Η Ορεινή Ερμιονίδα Νερομάνα; ΝΑΙ !!!!
Γράφει ο Βασίλης Γκάτσος
Ο Θάνος και ο Γιώργος, ο καθένας με τον τρόπο του, έφεραν στο προσκήνιο της ορεινή Ερμιονίδα, την όντως άγνωστη στους πολλούς.Θα προσθέσω κάποια στοιχεία για να εξηγήσω, γιατί είναι η μελλοντική νερομάνα της Ερμιονίδας.
Ξεκινάμε από την Ακρογιαλιά. Είναι γνωστό ότι οι Αδέρες......... κατεβάζουν το πολύ νερό από την μεριά του Γαλατά. Από τη μεριά της Ακρογιαλιάς το λιγότερο. Αλλά υπάρχουν τρία – τέσσερα βασικά ρέματα (και άλλα μικρότερα) μέχρι το Θερμήσι, που κατεβάζουν αρκετό νερό. Δύο από αυτά έχουν παλιούς νερόμυλους, και το νερό, όταν έχει βρέξει καλά, κυλάει μέχρι και τον Μάιο. Τα ρέματα ξεσπούν στις παραλιακές πεδιάδες της Ακρογιαλιάς που είναι και οι πλέον εύφορες της Ερμιονίδας. Οι ανάγκες σε νερό είναι μεγάλες, γιατί οι εργατικοί κάτοικοι της περιοχής βάζουν και πολλά θερμοκήπια, χώρια τους ποτιστικούς ελαιώνες. Το νερό το παραθαλάσσιο έχει και εκεί σχεδόν χαλάσει και οι καλλιεργητές κάνουν γεωτρήσεις μέσα στις ρεματιές, ενώ με συστήματα αγωγών μεταφέρουν το τρεχούμενο νερό στις καλλιέργειές τους, όσο αυτό κυλάει. Όμως το καλοκαίρι που κυρίως χρειάζεται το νερό, δουλεύουν τις γεωτρήσεις στις ρεματιές. Έτσι εξαντλούνται τα αποθέματα τα υπόγεια και αυτό έχει και επιπτώσεις, όπως στη ρεματιά του Αγίου Βλάσση που ξεράθηκαν τα μεγάλα πλατάνια.
Από τον δρόμο δεν βλέπεις τίποτα, δηλαδή οι ρεματιές είναι αθέατες. Αν όμως τις ανέβεις με τα πόδια, κινείσαι μέσα σε ένα παράδεισο από πλατάνια και άλλα δέντρα, που δεν μπορείς να φανταστείς. Τα πλατάνια φυτρώνουν κατά χιλιάδες από τους σπόρους, και από κει μπορεί να πάρει όποιος θέλει για φυτώριο. Το καλοκαίρι όμως με τη ξηρασία, τα περισσότερα από τα ‘νεογέννητα’ πλατάνια δεν τα καταφέρνουν, γιατί οι ρίζες τους είναι μικρές, και έτσι ξεραίνονται.
Οι ρεματιές αυτές γρήγορα παίρνουν μεγάλη κλίση καθώς ανεβαίνουν προς την κορυφογραμμή των Αδερών.
Αν λοιπόν θέλουμε νερό, στις ρεματιές αυτές πρέπει να γίνουν φράγματα, ώστε να εμπλουτίζεται ο υδροφόρος ορίζοντας, αλλά να γίνεται και απόθεμα για το καλοκαίρι. Φυσικά κατόπιν μελέτης και όχι περιβαλλοντικού ενθουσιασμού.
Στο Θερμήσι εκβάλλει το ρέμα Ρορό που είναι κανονικός χείμαρρος, όπου μπορεί να φτιαχτεί το πρώτο μεγάλο φράγμα της Ερμιονίδας.
Ακολουθεί η Ντάρδιζα. Εδώ έχουμε το κύριο ρέμα της Κιάφας που καταλήγει στον οικισμό των Μεταλλείων και το ρέμα που σπάει στο Πουλάσι καθώς και ορισμένα μικρότερα. Το ρέμα αυτό κάνει και ζημιές στα κτήματα, γιατί είναι ορμητικό. Και εδώ παίρνει λοιπόν μικρά φράγματα, αλλά η καλλιεργήσιμη γη είναι λιγοστή. Ως εκ τούτου δεν είναι τα φράγματα αυτά πρώτης προτεραιότητας.
Μετά περνάμε στον Κάμπο της Ερμιόνης.
