''ΜΙΑ ΠΡΩΤΟΤΥΠΗ ΕΚΘΕΣΗ''
Γράφει η Δήμητρα Κυρίτση
Πρόταση για επίσκεψη σε μια διαφορετική έκθεση που θα στηρίξει την ιστορική γνώση και θα καλύψει και την περιέργειά μας πως ήταν μορφολογικά ένας προγονός μας .
Η παραπάνω έκθεση στο ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ θα είναι προσιτή στο κοινό ως τα τέλη Νοεμβρίου.
Η γνωστοποίηση γίνεται για όσους ενδιαφέρονται να την επισκεφτούν και για όσους δεν γνωρίζουν περί τίνος πρόκειται να λάβουν γνώση για ένα επίτευγμα καθαρά επιστημονικό, αρχικά αρχαιολογικού ενδιαφέροντος αλλά συνδεδεμένο με την κατανόηση της ιστορικής διαδρομής.
Πρόκειται για την ανάπλαση προσώπου μιας.....
..... νεαρής Αθηναίας που έζησε πριν 2.500 χρόνια στην Αρχαία Αθήνα και πέθανε την εποχή του μεγάλου λοιμού το 430π.Χ. αρρώστια από την οποία χάθηκε και ο Περικλής και όπως υπολογίζουν και 50.000 άνθρωποι. Υπήρξαν πάρα πολλοί ομαδικοί τάφοι τότε ώστε να μπορέσουν να εξαφανίσουν το κακό του λοιμού που χτύπησε την Αθήνα κατά το δεύτερο έτος του Πελοποννησιακού πολέμου και διήρκεσε από 430-426 π.Χ. Εντάσσεται στην πρωτοποριακή διεθνώς προσπάθεια ανάπλασης προσώπου που ξεκίνησε από τα αρχαιολογικά ευρήματα ανασκαφής στον Κεραμεικό.
Ο επίκουρος καθηγητής Ορθοδοντικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Μανώλης Παπαγρηγοράκης και Γενικός Επόπτης στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μουσειακών Σπουδών είναι η ψυχή της διεπιστημονικής ιδέας της ανασύστασης του προσώπου της Μύρτιδος.
Το 1995 στην ανασκαφή του Κεραμεικού ένα από τα ευρήματα είναι ένα παιδικό κρανίο που έφερε χαρακτηριστικά θήλεος ατόμου και πρόκειται για το μοναδικό που διατηρεί μόνιμη οδοντοφυΐα συγχρόνως με την νεογιλή. Η επιλογή δεν έγινε τυχαία μεταξύ των οκτώ άλλων παιδικών κρανίων που βρέθηκαν. Ήταν καλύτερα διατηρημένο ,χωρίς οστικές απώλειες και επιπλέον είχε ατόφια την κάτω γνάθο και όλα τα δόντια. Η ηλικία προσδιορίστηκε από τα μόνιμα δόντια και τη μορφολογία των ακρορριζίων τους. Το δε φύλο της από το πιγούνι που δεν είναι τόσο μυτερό όσο των αγοριών και από τα τα <<μαλακά τόξα >> περιοχή των φρυδιών.Κατά την ερευνητική διαδικασία που ακολούθησε έγιναν οι αναλύσεις και σύγκριση DNA (γενετικού υλικού) ώστε να ταυτοποιηθεί το μικρόβιο του 5OU αιώνα π.Χ. με σημερινά δείγματα του ιού.
Η έρευνα βασίστηκε σε λείψανα 150 ανθρώπων που έζησαν και πέθαναν την περίοδο της πολιορκίας της Αθήνας από τους Σπαρτιάτες. Στα εργαστήρια της Μοριακής Νευρολογίας της Ιατρικής Σχολής εντοπίστηκαν ίχνη από μικρόβια στον πολφό τριών δοντιών (στην εσωτερική κοιλότητα του δοντιού που περιέχει ιστούς ,αγγεία και νεύρα που διατηρούν ζωντανό το δόντι).Υπήρξε λοιπόν θετική αντίδραση στον μικροβιακό παράγοντα της σαλμονέλας ,μικρόβιο που ευθύνεται για τον τυφοειδή πυρετό.
Σε εργαστήριο του ΤΕΙ Κρήτης με επιμέλεια του καθηγητή Εφαρμογών κ Μανώλη Μαραβελάκη έγινε η υλοποίηση στην τρισδιάστατη μορφή του κρανίου της αρχαίας Μύρτιδος. Έκαναν ανασύνθεση τριών διαστάσεων με σκοπό να χρησιμοποιηθεί το μοντέλο ως βάση για να γίνει αναπαράσταση της αρχαίας μορφής και επάνω σ’ αυτό πρόπλασμα ώστε να χτιστεί η μορφή της. Αξονικός τομογράφος μετέτρεψε τα δεδομένα σε ψηφιακή αναπαράσταση και μετά σε μορφή μοντέλου. Στη συνέχεια έγινε <<εκτύπωση >>της τρισδιάστατης εικόνας και δημιουργήθηκε εκ του μηδενός ένα ακριβές αντίγραφο του αρχαίου κόσμου.
Η τελική μορφή δόθηκε από τον Σουηδό γλύπτη και ειδικό στο μοντελισμό ‘Οσκαρ Νίλσον.Είναι μια ειδική τεχνική με καρφίδες σε διάφορα σημεία του κρανιακού μοντέλου και ενδείξεις του πάχους και της μυϊκής μάζας. ‘Έτσι συνθέτονται οι μύες του προσώπου ,τα μυϊκά στρώματα και φτιάχνεται το κρανίο .
Παρότι δεν γνωρίζουμε αν η Μύρτις(το όνομα της επιλέχθηκε από την επιστημονική ομάδα ως εύηχο) ήταν γνήσια Αθηναία ή δούλη από άλλη περιοχή που ζούσε στην Αθήνα τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο δεν μπορούμε να μη χαιρετίσουμε με ενθουσιασμό αυτό το επίτευγμα και να επιβραβεύσουμε την τόσο σοβαρή προσπάθεια για την αποκατάσταση της ιστορικής γνώσης .
το μέλος του Εικονοσκοπίου Δήμητρα Ι. Κυρίτση