Παγκόσμια ημέρα Υγείας σήμερα...
ΝΕΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΡΕΞΙΑΗ νευρογενής (ή νευρική) ανορεξία είναι μια ασθένεια η οποία κατά κανόνα εμφανίζεται σε νεαρά κορίτσια (14-18 ετών) και αρκετά σπανιότερα σε αγόρια (1/10 των περιπτώσεων). Τα τελευταία χρόνια η ασθένεια εμφανίζεται όλο και συχνότερα σε μικρότερες ηλικιακές ομάδες. Πρόκειται για μια ψυχογενή κατάσταση, κατά την οποία ο ασθενής επιβάλλει στον εαυτό του την ασιτία και περιορίζει την πρόσληψη τροφής (ή την αποβάλλει με τη μορφή εμέτων αμέσως μετά την πρόσληψη) φοβούμενος την αύξηση βάρους. Ο ασθενής έχει μια στρεβλωμένη εντύπωση για τον εαυτό του, αναγνωρίζοντας σ’ αυτόν περιττά κιλά, ενώ στην πραγματικότητα είναι πολύ αδύνατος. Πρέπει να σημειώσουμε ότι η ονομασία της ασθένειας αποπροσανατολίζει, αφού...
... δεν αφορά σε διαταραχή της όρεξης (παρά μόνο αργά στην πορεία της νόσου) αλλά είναι αμιγώς ψυχογενής.
Έχουν περιγραφεί δύο τύποι νευρογενούς ανορεξίας. Ο ένας τύπος αφορά στη στέρηση τροφής και επικρατεί η δίαιτα, η νηστεία και συχνά η υπερβολική άσκηση προκειμένου να επιτευχθεί μεγάλη απώλεια θερμίδων. Στον άλλο τύπο, αντίθετα, παρατηρείται υπερβολική λήψη τροφής και στη συνέχεια αποβολή της με πρόκληση εμετού καθώς επίσης και λήψη υπακτικών.
Τα κριτήρια της νευρικής ανορεξίας είναι:
- Το άτομο αρνείται να διατηρήσει το σωματικό του βάρος στα επίπεδα του κατώτερου φυσιολογικού για την ηλικία και το ύψος του.
- Το άτομο βιώνει έναν έντονο φόβο για την αύξηση του βάρους του, το οποίο και καθορίζει απόλυτα τον τρόπο που αξιολογεί τη ζωή του.
- Υπάρχει μια διαστρεβλωμένη εικόνα του σώματός του, δηλαδή το άτομο πιστεύει ότι το βάρος του είναι υψηλότερο του φυσιολογικού.
- Απουσία έμμηνου ρύσης για τουλάχιστον 3 διαδοχικούς κύκλους (αμηνόρροια).
Παράλληλα όμως υπάρχουν και άτυπες μορφές της νόσου όπου δεν πληρούνται όλα τα κριτήρια.
Ειδικότερα για τα έφηβα άτομα (μέχρι 15 ετών) με νευρική ανορεξία διακρίνουμε τα εξής ιδιαίτερα κριτήρια: 1.Απώλεια σωματικού βάρους ή μη ικανοποιητική αύξηση βάρους χωρίς την ύπαρξη άλλης σωματικής ή ψυχικής ασθένειας
2.Αποφυγή συγκεκριμένων τροφίμων που τα άτομα θεωρούν «παχυντικά»
3.Τουλάχιστον 2 από τα ακόλουθα:
- Εμμονή με το σωματικό βάρος
- Εμμονή με την πρόσληψη ενέργειας (θερμίδες)
- Διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος
- Φόβος πάχυνσης
- Αυτοπροκαλούμενος έμετος
- Έντονη σωματική άσκηση
- Κατάχρηση υπακτικών
- Το άτομο θέτει στόχους μείωσης του βάρους του
- Ασκεί αυξημένη κριτική για το βάρος και το σχήμα του σώματός του
- Είναι κοινωνικά απομονωμένο και εμφανίζει σημάδια κατάθλιψης
- Προκαλεί εμέτους, λαμβάνει υπακτικά ή κάνει υπερβολική γυμναστική με στόχο την αποβολή των θερμίδων της τροφής που κατανάλωσε
Οι διατροφικές συνήθειες των ατόμων που πάσχουν από νευρογενή ανορεξία περιλαμβάνουν:
- Υπερβολικά αργή κατανάλωση φαγητού
- Κατανάλωση φαγητού με ακατάλληλα σκεύη και/ή με τελετουργικό τρόπο
- Ασυνήθιστοι συνδυασμοί τροφίμων
- Υπερβολική χρήση μπαχαρικών, ξυδιού, λεμονιού
- Αποφυγή συγκεκριμένων τροφίμων
- Μικρή ποικιλία τροφίμων
- Πολύ χαμηλή ή υπερβολική κατανάλωση υγρών
Τα σωματικά συμπτώματα που μπορεί να εμφανίζουν είναι:
- Απώλεια βάρους
- Αμηνόρροια
- Απώλεια όρεξης
- Ναυτία
- Κοιλιακός πόνος
- Δυσκολία στην κατάποση
- Αφυδάτωση
- Διαταραχές ύπνου
- Απώλεια τριχών κεφαλής και εφηβαίου
- Ξηροδερμία
- Υποθερμία
- Βραδυκαρδία
- Υπόταση
- Οιδήματα κάτω άκρων
- Ζάλη και αδυναμία συγκέντρωσης
- Μείωση μυϊκής μάζας
- Δυσκοιλιότητα
- Καθυστέρηση ήβης
Η θεραπεία είναι δύσκολη. Στα αρχικά στάδια (λιγότερο από 6 μήνες ή μικρή απώλεια βάρους) μπορεί να υπάρξει επιτυχής θεραπεία χωρίς την εισαγωγή στο νοσοκομείο, αλλά μόνο με προσπάθεια των ασθενών και βοήθεια από την οικογένεια και τους φίλους τους. Η ιατρική παρακολούθηση, όταν απαιτείται, είναι μακροχρόνια και μπορεί να περιλαμβάνει και φάρμακα (συνήθως αντικαταθλιπτικά) εκτός από ψυχιατρική θεραπεία και ψυχολογική βοήθεια. Σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχουν συνεχείς διακυμάνσεις βάρους, ενώ σε άλλες υπάρχει ανάγκη νοσηλείας (το ποσοστό θνησιμότητας των νοσηλευομένων αγγίζει το 10%).