''«Η ΩΡΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ» ΓΡΑΦΕΙ ΣΤΟ ΕΙΚΟΝΟΣΚΟΠΙΟ Ο ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ''
ΦΑΚΕΛΟΣ
ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗ
Η
σεξουαλική παρενόχληση αποτελεί ένα κοινωνικό φαινόμενο το οποίο τις τελευταίες
δεκαετίες γιγαντώνεται και παίρνει εντονότερες διαστάσεις κυρίως στο χώρο
εργασίας. Οι υποθέσεις ωστόσο που τελικά καταλήγουν στις δικαστικές αίθουσες
είναι λίγες, αφού πολλά από τα θύματα για διάφορους λόγους, κυρίως από φόβο
διστάζουν να το καταγγείλουν.
Επιστημονικές
μελέτες αλλά και έρευνες των τελευταίων ετών καταδεικνύουν ότι το 35% των
εργαζομένων γυναικών έχουν πέσει θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο
εργασίας. Στον αντίποδα μόνο το 10% των ανδρών έχει πέσει τουλάχιστον μία φορά
θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης.
Πολλά περιστατικά επίσης σημειώνονται και μεταξύ
ομοφυλοφίλων, τα οποία ωστόσο δεν γίνονται γνωστά καθώς τα θύματα φοβούνται τον
ενδεχόμενο διασυρμό. Τα ίδια ανωτέρω ποσοστά ισχύουν και για τη χώρα μας. Τα
παραπάνω ποσοστά μας δείχνουν ξεκάθαρα ότι το ζήτημα σεξουαλική παρενόχληση
είναι μια καθαρά… .....γυναικεία υπόθεση. Συχνά τα θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης
πέρα του ότι διστάζουν να το καταγγείλουν, συχνά εξωθούνται σε παραίτηση από
την εργασία τους προκειμένου να ξεφύγουν από ένα περιβάλλον που είναι ιδιαίτερα
πιεστικό και έχει σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχολογία του θύματος.
Σύμφωνα
με ειδικούς η σεξουαλική παρενόχληση θεωρείται ένας «ιός» που μολύνει τον
εργασιακό χώρο. Βάσει μελετών από ψυχολόγους η σεξουαλική παρενόχληση δεν έχει
να κάνει τόσο με το σεξ αυτό καθ’ αυτό, αλλά με την επιδίωξη του δράστη να
επιδείξει δύναμη και ισχύ πάνω στο θύμα του. Το φαινόμενο ωστόσο της
σεξουαλικής παρενόχλησης παρατηρείται όχι μόνο από προϊστάμενο σε υφιστάμενο,
αλλά και ανάμεσα σε ομότιμους π.χ. από συνάδερφο ή πελάτη.
Τι
ορίζει όμως ο Νόμος για την προστασία των θυμάτων της σεξουαλικής παρενόχλησης;
Σύμφωνα με τον ισχύοντα Νόμο 3896/2010 σεξουαλική παρενόχληση είναι η
οποιαδήποτε μορφή ανεπιθύμητης λεκτικής, μη λεκτικής ή σωματικής συμπεριφοράς
σεξουαλικού χαρακτήρα με σκοπό την προσβολή της αξιοπρέπειας ενός προσώπου,
ιδίως με τη δημιουργίας εκφοβιστικού, εχθρικού, εξευτελιστικού, ταπεινωτικού ή
επιθετικού περιβάλλοντος. Επίσης η σεξουαλική παρενόχληση εξομοιώνεται με
διάκριση λόγω φύλου, που αφορά στον ίδιο βαθμό άνδρες και γυναίκες και
απαγορεύεται στον εργασιακό χώρο, αλλά και στην αναζήτηση εργασίας. Οι τρόποι
με τους οποίους μπορεί να εκδηλώνεται η σεξουαλική παρενόχληση διαφέρουν
αναλόγως με τον τρόπο που αυτή εκδηλώνεται. Σύμφωνα με το Νόμο όταν μια υπόθεση
σεξουαλικής παρενόχλησης δικάζεται σε αστικό επίπεδο, δηλαδή για την χρηματική
αποζημίωση του θύματος, ο εναγόμενος (κατηγορούμενος στην ποινική δίκη) είναι
αυτός που καλείται να αποδείξει ότι δεν έκανε την παράνομη πράξη. Έχει δηλαδή
αυτό που στη νομική ορολογία ονομάζουμε ειδικό βάρος απόδειξης. Αντίθετα στα
ποινικά δικαστήρια αυτός που κατήγγειλε το περιστατικό πρέπει να αποδείξει ότι
ο κατηγορούμενος υπέπεσε σε παραβατική κατά Νόμο συμπεριφορά.
Αναφορικά
με τις διατάξεις του Ποινικού Κώδικα, εφαρμόζονται οι σχετικές με την προσβολή
της γενετήσιας αξιοπρέπειας, την ασέλγεια δια καταχρήσεως εξουσίας, την
πρόκληση σκανδάλου, την εξύβριση και την εκβίαση.
Δεν
πρέπει όμως να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι συχνά εμφανίζονται και ψευδείς
κατηγορίες όπου τα «θύματα» αποσκοπούν στο να κερδίσουν χρήματα ή ακόμη και να
εκδικηθούν το πρόσωπο το οποίο κατηγορούν.
Επειδή
το φαινόμενο είναι έντονο και συχνό όμως τα θύματα πρέπει να έχουν το θάρρος
και το σθένος να προασπίσουν την τιμή και την υπόληψή τους, αλλά και να
προασπίσουν, καταγγέλλοντας το γεγονός και άλλα άτομα τα οποία ενδεχομένως να
έχουν πέσει θύματα του ιδίου θύτη. Οφείλει λοιπόν να απευθύνεται το κάθε θύμα
σε ένα δικηγόρο και να υποβάλει μια αναφορά. Αν εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα
μπορεί να καταφύγει στο Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας, ενώ μπορεί να απευθυνθεί και
στο Συνήγορο του Πολίτη, ο οποίος επιλαμβάνεται υποθέσεις δημοσίων υπαλλήλων.
Αποτελεί
καθήκον όλων μας η καταγγελία τέτοιων φαινομένων, καθώς και των λειτουργών της
δικαιοσύνης η ποινική και αστική κατά Νόμο τιμωρία των δραστών τέτοιου είδους
συμπεριφορών.
Γιώργος Ι. Γεωργόπουλος
Δικηγόρος