''Aλλάζοντας τις διατροφικές μας συνήθειες και τον τρόπο ζωής μας, προσθέτουμε «ζωή στα χρόνια μας»''
Πριν αναφερθώ στο θέμα για το οποίο συνέταξα αυτή την επιστολή, επιτρέψτε μου με την ευκαιρία που μου δόθηκε, να γράψω λίγες σκέψεις και διαπιστώσεις όπως αυτές προκύπτουν από την εικοσαετή και πλέον εμπειρία μου, ως δασκάλα, στην Μέση Εκπαίδευση.Όλα αυτά τα χρόνια διδάσκω σε τάξεις που αποτελούνται από 25 μαθητές/τριες περίπου, κάθονται ανά δύο στα θρανία που αυτά είναι.......
......... τοποθετημένα το ένα πίσω από το άλλο, γίνεται 7ωρο μάθημα καθημερινά, διαβάζουν συγκεκριμένα βιβλία, των οποίων το περιεχόμενο πολλές φορές πρέπει και να αποστηθίσουν.
Ακριβώς όμως έτσι λειτουργούσε το σχολείο και πριν 35 χρόνια περίπου που ήμουν εγώ μαθήτρια, δεν είχαμε τηλεόραση στο σπίτι, ούτε Η/Υ, ούτε σταθερό τηλέφωνο ακόμη. Αλλά και πριν 70 χρόνια που ήταν μαθήτρια η μητέρα μου, που τότε δεν είχαν ραδιόφωνο αλλά κάπου- κάπου ο παππούς όταν πήγαινε Πειραιά έφερνε εφημερίδα! Για να μην πάω ακόμα πιο παλιά στην εποχή των γιαγιάδων μας!
Τι κάνουμε λοιπόν; Διδάσκουμε τους μαθητές/τριες, πολίτες του μέλλοντος, χρησιμοποιώντας μεθόδους και εργαλεία του παρελθόντος!
Πόσες φορές αλήθεια αναρωτηθήκαμε, γιατί όταν είμαστε στην τάξη κάποιοι μαθητές/τριες δημιουργούν προβλήματα και παρενοχλούν την ομαλή διεξαγωγή του μαθήματος, ενώ οι ίδιοι όταν το μάθημα γίνεται έξω από την τάξη π.χ η διανομή ηλεκτρικής ενέργειας από τη ΔΕΗ στις διάφορες περιοχές όταν διδάσκεται στον χώρο του υποσταθμού κ.ά. έχουν τελείως αντίθετη συμπεριφορά και μάλιστα υποδειγματική;
Τις διαπιστώσεις αυτές έκανε η σημερινή Διοίκηση του Υπουργείου Παιδείας και είναι όπως πληροφορούμεθα στην κατεύθυνση ώστε το Νέο Σχολείο, όπως το ονομάζει, να είναι πρώτα απ’ όλα ΕΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟ ΧΩΡΙΣ…ΤΟΙΧΟΥΣ! Ένα σχολείο ανοικτό στις ιδέες, και στην κοινωνία, στην γνώση και το μέλλον. Το Σχολείο που θα καλλιεργεί την περιβαλλοντική συνείδηση στο Μαθητή. Η εξοικονόμηση ενέργειας, η υγιεινή διατροφή, η φροντίδα και ο σεβασμός στο περιβάλλον και η ικανότητα αξιοποίησής του με βιώσιμο τρόπο να περνάει από τη βιωματική γνώση και το «παιχνίδι» του μαθητή με τη φύση και να μετατρέπεται σε προστασία και αγάπη γι΄ αυτήν.
Ένα Σχολείο ανοικτό στην ΚΟΙΝΩΝΙΑ , σε αρμονική σύνδεση με τη Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης. Σχολείο που συνδέεται με τις τοπικές κοινωνίες. Όπου θεσμικό και ουσιαστικό ρόλο έχουν όλοι: οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς, οι ίδιοι οι μαθητές, η τοπική αυτοδιοίκηση.
Το Γυμνάσιο Κρανιδίου, στο οποίο τα περισσότερα χρόνια έχω την χαρά να υπηρετώ έχει ήδη κάνει πράξη το ΠΡΑΣΙΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ όπως το ονομάζει η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας.
Έτσι λοιπόν πραγματοποιήθηκε με επιτυχία Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στα πλαίσια της Αγωγής Υγείας. Το πρόγραμμα έγινε υπό την καθοδήγηση της κ. Ιωάννας Γρηγορίου, Υπεύθυνης Αγωγής Υγείας στη Β’ θμια Εκπ/ση Ν. Αργολίδας, υλοποιήθηκε από την υπογράφουσα, καθηγήτρια Φυσικής στο Γυμνάσιο Κρανιδίου, με την αμέριστη συμπαράσταση του Δ/ντή της Σχολικής Μονάδας κ. Ιωάννη Αποστόλου.
Το θέμα του προγράμματος: «Να τρώμε, να πίνουμε – η χαρά να μη μας λείπει» εντάχθηκε στο μάθημα της Βιολογίας Α’ Γυμνασίου.
Επιλέχτηκε επειδή έχει ιδιαίτερη σημασία η διατροφή στην ανάπτυξη και την υγεία του ανθρώπινου οργανισμού. Ακόμη επειδή οι ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες και η αυξημένη πρόσληψη τροφής οδηγούν σε ασθένειες – διατροφοεξαρτώμενες – και τελικά στην έλλειψη κοινωνικής και ψυχικής ευεξίας.
