Πολλές μικρές ξεχασμένες ιστορίες.
Γράφει ο Βασίλης Γκάτσος
Τα
περιβόλια στην Κινέττα, την Κουβέρτα, και τα Βουλγαρέικα, στον ευρύτερο
κάμπο των Αγίων Αναργύρων όπως θα λέγαμε σήμερα, ζούσαν μόνιμα πολλές
οικογένειες,
με ιδιαίτερους δεσμούς φιλίας και αλληλοβοήθειας. Κατά την περίοδο της
Κατοχής έκρυψαν και φρόντισαν για τη διαφυγή τους εκτός Ελλάδας
συμμάχους, και στη συνέχεια έκρυψαν και έσωσαν από τα νύχια των
Γερμανών, Ιταλούς.
Αυτές
οι μικρές ιστορίες δυστυχώς δεν.....
..... έχουν καταγραφεί, έστω σαν αναμνήσεις. Η
γιαγιά μου έλεγε για έναν Άγγλο αεροπόρο που έπεσε στην Πετροθάλασσα,
και που
τον έκρυψαν στα περιβόλια. Το αεροπλάνο μετά το διέλυσαν και από τα
υλικά του έφτιαχναν διάφορα εργαλεία. Ο παππούς μου είχε φτιάξει από ένα
κομμάτι του φτερού ένα φαράσι, βαρύ και σκληρό με πιρτσίνια από το ίδιο
υλικό του φτερού. Το είχαμε μέχρι το 1980,
αλλά μετά χάθηκε. Δυστυχώς χάθηκαν πάρα πολλά τέτοια κατοχικά
αντικείμενα «της ανάγκης».
Δύο
Ιταλοί κρύβονταν στην Κινέττα και όταν οι Γερμανοί αποβιβάστηκαν στην
Ερμιονίδα, πέρασαν με σκυλιά από την περιοχή ψάχνοντας. Ο ένας Ιταλός
εγκλωβίστηκε,
το όνομά του μάλλον ήταν Μπρούνο, και τον ανέβασαν στο μεγάλο κυπαρίσσι
του περιβολιού του παππού μου, που είναι στο σύνορο (στέκει ακόμη
περήφανο με το πυκνό του φύλλωμα) με το περιβόλι του Γιάννη του
Μουνούχου (Μάνου). Ανέβηκε ψιλά και χάθηκε μέσα στο πυκνότατο
φύλλωμά του. Γύρω από το κυπαρίσσι σκόρπισαν πιπέρι, έτσι μου έλεγε η
γιαγιά μου, τώρα που το βρήκαν είναι άλλο ζήτημα. Τα σκυλιά έτσι έχαναν
την ικανότητα, για λίγο, της καλής όσφρησης. Πέρασαν οι Γερμανοί και
όντως δεν τον εντόπισαν.
Μετά τον πόλεμο δύο Ιταλοί επέστρεψαν για να ευχαριστήσουν τους σωτήρες τους και είχαν για λίγα χρόνια και επαφή.
Οι
πρωτοβουλίες αυτές ήταν εκτός ΕΑΜ ή άλλων μεγάλων αντιστασιακών
οργανώσεων, αλλά σημαντικό ρόλο, κατά τους παππούδες μας πάντα, έπαιξε ο
Γιάννης Μουνούχος
(αν δεν κάνω λάθος είχε επαινεθεί εγγράφως από την Αγγλική Πρεσβεία),
προφανώς σε σύνδεση με την Μονή Αγίων Αναργύρων και τον Μητροπολίτη
Προκόπιο. Η Μονή ήταν ανδρικό Μοναστήρι. Η γιαγιά μου έλεγε ότι για ένα
διάστημα έμεινε εκεί ο αδελφός της Αρχιμανδρίτης
Μακάριος Ηλιού, στο κελί πάνω από την είσοδο, φέροντας μαζί του και
μπιστόλι.
Δεκάδες μικρές και μεγάλες «ιστορίες της Κατοχής» που καλόν είναι να μην περάσουν στη λήθη. Το
site
του κυρίου Κουτουζή έχει με επιμέλεια διασώσει πλήθος τέτοιων πολύτιμων ιστοριών της Τροιζηνίας και του Πόρου.
Τελευταία
έχουν εκδοθεί ορισμένα βιβλία, κυρίως Σπετσιωτών και Υδραίων, με μνήμες
Κατοχής και ντοκουμέντα, που μαζί με την προσωπική τους εμπειρία, μας
δίνουν
πλήθος πληροφοριών. Είναι γνωστό ότι και άλλοι συμπατριώτες έχουν
καταγράψει μνήμες και προσωπικές εμπειρίες κατοχής. Όλα αυτά είναι
πολυτιμότατα ιστορικά στοιχεία που πρέπει να περάσουν στη νέα γενιά.
Επίσης οι Υδραίοι συμπατριώτες μάς οφείλουν ένα βιβλίο
για τη δράση του μητροπολίτη Προκόπιου την Κατοχή, όπως και για την
δράση του κλήρου και των μοναστηριών.
Έρρωσθε,
Βασίλης Γκάτσος