ΙΓΜΕ (Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών)

Γράφει ο Βασίλης Γκάτσος

 

Πρέπει να μπουν τα πράγματα στη θέση τους:

Μελέτη και έρευνα κάνει το ΙΓΜΕ, γεωλογικής και μεταλλευτικής φύσης. Σε αυτή προστίθεται και η έρευνα των υπογείων υδάτων. Μελετά, ερευνά και συμβουλεύει το Κράτος.

Ο Δήμος μας το φώναξε για να μελετήσει την ποιότητα των υπογείων υδάτων στην ευρύτερη περιοχή του Σταυρού.

Πρώτο ερώτημα: Πλήρωσε την έρευνα ο Δήμος μας ή όχι; Αν ναι, πόσο;

Δεύτερο ερώτημα: Οι δημότες δεν πρέπει να ξέρουν τα αποτελέσματα της έρευνας λεπτομερώς; Πόσο μάλλον αν την πλήρωσαν.

Τρίτο ερώτημα: Αφού το ΙΓΜΕ είναι σύμβουλος του Κράτους, δεν πρέπει την έρευνα, τα αποτελέσματα αλλά και τις συμβουλές του να τις δώσει στην αρμόδια υπηρεσία;

Τέταρτο ερώτημα: Είναι δουλειά του ΙΓΜΕ να προτείνει τρόπους διευθέτησης του προβλήματος των απορριμμάτων στον Σταυρό; Να συμβουλεύει τον Δήμο για το πού θα πάει τα δέματα;

Πέμπτο ερώτημα: Ποια δημόσια υπηρεσία έχει τον τελικό λόγο για τα υπόγεια ύδατα της περιοχής μας;

Η έκθεση του ΙΓΜΕ πρέπει να δίνει λεπτομερώς τα αποτελέσματα των αναλύσεων στα υπόγεια νερά, συνοδευόμενα από γεωλογικές και μεταλλευτικές παρατηρήσεις για τη συγκεκριμένη περιοχή. Αν τα αποτελέσματα οφείλονται στη γεωλογία της περιοχής και στα μεταλλεύματά της, οφείλει να εξηγήσει επιστημονικώς τους μηχανισμούς που δημιουργούν αυτά τα αποτελέσματα χημικών αναλύσεων. Αυτό είναι στο επιστημονικό του πεδίο.  Αν όχι πρέπει να γράψει ότι η αιτία προφανώς βρίσκεται στην ανθρώπινη δραστηριότητα (καλλιέργειες, χωματερές, κ.λ.π.).

Η έκθεση του ΙΓΜΕ δεν έχει χρησιμότητα για τον Δήμο και τους Δημότες του, πλην αυτής της πληροφόρησης. Έχει χρησιμότητα μεγάλη, όταν την καταθέσει ο Δήμος μας στην αρμόδια υπηρεσία.

Το ίδιο συμβαίνει και με το ΙΓΜΕ. Για το ΙΓΜΕ έχει επιστημονικό ενδιαφέρον και μόνον. Γίνεται χρήσιμη όταν κατατεθεί στην αρμόδια δημόσια αρχή.

Ποια είναι η αρμόδια Δημόσια αρχή; Η ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΔΑΤΩΝ που έχει συσταθεί σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60 της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (σχετικά είχα, παλαιότερα, γράψει λεπτομερώς για την οδηγία 60).

Η Διεύθυνση Υδάτων έχει την αρμοδιότητα με μετρήσεις δικές της, να διαπιστώνει την καλή κατάσταση των υπογείων υδάτων (όπως και των επιφανειακών και παράκτιων). Αν σε μια περιοχή οι μετρήσεις ξεφύγουν και καταδεικνύουν χειροτέρευση της κατάστασης των υπογείων υδάτων, τότε αρμοδίως και σε συνεργασία με τους περιβαλλοντικούς επιθεωρητές της Περιφέρειας και του αρμόδιου Υπουργείου για το περιβάλλον, ερευνά και εντοπίζει την πηγή ή τις πηγές που προκάλεσαν τη χειροτέρευση. Μετά τον εντοπισμό παίρνονται αμέσως αποφάσεις, ώστε τα υπόγεια νερά να επανέλθουν στην προτέρα καλή κατάσταση.

