Μπορούμε το θαύμα στον πρωτογενή τομέα;
 |
| Γράφει ο Βασίλης Γκάτσος |
Χρειάζεται Αποστολή. Χρειάζεται οι αγρότες μας να οργανωθούν, δηλαδή να νοιώσουν μέλη ενός οργανισμού με Αποστολή και Στρατηγική. Να δημιουργήσουν αυτό που σήμερα φαντάζει ως θαύμα, το ανάλογον του θαύματος των Υδραίων.
Δυσκολότατο αλλά όχι ακατόρθωτο.
Αλλά υπάρχουν και ορισμένα δεδομένα που δεν πρέπει να αγνοηθούν. Ας δούμε τις απόψεις του Peter Drucker * για τον 20ο και 21ο αιώνα:
Τον
20ο αιώνα ο πλουτισμός του Δυτικού κόσμου και της Ιαπωνίας στηρίχθηκε
στην παραγωγικότητα των ανθρώπων της χειρωνακτικής εργασίας η οποία
αυξήθηκε 50 φορές σε έναν περίπου αιώνα. Δηλαδή η μέση παραγωγή αγαθών
και υπηρεσιών που έβγαινε από 50...... εργαζόμενους τέλος του αιώνα έβγαινε η
ίδια παραγωγή, από ένα άτομο.
Φυσικά συνετέλεσε σε αυτό η τεχνολογία, η καινοτομία κ.λ.π. αλλά περισσότερο
απ' όλα συνετέλεσε η Διοίκηση των οργανισμών που κατάφερε να αναπτύξει
μεθόδους αύξησης και μέτρησης της παραγωγικότητας. Σήμερα
αυτό είναι αυτονόητο. Δεν ήταν πριν 100 χρόνια. Σήμερα οποιαδήποτε
επιχείρηση, οποιοσδήποτε οργανισμός μπορεί να φυτρώσει και σε
υπανάπτυκτη χώρα και να λειτουργήσει με τις ήδη κατακτημένες αρχές
διοίκησης. Άρα δεν υπάρχει πια κανένα πλεονέκτημα, όταν εστιάζουμε
σήμερα στην παραγωγικότητα του χειρώνακτα.
Τον 21ο αιώνα θα προοδεύσουν και θα πλουτίσουν οργανισμοί και κράτη που
θα μπορέσουν να πολλαπλασιάσουν την παραγωγικότητα των ανθρώπων με
γνώση, επιστημόνων και τεχνολόγων δηλαδή, και να την μετρήσουν.
Η διοίκηση αυτών των ανθρώπων μόλις τώρα έχει αρχίσει και τα ερωτήματα
που πρέπει να απαντηθούν είναι πάρα πολλά, είναι τα προβλήματα του
μέλλοντος. Ακόμη δεν μπορούμε να μετρήσουμε την απόδοση του εργαζόμενου
με γνώση. Έκπληκτοι διαπιστώνουμε ότι ο χειρώναξ πάει και βρίσκει τα
μέσα παραγωγής του σε έναν αγρό, σε ένα εργοστάσιο, ενώ ο εργαζόμενος με
γνώση, είναι ιδιοκτήτης των μέσων παραγωγής του, δηλαδή η γνώση και η
τεχνογνωσία είναι μέσα του, είναι δικά του! Αν ένας εξαιρετικός
χειρουργός φύγει από ένα
νοσοκομείο, το χειρουργείο έκλεισε και ας έχει τα καλύτερα μηχανήματα. Ο
χειρουργός έχει τη γνώση και την εμπειρία, δηλαδή είναι φορέας
σημαντικού κεφαλαίου και στήνει το χειρουργείο ταχύτατα ακόμη και σε
κακή κλινική.
Όμως ο Drucker είναι κατηγορηματικός : Ο
21ος αιώνας ανήκει στη διοίκηση των ανθρώπων με γνώση. Από αυτό
εξαρτάται κάθε οργανισμός, είτε επιχείριση, είτε κράτος, είτε φιλόπτωχο
σωματείο, είτε πανεπιστήμιο, είτε εκκλησία. Κάθε οργανισμός.
