Πρωτοβουλία πολιτών και φορέων της Ερμιονίδας για το νερό
Γράφει ο Βασίλης Γκάτσος
Είναι,
αν δεν κάνω λάθος, το πρώτο κείμενο που περιλαμβάνει προβληματισμό
δημιουργικό από φορείς και της αγροτικής παραγωγής, δηλαδή τους άμεσα
ενδιαφερόμενους, αυτούς που ζουν τις οικογένειές τους από τη γη των προγόνων τους και που αξίζουν κάθε σεβασμό.
Σήμερα έχει η αγροτιά μας πιστέψει στις δικές της
δυνάμεις και στη δική της γη...... Έχει πιστέψει στην παραγωγή. Και αυτή την
πίστη την ενδυναμώνει η πεποίθηση ότι όπου νάνε φτάνει στα μέρη μας ο
Ανάβαλος, δηλαδή το νερό που είναι η βάση των καλλιεργειών και της
κτηνοτροφίας. Και θα παλέψει ο αγρότης για αυτήν την υπόθεσή του.
Και αμέσως ανακύπτει το πρόβλημα του συστήματος
αγωγών που θα κάνουν τη διανομή του νερού στα κτήματα, το κόστος του
αρδευτικού νερού, αλλά και το μέγα πρόβλημα της ανασυγκρότησης των καλλιεργειών αλλά και της γης.
Γιατί κακά τα ψέματα. Πρέπει να ενταχθούν στην καλλιέργεια και όλα τα
κτήματα που σήμερα είναι παρατημένα, πολλά από αυτά με ιδιοκτήτες μη
μονίμους κατοίκους.
Το νερό του Ανάβαλου, κατά τη μελέτη, θα ποτίσει
22000 στρέμματα στην Ερμιονίδα με 400 κ.μ. νερό ανά στρέμμα. Είναι
αρκετό νερό και επαρκεί για τους βασικούς παραγωγικούς κάμπους της
Ερμιονίδας. Μακάρι γρήγορα να γίνουν και τα βασικά φράγματα. Όσο για τη
χρήση επεξεργασμένων λυμάτων από τους βιολογικούς, μην την περιμένετε,
είναι πάρα πολύ δύσκολο θέμα και αφορά μικρές σχετικά ποσότητες νερού.
Όμως οι καλλιέργειες πρέπει να είναι ανταγωνιστικές,
γιατί και άλλες περιοχές με μεγαλύτερους κάμπους πιο εύφορους, με
ευνοϊκότερες κλιματολογικές συνθήκες και άφθονα νερά παράγουν ίδια
σχεδόν προϊόντα με την Ερμιονίδα. Και καλλιέργεια των ολίγων στρεμμάτων
και ο καθένας μόνος του, δεν έχει σήμερα τύχη στην αγορά.
Σε μεγάλους κάμπους όπου η η αξία της γης προέρχεται
από την απόδοσή της στις διάφορες καλλιέργειες, τα κτήματα λίγο πολύ
έχουν περίπου ίδια αξία και βρίσκει εφαρμογή ο αναδασμός. Δηλαδή ή
ανταλλαγή γης, ώστε ένας αγρότης να συγκεντρώσει τη γη του σε μία θέση,
ώστε η καλλιέργειά της να είναι ανταγωνιστική. Άλλωστε και η αγορά γης
γίνεται σε λογικές τιμές.
Στα μέρη μας όμως αυτό δεν συμβαίνει γιατί η αξία
της γης προέρχεται από την δυνατότητα τουριστικής αξιοποίησης. Ένα
στρέμμα με βράχια στον Άγιο Αιμιλιανό πουλιέται 30 φορές ακριβότερα από
ένα εύφορο στρέμμα στο Ηλιόκαστρο. Αλλά και μέσα στον ίδιο κάμπο οι
διαφορές είναι μεγάλες. Άρα ο αναδασμός δεν είναι λύση, και μάλιστα
κάπου στην δεκαετία του 1970 γίνονταν τέτοιες σκέψεις που όμως δεν
απέφεραν πρακτικό αποτέλεσμα.
Πολύ σωστά λοιπόν διατυπώνεται το πρόβλημα της γης:
Με ποια νομική μορφή μπορούν να ενώνονται τα κτήματα σε κοινή
καλλιέργεια; Συνεταιρισμοί, αγροτικές εταιρείες, εθελοντικές συμπράξεις,
ή ό,τι άλλο. Ποια θα είναι τα κίνητρα
μακροχρόνιας συμμετοχής όλων των κατόχων γης, ακόμη και των εξοχικών;
Γιατί συμμετοχή σημαίνει να δεσμευθεί ένα κτήμα σε μια εταιρική
παραγωγική ένωση για χρόνια, να δεντροφυτευθεί κ.λ.π. σύμφωνα με τον
σχεδιασμό της ένωσης. Πώς θα βοηθήσει το Κράτος και
η Ευρωπαϊκή Ένωση μια τέτοια αξιέπαινη προσπάθεια; Γιατί εδώ δεν
έχουμε μια παραγωγική ένωση για να πάρει επιδοτήσεις, αλλά για να μπει
δυναμικά στην παραγωγή, στην μεταποίηση και στον ανταγωνισμό της αγοράς.
Πολύ εύστοχα λοιπόν αρχίζει ο προβληματισμός: Πώς θα
μοιραστεί το νερό, πώς θα συγκεντρωθεί η γη σε ανταγωνιστικά παραγωγικά
και μεταποιητικά σύνολα. Εδώ χρειάζεται ο Δήμος μας να αγκαλιάσει θερμά
αυτή την προσπάθεια που θα μεταμορφώσει τον τόπο μας. Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν και για τους όντως οικολόγους και για τους όντως εθελοντές
και πρωτοπόρους, να μπουν σε αυτή την προσπάθεια και να καινοτομήσουν
με δημιουργικές συνεργασίες, ώστε με τα αποτελέσματά τους να γίνουν
φωτεινό παράδειγμα προς μίμηση. Να δείξουν στην πράξη τι είναι αειφορία,
τι είναι συνεργασία, τι είναι σεβασμός στο περιβάλλον με απτά
παραγωγικά και εμπορικά αποτελέσματα και όχι με πολιτικά συνθήματα.
Και είναι κοινή πεποίθηση όλων, ότι μόνο
με προϊόντα εξαιρετικής ποιότητας, μόνο με προϊόντα μεταποίησης
εξαιρετικά και καινοτόμα, έχουμε στρατηγικό πλεονέκτημα και σίγουρη
ανοδική πορεία στην ντόπια και ξένη αγορά.
Έρρωσθε,
Βασίλης Γκάτσος