ΚΙΝΗΤΟ ΚΑΙ ΟΔΗΓΗΣΗ
Γράφει η Υπαστυνόμος Α' Ροτζιώκου Ιωάννα
Πριν από 30 περίπου χρόνια, στα μέσα της δεκαετίας του ‘ 80, εφευρέθηκε μία συσκευή που έμελε να αλλάξει ουσιαστικά τη ζωή των ανθρώπων…Φυσικά πρόκειται για το κινητό τηλέφωνο, το οποίο σήμερα αποτελεί ένα από τα κύρια μέσα της επαγγελματικής και προσωπικής μας επικοινωνίας.
Από τότε όμως που εμφανίστηκε μέχρι και σήμερα η χρήση του έχει αυξηθεί κατακόρυφα, όπως κατακόρυφα έχει αυξηθεί και η χρήση του κατά τη διάρκεια της οδήγησης , α) είτε με την κανονική μορφή ( κρατάω το κινητό τηλέφωνο στο ύψος του αυτιού και μιλάω - hands held telephone), β) είτε με τη μορφή του ακουστικού που είναι συνδεδεμένο στο κινητό τηλέφωνο (hands free telephone), γ) είτε με τη μορφή της αποστολής μηνύματος( sms - texting). Από τη διεθνή βιβλιογραφία και τα στατιστικά συνάγεται, ότι η χρήση του κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση , με οποιονδήποτε τρόπο πολλαπλασιάζει τις πιθανότητες εμπλοκής μας σε τροχαίο ατύχημα υλικών ζημιών ή σε τροχαίο ατύχημα με σοβαρό, ελαφρύ ή θανάσιμο τραυματισμό.
Αυτό συμβαίνει διότι, όταν ο οδηγός χρησιμοποιεί κινητό τηλέφωνο, κατά τη διάρκεια της οδήγησης αυτό που προκαλείται είναι η απόσπαση της προσοχής του, η οποία μπορεί να είναι: α) κινητική απόσπαση, αφού ο οδηγός δεν χειρίζεται και με τα δύο του χέρια το όχημα, β) οπτική απόσπαση, γ) γνωστική απόσπαση, η οποία συμβαίνει όταν ο άνθρωπος επιχειρεί να εκτελέσει ταυτόχρονα δύο νοητικές λειτουργίες:(οδήγηση και συζήτηση στο κινητό),δ) ακουστική απόσπαση, η οποία συμβαίνει από τη στιγμή που ο οδηγός θα ακούσει τον ήχο του τηλεφώνου μέχρι και τη στιγμή που θα τελειώσει τη συζήτηση ή το μήνυμα. Κατά το σύντομο αυτό χρονικό διάστημα δεν είναι σε θέση να ακούσει άλλα ηχητικά σήματα, που μπορεί να παραπέμπουν σε κίνδυνο(π.χ. κόρνες, σειρήνες οχημάτων έκτακτης ανάγκης, κ.τ.λ.).
Συνέπεια της απόσπασης της προσοχής του οδηγού είναι :α)να μειωθεί ο χρόνος αντίδρασης του στον οποιαδήποτε κίνδυνο καθώς και ο χρόνος αντίδρασης του στα σήματα κυκλοφορίας, β)να μειωθεί η προσαρμογή του στις οδικές συνθήκες(π.χ. δεν τηρούνται οι αποστάσεις ασφαλείας από τα άλλα οχήματα, οι οδηγοί κινούνται με υπερβολικά υψηλή ή υπερβολικά χαμηλή ταχύτητα, ενώ συχνά παραλείπουν να φορούν ζώνη ασφαλείας ) .
Διεθνείς έρευνες επιβεβαιώνουν τα παραπάνω και αποδεικνύουν την επικινδυνότητα της χρήσης του κινητού κατά την οδήγηση:
Ø Στο Ηνωμένο Βασίλειο σε μία πρόσφατη επιστημονική έρευνα που διεξήχθη στο Εργαστήριο Οδικής Έρευνας , προέκυψαν οι παρακάτω διαπιστώσεις :α) Ο χρόνος αντίδρασης των οδηγών που χρησιμοποιούν κινητό τηλέφωνο είναι 50% μεγαλύτερος σε σύγκριση με αυτούς που οδηγούν κανονικά. β) Οι οδηγοί που κάνουν χρήση κινητού τηλεφώνου (με οποιονδήποτε τρόπο )έχουν χρόνο αντίδρασης 30% μεγαλύτερο σε σύγκριση με εκείνους τους οδηγούς , που λίγο πριν οδηγήσουν έχουν καταναλώσει αλκοόλ, η ποσότητα κατανάλωσης του οποίου είναι λίγο υψηλότερη από το επιτρεπτό όριο.