Θα δούμε οργανισμούς και χώρες που θα πιάσουν το νέο μήνυμα των καιρών
και θα απογειωθούν ακόμη και αν είναι σήμερα υπανάπτυκτες, και άλλες που
θα επαναπαυθούν και θα παρακμάσουν. Θα δούμε αδιανόητες αλλαγές στην
εργασία, στα σχολεία, στις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς, τα
νοσοκομεία και τα πανεπιστήμια. Ήδη η έννοια του καπιταλισμού με το
ποιος κατέχει τα μέσα παραγωγής, που αυτόματα δημιούργησε το δίπολο
καπιταλιστής - εργάτης θα δώσει τη θέση του σε κάτι άλλο που ακόμη δεν
προσδιορίζεται.
Ο Drucker με αφοπλιστική
ειλικρίνεια διαβεβαιώνει ότι σχεδόν το σύνολο αυτών των νέων
προβλημάτων τον υπερβαίνει, δεν έχει ούτε στοιχειώδεις απαντήσεις. Είναι
του μέλλοντος τόσο τα προβλήματα όσο και οι απαντήσεις.
Ας
τα βάλουμε τα παραπάνω καλά στο νου μας. Αν νομίζουμε ότι με το νερό
που υποτίθεται ότι θα μας φέρουνε, με τα φράγματα, με τα κτηνοτροφικά
πάρκα, θα αυξήσουμε την παραγωγικότητα των δικών μας χεριών και των
Πακιστανών που χρησιμοποιούμε και θα βγούμε στις αγορές, κακά τα ψέματα,
εκεί θα βρούμε οργανισμούς αγροτικούς και κτηνοτροφικούς που ήδη έχουν
πάει την παραγωγικότητα της χειρονακτικής εργασίας στα ύψη. Αναγκαίο
βέβαια αυτό, αλλά δεν προσφέρει στον 21ο αιώνα στρατηγικό πλεονέκτημα. Αυτό σημαίνει ότι ο αγροτικός, κτηνοτροφικός και αλιευτικός κόσμος της Ερμιονίδας, μπορεί
να φύγει σαν βέλος στο μέλλον μόνο με την επικράτηση στα πράγματα
επιστημόνων και τεχνολόγων και όχι μόνο με την οργάνωση της
χειρονακτικής εργασίας. Κανένας χειρώναξ δεν θα κάνει καλύτερα τις πρακτικές δουλειές από τον σημερινό καλλιεργητή, κτηνοτρόφο, ψαρά. Μόνο
όμως ο επιστήμονας και τεχνολόγος της γης και της θάλασσας, του
περιβάλλοντος του εμπορείου, της διοίκησης, είναι η διαφορά, είναι το
μέλλον.
Και να θυμηθούμε τον
Χορό που λέει στην Ηλέκτρα: "Μ' από τον Άδη, πίσω ποτέ τον πατέρα σου
δεν θα τον φέρεις. Ούτε με κλάψες, ούτε με δέησες".
Και με κλαψούρες και παρακάλια για νερό, για επιδοτήσεις, για στήριξη
που δεν κοστίζει παρά όσο το μελάνι και το χαρτί που γράφεται, με
επερωτήσεις βουλευτών, ΠΟΤΕ δεν πρόκειται να φέρετε την ανάσταση του πρωτογενούς τομέα στον τόπο μας.
Μοιραία
θα παρασύρετε όλο το τόπο να γίνει υπηρέτης των ξένων στον τουρισμό
μας, να τρέχει πίσω από τους πλούσιους του Βορά για να μαζεύει τα
μπαλάκια του γκολφ. Και θα πρέπει να μαζέψουμε ένα δισεκατομμύριο
μπαλάκια για να μπορέσουμε να αγοράσουμε από τους Βόρειους ένα φορτηγό
αυτοκίνητο.
Από το 1830, από τον Καποδίστρια δηλαδή, υπήρξατε ως τάξη η ελπίδα και η ουσία του τόπου μας και εξακολουθείτε παρ' όλη τη δύσκολη κατάσταση. Από εσάς και η νέα ελπίς.
Β.Γκάτσος