Άρα όπου και να δώσει το ΙΓΜΕ την έκθεσή του, αυτή θα καταλήξει στην Διεύθυνση Υδάτων της Περιφέρειάς μας και στους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος.

Για να επιταχύνει τις διαδικασίες ο Δήμος, πρέπει ταχύτατα να παραδώσει την έκθεση του ΙΓΜΕ στη Διεύθυνση Υδάτων της Περιφέρειάς μας και να ζητήσει έγγραφο στο οποίο σαφώς να εμφαίνεται:

Α. Ότι σύμφωνα με τη μελέτη ΙΓΜΕ και τις μετρήσεις που έχει στο αρχείο της η Διεύθυνση Υδάτων, η κατάσταση των υπογείων υδάτων στην ευρύτερη περιοχή του Σταυρού είναι καλή. Με αυτή την απάντηση δεν ενεργοποιούνται οι επιθεωρητές περιβάλλοντος και ο Δήμος εφαρμόζει ό,τι προβλέπουν οι Μελέτες Αποκατάστασης για τις εκεί χωματερές.

Β.  Ότι σύμφωνα με τη μελέτη ΙΓΜΕ και τις μετρήσεις που έχει στο αρχείο της η Διεύθυνση Υδάτων, η κατάσταση των υπογείων υδάτων στην ευρύτερη περιοχή του Σταυρού έχει χειροτερέψει, και η κυριότερη πηγή που εντοπίστηκε αρμοδίως είναι οι χωματερές του Σταυρού. Στην περίπτωση αυτή εντοπίζεται ο Ιδιοκτήτης, πέφτουν πρόστιμα, και εντολή αποκατάστασης, ώστε να μη ρυπαίνονται τα υπόγεια νερά.

Γ.  Ότι σύμφωνα με τη μελέτη ΙΓΜΕ και τις μετρήσεις που έχει στο αρχείο της η Διεύθυνση Υδάτων, η κατάσταση των υπογείων υδάτων στην ευρύτερη περιοχή του Σταυρού έχει χειροτερέψει, και η κυριότερη πηγή εντοπίζεται σε γεωλογικά και μεταλλευτικά φαινόμενα, στις καλλιέργειες ή ό,τι άλλο εκτός των χωματερών του Σταυρού. Τότε ισχύουν τα ως άνω Α.

Σημείωση: Ακόμη και στην έκθεσή του το ΙΓΜΕ να γράψει ως συμπέρασμα ότι οι χωματερές του Σταυρού ευθύνονται για τα αποτελέσματα των αναλύσεών του, αυτό δεν είναι παρά μια συμβουλή προς την αρμόδια δημόσια υπηρεσία. Ας την πούμε γνωμοδότηση. Σημασία και μόνον έχει η τελική απόφαση της Διεύθυνσης Υδάτων.

Την επιστημονική επάρκεια του ΙΓΜΕ δεν πρέπει να την αμφισβητούμε, γιατί τότε άκρη δεν πρόκειται να βρει κανείς. Και τα ιδιωτικά εργοστάσια όταν κάνουν μετρήσεις περιβάλλοντος, δεν απευθύνονται σε ιδιωτικές εταιρείες μετρήσεων και αναλύσεων, όσο καλές και να είναι. Αναζητούν το κύρος των εργαστηρίων Πολυτεχνείων, Πανεπιστημίων, ΕΛΚΕΘΕ, ΙΓΜΕ κ.λ.π.

Απορία: Η Διεύθυνση Υδάτων έχει συσταθεί προ πολλών ετών, αφού σύμφωνα με την οδηγία 60 έχουμε πλήρη εφαρμογή της στη χώρα μας μέχρι το 2015. Γιατί δεν απευθύνθηκε ο Δήμος κατευθείαν σ' αυτήν; Ποιος τώρα θα αποφασίσει αρμοδίως αν οι χωματέρες του Σταυρού μολύνουν ή όχι τα υπόγεια νερά της γύρω περιοχής;

Βασίλης Γκάτσος

Χημικός