Ø Στην Ολλανδία ,το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας και Έρευνας κατέληξε στο συμπέρασμα, ότι εάν ελαττωνόταν η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση θα είχε αποφευχθεί το 8% των θανατηφόρων τροχαίων.
Ø Στη Σουηδία έρευνες απέδειξαν , ότι το 10-20 άνθρωποι σκοτώνονται ετησίως εξαιτίας της χρήσης κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση.
Ø Στις Η.Π.Α. το Κέντρο Ανάλυσης Επικινδυνότητας του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, διεξήγαγε έρευνα από την οποία προέκυψε ότι η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση , προκαλεί ετησίως 2.600 θανατηφόρα τροχαία, 300.000 τροχαία με σοβαρό τραυματισμό, 240.000 τροχαία με ελαφρύ τραυματισμό και 1.600.000 εκατομμύρια τροχαία υλικών ζημιών.
Ø Στην Ελλάδα μέχρι σήμερα δεν έχει δημοσιευθεί κάποια έρευνα τέτοιου είδους. Ωστόσο, σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, το 30% των θανατηφόρων τροχαίων οφείλεται στη γενικότερη απόσπαση προσοχής του οδηγού, στην οποία συμπεριλαμβάνεται και η χρήση του κινητού τηλεφώνου.
ΟΔΗΓΗΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ (sms-texting)
Πριν από λίγους μήνες στις Η.Π.Α. ξεκίνησε μία μεγάλη εκστρατεία με τίτλο : “Αν σταματήσεις τα μηνύματα, θα σταματήσεις τα ατυχήματα”, που αποσκοπεί στο να ενημερώσει τους πολίτες για το πόσο επικίνδυνο είναι να αποστέλλουν μήνυμα, ενώ οδηγούν. Η εκστρατεία ξεκίνησε με αφορμή το γεγονός , ότι στις Η.Π.Α. τα τροχαία ατυχήματα εξαιτίας χρήσης κινητού αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου για νέους ηλικίας 15-24 ετών.(http:www.stoptextsstopwrecks.org / facebook: «stop the texts stop the wrecks»)
ΤΟ HANDS FREE ΠΛΕΟΝΕΚΤΕΙ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΚΑΝΟΝΙΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΚΙΝΗΤΟΥ;
Δυστυχώς ,όχι. Τα αποτελέσματα είναι το ίδιο δυσάρεστα και στις δύο περιπτώσεις. Λιγότερο ακίνδυνη φαίνεται να είναι η χρήση ασύρματης επικοινωνίας(Bluetooth) ή η χρήση του συστήματος ανοιχτής ακρόασης κατά την οδήγηση.
Το μήνυμα, επομένως, που προκύπτει από τα παραπάνω είναι σαφές: «Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΙΝΗΤΟΥ ΤΗΛΕΦΩΝΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΔΗΓΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ»
Μήπως ,λοιπόν, πρέπει να αναθεωρήσουμε τις απόψεις μας για τη χρήση του ενώ οδηγούμε; Μπορούμε να κάνουμε δύο πράγματα ταυτόχρονα: να οδηγούμε και να μιλάμε στο κινητό; Μάλλον, όχι …Ο άνθρωπος είναι εκ φύσεως πλασμένος να εκτελεί αποτελεσματικά μόνο μία νοητική λειτουργία. Την επόμενη φορά που θα ακούσετε τον ήχο του κινητού σας ενώ οδηγείτε, σκεφτείτε :Λιγότερο από 5 δευτερόλεπτα αρκούν για να συμβεί αυτό που δε θέλετε…
Υπαστυνόμος Α ΄ ΡΟΤΖΙΩΚΟΥ Ιωάννα
του Τμήματος Τροχαίας Ναυπλίου