Σκοπός μας ήταν να υλοποιηθεί το πρόγραμμα ώστε μαθητές/τριες, να κατανοήσουν ότι η σωματική υγεία έχει άμεση σχέση με την ψυχική και σωματική ευεξία, να αποβάλλουν προαντιλήψεις και παρανοήσεις που σχετίζονται με θέματα διατροφής, να ενδιαφέρονται και να προβληματίζονται σχετικά με τη θρεπτική αξία των τροφών. Ακόμη, να αναγνωρίσουν ότι η τροφή είναι πηγή υλικών συστατικών που συντελούν στην ανάπτυξη και την ανανέωση φθαρμένων μερών του σώματος, να μάθουν γιατί τρώμε ό,τι τρώμε… και που το βρίσκουμε, να γνωρίσουν τη λειτουργία του οργανισμού και το ρόλο της τροφής, να γνωρίσουν τους κινδύνους από την κακή διατροφή και την υπερκατανάλωση, να ευαισθητοποιηθούν γονείς και παιδιά για τη σημασία της υγιεινής διατροφής, να συνδέσουν την προστασία του περιβάλλοντος με την καλλιέργεια και κατανάλωση υγιεινών τροφών (βιοκαλλιέργειες), να ενισχύσουν το ενδιαφέρον τους για την «δια βίου άσκηση», να λειτουργήσουν ως καταναλωτές αξιοποιώντας τη δυνατότητα αξιολόγησης της συσκευασίας και του προϊόντος. Τέλος να αντισταθούν και να αποκτήσουν κριτική στάση στην επιβολή κατευθύνσεων στην καθημερινή διατροφή του σύγχρονου ανθρώπου μέσα από τη διαφήμιση, να γνωρίσουν την ερευνητική μέθοδο σαν τρόπο προσέγγισης των δεδομένων, να αναζητήσουν λύσεις με ενεργό συμμετοχή στα δρώμενα
Οι μαθητές/τριες που συμμετείχαν: Πίλουρη Μυρτώ, Πουλή Φωτεινή, Προσίλης Γιώργος, Ρίκα Άντζελα, Ρίκα Εμιλιάνο, Ρίκα Τζουλιάνα, Ρίτσαρντς Δαμιανός, Ρούσου Άλεξ, Στάϊκου Πόπη, Ταραγκίνι Σιντορέλα, Τζαμέτα Τρέισι, Τζίρα Μαρίνα, Τούσσα Μαρ., Τριμήντζιου Μαρ., Μέρα Αντρέα, Φούσκας Δημ., Φρυδά Βάσια, Φωστίνη Ιωάννα, Χατησταύρου Παρ., Χίντα Ογκ.
Τα παιδιά, χωρισμένα σε ομάδες, κατέγραψαν καθημερινά για μια εβδομάδα τη διατροφή τους σε όλα τα γεύματα αλλά και τα σνακς. Επισκέφτηκαν SUPER MARKET όπου έκαναν καταγραφή προϊόντων, επισήμανση των συστατικών που περιέχουν και πώς αυτά καταγράφονται βλέποντας τη συσκευασία. Επισκέφτηκαν κρεοπωλείο, μανάβικο, φρούτα και λαχανικά κάνουν το πιάτο μας πιο χρωματιστό και γεμάτο βιταμίνες. Ο οργανισμός μας χρειάζεται πολύ μικρές ποσότητες από αυτές τις ουσίες, η έλλειψή τους όμως μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στην υγεία μας. Το ψαράδικο και έκαναν καταγραφή των προϊόντων και στη συνέχεια των συστατικών τους. Τα κρέατα είναι πολύ πλούσια σε πρωτεΐνες και μερικά είδη ψαριών πλούσια σε λιπαρά πολύ χρήσιμα για την καλή λειτουργία της καρδιάς.
Συμπλήρωσαν φύλλα εργασίας με τους παρακάτω τίτλους: Πρόσκληση σε γεύμα για το φίλο μου και … για τον εχθρό μου! --- Γιατί τρώμε ό,τι τρώμε … και που το βρίσκουμε. --- Νόστιμο και υγιεινό φαγητό!
Λειτουργώντας σαν δημοσιογράφοι, έκαναν συμπλήρωση ερωτηματολογίου σε δείγμα μαθητών του σχολείου μας, σε μαθητές του Δημοτικού σχολείου και πήραν συνέντευξη και από υπερήλικες, για τον τρόπο διατροφής τους παλιότερα ώστε να μάθουν για τη διατροφή των παππούδων τους.
Παρακολούθησαν με μεγάλο ενδιαφέρον και υπέβαλαν πολλές ερωτήσεις στον Παιδίατρο του Κ. Υγείας κ. Φρυδά, τον οποίο γι’ αυτό το λόγο καλέσαμε στο σχολείο μας. Έγραψαν στίχους που έχουν σχέση με τη διατροφή με σκοπό να τους μελοποιήσουν.
Έτσι ολοκληρώθηκε το Α’ μέρος του προγράμματος. Έχουμε ήδη σχεδιάσει στο Β’ μέρος να γίνει διαθεματική προσέγγιση του θέματος, η οποία χρησιμοποιεί γνωστικά αντικείμενα από το αναλυτικό πρόγραμμα, έτσι ώστε οι υγιεινές συνήθειες που αποκτά ο μαθητής να ενισχύονται συνεχώς με τα στοιχεία που ανακαλύπτει σε άλλα μαθήματα.
Όταν το πρόγραμμα ολοκληρωθεί πλήρως, θα καταγράψουν αναλυτικά τις αλλαγές που έγιναν στη ζωή τους μέχρι τότε από την αρχή του προγράμματος.
Πάντως μέχρι στιγμής διαπιστώσαμε και βέβαια Κοιτώντας το μέλλον …. ότι αλλάζοντας τις διατροφικές μας συνήθειες και τον τρόπο ζωής μας προσθέτουμε
«ζωή στα χρόνια μας»
Θεοδώρα Βογανάτση
Φυσικός, Γυμνασίου Κρανιδίου