''Εξαρτάται από τη θέση του παρατηρητή''
Γράφει ο Βασίλης Γκάτσος
Αν είσαι έξω από τα κάγκελα και τις κλειδαριές βλέπεις τους άλλους μέσα στα κάγκελα και κλειδαμπαρωμένους στον κόσμο τους.
Αν είσαι μέσα στα κάγκελα βλέπεις τους άλλους έξω από τα κάγκελα και κλειδαμπαρωμένους στον κόσμο τους.
Όποιος βάζει κάγκελα και κλειδωνιές, χωρίζει, ξεχωρίζει, διακρίνει.
Κάγκελα τώρα στη μονή των Αγίων Αναργύρων, κλειδωνιές στον Άγιο Γεράσιμο στο Κρόθι, κλειδωνιές και στα εξωκλήσια.
Πίσω
….... Ολοταχώς! Η χώρα και η περιοχή μας περνά δύσκολες στιγμές και κει
που περιμέναμε σύσσωμη τη διοίκηση της εκκλησίας να μπαίνει μπροστά στα
θέματα παραγωγής
και δικαίου, όπως έκαναν στην εκκλησία της Κρήτης αλλά και αλλού, μόνο
ήχος κλειδωνιών ακούγεται.
Για τα εξωκλήσια:
Στον
αρχαίο ναό ο πιστός δεν έμπαινε μέσα. Ο σηκός ήταν ο οίκος του θεού,
άβατος και άδυτος. Ο ναός ήταν σώμα και οι πιστοί συγκεντρώνονταν γύρω
του και όχι
μέσα του. Και ο βωμός της θυσίας και προσφοράς είναι έξω από τον ναό. Ο
αρχαίος ναός βλέπεται ως πανέμορφο αρμονικό σώμα, και ιστορεί στην
εξωτερική επιφάνεια. Σε καλεί να τον δεις και όχι να εισέλθεις. Αυτό
λειτουργεί και σήμερα. Χωρίς να το καταλαβαίνει
ο επισκέπτης ενός αρχαίου ερειπωμένου ναού τον περισσότερο χρόνο τον
αναλώνει πέριξ του ναού και όχι μέσα.
Στον
χριστιανικό ναό ο πιστός καλείται να εισέλθει. Αν δεν μπει είναι σαν να
μην επισκέφθηκε τον ναό. Ο χριστιανικός ναός είναι σπήλαιο, εντός η
θυσία και προσφορά
και η ιστόριση στην εσωτερική επιφάνεια.
Όταν
πας σε ένα εξωκλήσι το πρώτο που κάνεις είναι να δοκιμάσεις την πόρτα
του. Αν είναι κλειδωμένη, ψάχνεις στις γύρω πλάκες να βρεις το κλειδί.
Κάτι προαιώνιο
σε καλεί να μπεις οπωσδήποτε μέσα. Αν δεν βρεις κλειδί, νοιώθεις μεγάλη
λύπη και απογοήτευση ρίχνεις μια ματιά από τα τσάμια στο εσωτερικό και
φεύγεις.
Τα εξωκλήσια πρέπει να είναι χωρίς κλειδαριές, ή να έχουν τα κλειδιά σε εμφανές σημείο.
Είναι παράδοση.
Είναι
πρόφαση το να τα κλειδώνουμε, γιατί γίνονται κλοπές. Αν στο καιρό μας
κλέβουν τις καμπάνες, ας μπουν σήμαντρα ξύλινα. Μέσα δεν χρειάζεται να
υπάρχει τίποτα
που να έχει αξία ή να είναι κειμήλιο. Και τα χρήματα για ένα κερί
μπορεί να μην είναι σε παγκάρι αλλά στον δίσκο ελεύθερα. Για να τα
κλέψει κάποιος θα έχει σίγουρα μεγάλη ανάγκη. Άλλωστε τα εξωκλήσια κατά
παράδοση τα φροντίζουν τέλεια οι γύρω αγρότες ή οικογένειες
που συνδέονται με αυτά και όχι η επίσημη εκκλησία. Πάρτε για παράδειγμα
την Παναγίτσα στον Κατσιδιάρη στον κάμπο της Ερμιόνης.
Τι
να κλέψεις από τον Άγιο Αιμιλιανό; Πανέμορφο το κατάφορτο, με εικόνες
και καντήλια – αφιερώματα, εσωτερικό του που όλα να τα κλέψεις και να τα
πουλήσεις δεν
βγάζεις ούτε τον κόπο της κλοπής. Αν ήσαν χρυσά θα ήταν πιο πανέμορφο
το εσωτερικό του; Τα χρήματα στο παγκάρι τα παίρνει κάθε τόσο ο
επιφορτισμένος με αυτό το έργο. Άντε και καμιά φορά να τα κλέψουνε.
Ιεροσυλία, ναι, αλλά για φανταστείτε τον Άγιο Αιμιλιανό
κλειδαμπαρωμένο;
Ορθοδοξία σημαίνει
εξωκλήσια φτωχικά και ταπεινά πάντα ανοικτά, και καμιά θεωρία απ’ άμβωνος δεν πείθει για το αναγκαίον του κλειδαμπαρώματος.
Και να μην ξεχνάμε ότι
από παράδοση,
η πόρτα του νεκροταφείου όχι μόνον δεν κλειδώνει ποτέ, αλλά παραμένει
επιδεικτικά μισάνοικτη νύχτα μέρα. Η παράδοση κάνει πράξη το ότι έχουμε
μια εκκλησία ζώντων
και τεθνεώτων και αυτό υποδηλώνεται με την πάντα ανοικτή πόρτα του
νεκροταφείου. Μάλιστα όποιος έβγαινε από την παλιά βαριά μεταλλική πόρτα
του παλιού νεκροταφείου της Ερμιόνης φρόντιζε να την αφήσει μισάνοιχτη,
ήταν αμαρτία να την κλείσει. Αν κάποιος ήθελε
να κλέψει …. το νεκροταφείο, σιγά μη τον κρατούσε η πόρτα. Όσο κράτησε
τους κλέπτες των ογκολίθων, στο πηγάδι το Πλατύ, το βάρος τους.
Ορθοδοξία με κάγκελα, κλειδωνιές κι αμπάρες….
δεν!
Έρρωσθε,
Βασίλης Γκάτσος