Εδώ κυρίαρχο είναι το ρέμα του Καταφυκιού που ξεκινάει από το οροπέδιο του Ηλιοκάστρου και τις Αδέρες, κατεβαίνει προς Παπούλια, περνάει το Καταφύκι και πλημμυρίζει τον κάμπο της Ερμιόνης. Εδώ λοιπόν μπορεί να φτιαχτεί το δεύτερο μεγάλο φράγμα της Ερμιονίδας. Αλλά προσοχή. Δεν νοείται να κλείσουμε το Καταφύκι και να κάνουμε την χαράδρα του λίμνη. Το νερό που κατεβαίνει από το Ηλιόκαστρο, όταν έχει βρέξει καλά, είναι αρκετό μέχρι και τον Μάιο, αλλά εκεί που παίρνει στροφή για να μπει στη χαράδρα περνάει από μια σχετικά αμμώδη περιοχή και το περισσότερο απορροφιέται από τη γη. Άρα φράγμα από κει και πάνω, δηλαδή στη ρεματιά του νερόμυλου μέχρι Σταήλια.
Στον κάμπο της Ερμιόνης κατέρχεται ένα ορμητικό ρέμα από Ηλιόκαστρο, και ένα άλλο από τους λόφους μεταξύ Ασπροβουνιού και Πόρτες. Αυτό έχει πολλούς κλάδους. Όλοι οι κλάδοι σκάνε στον Κάμπο λίγο πιο πάνω από τη Λουμαριά και συναντάνε τα νερά του Καταφυκιού που σκάνε στην Κορίτα και τη Δέση.
Και στα δύο μπορούν να γίνουν φράγματα.
Ένα δύο ρέματα κατεβαίνουν στον Κάμπο του Κρανιδίου και μπορούν να γίνουν φράγματα.
Από κει και πέρα δεν υπάρχει κάτι σημαντικό, άλλωστε δεν υπάρχει και καλλιεργήσιμη γη. Το τελευταίο αλλά μεγαλύτερο ρέμα είναι του Μπεντενιού, που πολλές φορές κυλάει μέχρι το Ιούνιο. Έρχεται από Ορθολίθι και Χώριζα και μετά συναντάει και άλλά δύο μεγάλα ρέματα που έρχονται από Πελεή και Τραχειά στη θέση Τριπόταμα, από κει και κάτω κατεβαίνει ορμητικά προς Ίρια. Εδώ μπορεί να γίνει το τρίτο και μεγαλύτερο φράγμα το αποκαλούμενο και φράγμα της Τζερτζελιάς.
Υπάρχουν βέβαια και ρέματα στη Χεσρσόνησο του Κρανιδίου που μπορούν να γίνουν φράγματα και μάλιστα σε περιοχές που το υπέδαφος μπορεί και κρατάει νερό. Ιδιαίτερα από τους λόφους στα Δισκούρια και την Πικροδάφνη.
Αν λοιπόν οραματιζόμαστε μια αειφόρο επαρχία Ερμιονίδας, αυτό πρέπει να είναι το μελλοντικό τοπίο μας. Δηλαδή πιλοτικά γίνονται μελέτες για ένα τμήμα της Ερμιονίδας και αρχίζει η κατασκευή φραγμάτων.
Είναι αυτονόητο ότι η διαχείριση του νερού και των καλλιεργειών θα είναι τέτοια, ώστε να έχουμε αειφορία (αει + φέρω). Δηλαδή το νερό να είναι πάντα καλό, ώστε να το έχουμε κάθε χρόνο και οι καλλιέργειες να είναι τόσες και τέτοιες, ώστε κάθε χρόνο να φέρνουν καρπούς και να μην εξαντλείται ούτε το νερό, ούτε η γη αλλά να μη μολύνεται και η θάλασσα.
Δηλαδή αν η Ερμιονίδα ήταν Ισραήλ, Ολλανδία κ.λ.π., αυτά ήδη θα τα είχαν φτιάξει.
Εμείς έχουμε μια εξαιρετική ικανότητα. Μόνον να τα ονειρευόμαστε. Άλλωστε οι οικολογούντες υποστηρίζουν τα όνειρα αλλά όταν πάνε προς υλοποίηση, δεν μπορεί κάτι θα βρούνε να τα σταματήσουνε.
Πάντως από το 1981 μέχρι και σήμερα, ζήσαμε πλουσιοπάροχα με τα δανεικά και τις επιδοτήσεις των κουτόφραγκων και δεν κάναμε τίποτα. Θα φτιάξουμε τα φράγματα τα επόμενα 30 χρόνια που θα επιστρέφουμε τα δανεικά;
Καλά όνειρα ....χωρίς φραγμούς, αλλά η λόρδα ήδη άρχισε.
Έρρωσθε,
Βασίλης Γκάτσος