Γράφει ο Βασίλης Γκάτσος
Όπως γίνεται παντού. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε εκ νέου τον τροχό όμως είναι ανάγκη να ξαναθυμηθούμε τι είναι εργατικότητα, δημιουργία, όραμα, στόχος και μάλιστα κοινός στόχος.
Η πιο απλή μορφή, η αποτυχημένη σήμερα μορφή είναι : παράγω το προϊόν στο περιβόλι μου αποκομμένος από την αγορά και τον πελάτη, και περιμένω τον έμπορα να πάρει το πράμα. Μόνιμα απολαμβάνεις το ελάχιστο των κόπων σου, αλλά κακά τα ψέματα, δεν παίρνεις και κανένα σοβαρό ρίσκο, ούτε γεμίζεις με έγνοιες το μυαλό, ούτε παρακολουθείς τι γίνεται στον κόσμο. Συνήθως συνεχίζεις να παράγεις ‘πέταλα για άλογα’, όταν σε λίγο δεν θα υπάρχουν άλογα.
1. Απλή συνεργασία ομάδας καλλιεργητών, ώστε να ρίξουν το κόστος και να παρουσιάζονται με μεγαλύτερη διαπραγματευτική δύναμη στην αγορά.
2. Οικονομική ένωση ομάδας καλλιεργητών.
3. Ιδιώτης επιχειρηματίας, συνήθως έμπορας και μεταποιητής, αλλά και σούπερ μάρκετ και ξενοδοχειακή μονάδα, που συνεργάζεται με ομάδα καλλιεργητών με σταθερούς όρους.
4. Καλλιεργητές ενωμένοι σε εταιρικής μορφής συνεργασία.
5. Συνεταιρισμοί γυναικών με στόχο την μεταποίηση και τη διάθεση στην αγορά.
6. Οποιαδήποτε μορφή συνεργασίας. Τίποτα δεν απαγορεύεται αρκεί να έχει αποτέλεσμα και να βγάζει τον αγρότη από την απομόνωση του κτήματός του. Αρκεί ο στόχος να μην είναι το φάγωμα επιδοτήσεων, η κατάληψη θέσεων εις βάρος της κοινής προσπάθειας, η ανευθυνότητα, η κομματική σκοπιμότητα, και τόσα αλλά που βίωσε και βιώνει ο αγρότης.
Δεν είναι αμαρτία οι αγρότες μας να κάνουν κατά ομάδες εκπαιδευτικές και ενημερωτικές εκδρομές στην Ιταλία, στην Κρήτη, στην Ολλανδία και Δανία, για να δουν πώς δραστηριοποιούνται οι εκεί συνάδελφοί τους.
Και ποιος είναι ο απώτερος κοινός στόχος;
Αυτός που είναι κοινός παντού: Ένας θαυμάσιος τόπος όπως είναι η επαρχία μας και τα νησιά της, που δέχεται πολύ τουρισμό, που έχει πολλές βίλες πλουσίων, πολλά εξοχικά, μεγάλα τουριστικά συγκροτήματα, να καταφέρει να παράγει άριστα και ονομαστά τοπικά προϊόντα, να τα μεταποιεί και να τα διαθέτει σε όλα τα δυνατά σημεία πώλησης του τόπου του την κατάλληλη στιγμή, να τα διαθέτει στα αστικά κέντρα και να τα εξάγει. Τα προϊόντα αυτά να στηρίζουν τοπικές γεύσεις.
Επαναλαμβάνω ότι τέτοιο εγχείρημα, τέτοιος κοινός στόχος είναι πολύ πολύ δύσκολος, αλλά αφού τον έχουν πετύχει αλλού, δεν καταλαβαίνω γιατί δεν είναι μέσα στις δυνατότητές της τοπικής κοινωνίας.
Είναι γνωστή η πρώτη αντίδραση: Αν είχαμε νερό, αν είχαμε τον Ανάβαλο. Δεν είναι ο Ανάβαλος η λύση. Η λύση είναι το μυαλό και η θέλησή μας. Ο Ανάβαλος μπορεί να είναι και η καταστροφή μας, γιατί με την αφθονία του νερού εύκολα θα περιπέσει η περιοχή στην εντατική καλλιέργεια, στην όσο το δυνατόν μεγαλύτερη παραγωγή με νερά, λιπάσματα και ραντίσματα, που μετά μια ολιγόχρονη οικονομική επιτυχία θα ακολουθήσουν οι βαρύτατες συνέπειες των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ο Ανάβαλος είναι για να βοηθήσει μια οικολογική παραγωγή και όχι να μας επαναφέρει σε μορφές εντατικής και ανεξέλεγκτης καλλιέργειας που δεν έχουν μέλλον.
Σήμερα στην Κρήτη και σε άλλα μέρη ελέγχουν και πιστοποιούν την παραγωγή καθολικά, δηλαδή δεν θέλουν πλέον να υπάρχουν στο νησί απείθαρχοι παραγωγοί ‘της παλιάς σχολής’ που με τη στάση τους καταστρέφουν αυτό που κτίζει ολόκληρη η Κρήτη, και μάλιστα προχωράνε και πάρα πέρα: Δεν θέλουν να φυτρώνουν εστιατόρια και σημεία κατανάλωσης που επικαλούμενα τοπικές γεύσεις, παραδοσιακά γεύματα, κάνουν ό,τι θέλουν αρκεί να οικονομούν. Θέλουν να πιστοποιείται καθολικά και να διαφυλάσσεται και η τοπική γεύση, ακόμη και η τοπική συνήθεια εξυπηρέτησης και σερβιρίσματος. Θέλουν ο πελάτης να εμπιστευθεί την Κρήτη σε όλα της.
Δυστυχώς η Ερμιονίδα και τα νησιά της έχουν από τη δεκαετία του 1960 επιδοθεί στην αγοραπωλησία γης, οικοπέδων και οικιών και στην διόγκωση του τοπικού δημόσιου κοινοτικού και δημοτικού τομέα, ενώ ατμομηχανή της ανάπτυξης έγινε ο οικοδομικός τομέας και ο απλός τουρισμός του φτηνού καταλύματος για μπάνιο και ήλιο. Η θάλασσα και η γη θωρήθηκαν μη αποδοτικές (αφού πρώτα τις ρημάξαμε), πέρασαν στο περιθώριο της οικονομικής ζωής. Ο σύνθετος τουρισμός απαιτητικών μεν αλλά εκλεκτών τουριστών, υποχώρησε χάριν της εύκολης καλοκαιρινής αρπακτής του μήνα που τρέφει τους δώδεκα. Μέσα σε αυτό το κλίμα μεγάλωσε και ανδρώθηκε η τοπική αυτοδιοίκηση, κλίμα διανομής και εκποίησης και όχι παραγωγής πλούτου. Ως εκ τούτου, και δυστυχώς, ο Καλλικράτης δεν μπορεί να σταθεί αρωγός σε όποια προσπάθεια των καλλιεργητών και μεταποιητών, δεν έχει κουλτούρα παραγωγής (δύσκολα θα αποκτήσει), και θα είναι θαύμα άμα καταφέρει και επιταχύνει έστω την κάθοδο του Ανάβαλου στην Ερμιονίδα.
Έρρωσθε,