου του χώρου πέριξ του Δημοτικού Σχολείου Μπιστιού.
5. Η ανάδειξη του Μπιστιού ως αρχαιολογικού χώρου με δύο έργα: Αναστήλωση μιας γωνίας του ναού του Ποσειδώνα, ώστε να αποκτήσει όγκο (είναι κανόνας πια, για όλους τους αρχαίους ναούς που έχουν σωθεί μόνο τα θεμέλια). Καθαρισμός με απομάκρυνση μπαζών του δυτικού τείχους του Μπιστιού και αναστήλωση.
6. Συνέχιση των ανασκαφών του ναού της Χθονίας στην πλατεία, δυτικά του ναού των Ταξιαρχών. Είναι αρχαίος διάσημος ναός, δίπλα στον ωραιότατο ναό των Ταξιαρχών.
7. Μουσείο στο Σχολείου Κοιλάδας*αποκλειστικά για το Φράχθι.
8. Μουσείο στο Πόρτο Χέλι* αποκλειστικά για τους Αλιείς.
9. Συντήρηση όλων των ανεμόμυλων της Ερμιονίδας.
10. Συντήρηση όλων των υδρόμυλων της Ερμιονίδας.
Με αυτά τα 10 θέματα γινόμαστε αναγνωρίσιμος προορισμός για τουρισμό: θρησκευτικό, ιστορικό - αρχαιολογικό όλων των περιόδων, θεματικό, αναψυχής και διακοπών, ημερήσιων και ολιγοήμερων εκδρομών. Σε αυτά βοηθάει πολύ και η εγγύτητα στο ιστορικό νησί της Ύδρας.
Όταν έχουν ολοκληρωθεί τα ως άνω, πάλι κατά την αρχή Παρέτοεπιλέγουμε το 20% των ουσιωδών θεμάτων από τα εναπομείναντα 40 και συνεχίζουμε.
* Σημείωση: Τα ως άνω 10 ουσιώδη θέματα έχουν επιλεχθεί βάσει και της "τοπικιστικής" αντίληψης, ότι αν σε κάθε τόπο αναδείξουμε - αξιοποιήσουμε ένα θέμα, τότε οι επισκέπτες αποκλειστικά θα κάτσουν εκεί να φάνε, να ψωνίσουν ίσως και να διανυκτερεύσουν. Δηλαδή αν φτιάξουμε το Κάστρο Θερμησιού, ότι οι επισκέπτες θα φάνε στο Θερμήσι, αν πάνε στη Μονή Αυγού θα φάνε στα Δίδυμα, αν πάνε στο Φράχθι και στο Μουσείο Κοιλάδας θα φάνε εκεί, αν πάνε στους ανεμόμυλους Κρανιδίου θα φάνε και θα ψωνίσουν στο Κρανίδι. Αυτά όμως στην πράξη δεν ισχύουν. Άλλο πράγμα είναι η εστίαση και η διαμονή, ιδιαίτερα σε μια επαρχία που όλα είναι πολύ κοντά.
Επειδή λοιπόν τα Μουσεία είναι πολύ δύσκολη υπόθεση, όχι μόνον η δημιουργία τους, αλλά και η λειτουργία και φύλαξή τους πολύ δαπανηρή, η λογική λέει ότι όλα πρέπει να συμπτυχθούν σε ένα μεγάλο και αξιόλογο Μουσείο στην Ερμιόνη, με φήμη παγκόσμια. Ο γράφων πιστεύει ότι όσοι το επισκέπτονται δεν θα μείνουν αναγκαστικά στην Ερμιόνη, όταν μάλιστα υπάρχουν τόσα άλλα αξιοθέατα για να δουν και τόσες άλλες επιλογές διαμονής και φαγητού στην Ερμιονίδα.
Άλλο ένα πρόβλημα του επισκέπτη της Ερμιονίδας, ιδιαίτερα αυτού που θα καθίσει λίγες μέρες, είναι ότι δεν έχει κάτι άλλο να κάνει πέρα από το μπάνιο, το φαΐ, τη διασκέδαση. Ακόμη και η ημερήσια εκδρομή προσφέρει μπάνιο, φαΐ και ως διέξοδο την επίσκεψη στην Ύδρα. Με τα 10 ως άνω θέματα ακόμη και ο επισκέπτης που θα καθίσει μια βδομάδα έχει να δει θέματα. Μία μέρα θα αφιερώσει για να δει το Κάστρο Θερμησίας και έναν υδρόμυλο, μία για Μονή Αυγού και Δολίνες, μία για Φράχθι και ανεμόμυλους Κρανιδίου, μία για Μπίστι, Μουσείο Ερμιόνης, ναό Ταξιαρχών και Χθονίας, Ό,τι επιλέξει. Γιατί σήμερα δεν έχει να επιλέξει κάτι εντός της επαρχίας μας, αλλά έχει στη γειτονιά μας: Ύδρα, Σπέτσες, Ναύπλιο, Θέατρο Επιδαύρου.
Θα μου πείτε ωραία όλα αυτά και έτσι θα γίνονταν τα πράγματα, και γίνονται σε όλα τα ανεπτυγμένα δυτικά κράτη. Είναι δυνατά σε μια χώρα της κρίσης, της ανεργίας, της έλλειψης προοπτικής, και ιδιαίτερα σε μια επαρχία που το μόνο ώριμο έργο που διαθέτει είναι η αναστήλωση της ρωμαϊκής σαρκοφάγου, κόστους το πολύ 80000 ευρώ, που ήδη έχει .... μπαγιατέψει, πάνω από 10 χρόνια στα χαρτιά;
Αλλά σχετικά με αυτό το ζήτημα στο επόμενο Σημείωμα 3.
Βασίλης Γκάτσος